τερηδόνα
Η τερηδόνα αποτελεί μια παθολογική διαδικασία απομεταλλικοποίησης των ιστών του δοντιού, προκαλούμενη από την οξύτητα που παράγεται από μικροοργανισμούς που ζουν φυσιολογικά στη στοματική κοιλότητα. Η αποικοδόμηση του αδαμαντίνης και της οδοντίνης οδηγεί στη δημιουργία κοιλοτήτων, γνωστών ως τερηδόνα.
Συμπτώματα
Η τερηδόνα στην εξωτερική επιφάνεια του σμάλτου, συνήθως δεν προκαλεί πόνο ή συμπτώματα. Τα συμπτώματα, είναι πιο πιθανό να εμφανιστούν, καθώς η τερηδόνα φτάνει πέρα από το σμάλτο στην οδοντίνη και την πολφική κοιλότητα.
Τα συμπτώματα της τερηδόνας περιλαμβάνουν:
- Κακή αναπνοή ή κακή γεύση στο στόμα
- Αιμορραγία των ούλων ή άλλα σημάδια ουλίτιδας
- Ευαισθησία των δοντιών σε ζεστά ή κρύα τρόφιμα ή ποτά
- Οίδημα στο πρόσωπο
- Οδοντικός πόνος ή πόνος στο στόμα
Διάγνωση
Η τακτική οδοντιατρική παρακολούθηση κάθε δύο χρόνια είναι απαραίτητη για την έγκαιρη διάγνωση της τερηδόνας. Η κλινική εξέταση, σε συνδυασμό με τη χρήση ειδικών οργάνων και οδοντιατρικών ακτινογραφιών, επιτρέπει την ανίχνευση των αρχικών σταδίων της απομεταλλικοποίησης του σμάλτου, πριν την εμφάνιση βλαβών.
Παράγοντες κινδύνου
Συγκεκριμένοι παράγοντες, μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο ανάπτυξης τερηδόνας. Ορισμένοι από αυτούς περιλαμβάνουν:- Ξηροστομία
- Κατανάλωση ζαχαρούχων τροφίμων και ποτών
- Οικογενειακό ιστορικό
- Υποχώρηση oύλων
Θεραπεία
Η θεραπευτική αντιμετώπιση της τερηδόνας ποικίλλει ανάλογα με το βάθος της βλάβης και την έκταση της προσβολής των οδοντικών ιστών. Οι θεραπευτικές επιλογές περιλαμβάνουν την επαναμεταλλικοποίηση του αδαμαντίνης, την άμεση οδοντιατρική αποκατάσταση, την ενδοδοντική θεραπεία και την τελική αποκατάσταση με προσθετική στεφάνη. Η επιλογή της κατάλληλης θεραπείας εξαρτάται από την κλινική εξέταση και τις οδοντιατρικές ακτινογραφίες.
Πρόγνωση
Η μη θεραπευμένη τερηδόνα μπορεί να οδηγήσει σε εκτεταμένη καταστροφή του οδοντικού ιστού και τελικά σε εξαγωγή του δοντιού. Η βαθιά τερηδόνα αυξάνει τον κίνδυνο ανάπτυξης αποστήματος, μιας σοβαρής λοίμωξης που μπορεί να εξαπλωθεί στους περιβάλλοντες ιστούς και σε ολόκληρο τον οργανισμό, με πιθανές σοβαρές επιπλοκές, ακόμα και θάνατο.
Αιτίες
Η τερηδόνα αποτελεί μια πολύπλοκη διαδικασία που σχετίζεται με την αλληλεπίδραση των βακτηρίων της στοματικής κοιλότητας, με τους υδατάνθρακες της διατροφής. Η παραγωγή οξέων από τα βακτήρια αυτά, οδηγεί στην απομεταλλικοποίηση της αδαμαντίνης και στην ανάπτυξη τερηδόνας.
Πρόληψη
Η διατήρηση της στοματικής υγιεινής αποτελεί τον πυλώνα της πρόληψης της τερηδόνας. Η εφαρμογή αποτελεσματικών μέτρων υγιεινής, όπως το τακτικό βούρτσισμα με οδοντόκρεμα με φθόριο, η χρήση οδοντικού νήματος και η περιορισμένη κατανάλωση υδατανθράκων, συμβάλλει στην απομάκρυνση της οδοντικής πλάκας και στην πρόληψη της απομεταλλικοποίησης του σμάλτου.