ΣΚΛΗΡΥΝΣΗ ΚΑΤΑ ΠΛΑΚΑΣ
Η σκλήρυνση κατά πλάκας (ΣΚΠ) ή πολλαπλή σκλήρυνση, είναι μια αυτοάνοση νόσος που επηρεάζει τον εγκέφαλο και τον νωτιαίο μυελό (κεντρικό νευρικό σύστημα).
Στη ΣΚΠ, το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται -ενώ δεν θα έπρεπε – στα κύτταρα μυελίνης. Τα κύτταρα αυτά, περιβάλλουν τα νεύρα του εγκεφάλου και του νωτιαίου μυελού. Η βλάβη της μυελίνης, διακόπτει τα μηνύματα (σήματα) που στέλνουν τα νεύρα σε όλο το σώμα για να εκτελέσουν λειτουργίες όπως όραση, αίσθηση και κίνηση.
Η βλάβη της μυελίνης μπορεί να συμβεί στον εγκέφαλο, στον νωτιαίο μυελό και στα νεύρα που τροφοδοτούν τα μάτια.
Συμπτώματα
Διάφορα συμπτώματα μπορεί να εμφανιστούν στη σκλήρυνση κατά πλάκας (ΣΚΠ), όπως:
Διάγνωση
Για τη διάγνωση της ΣΚΠ, ο γιατρός θα πραγματοποιήσει εξετάσεις για να αποκλείσει άλλες παθήσεις με παρόμοια συμπτώματα. Οι εξετάσεις μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Εξετάσεις αίματος και ούρων
- Μαγνητική τομογραφία (MRI)
- οπτική τομογραφία συνοχής(OCT)
- Οσφυονωτιαία παρακέντηση
Παράγοντες κινδύνου
Έρευνες δείχνουν ότι οι παρακάτω παράγοντες μπορεί να συμβάλλουν σε αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης ΣΚΠ:- Γενετική προδιάθεση
- Έκθεση σε τοξίνες
- Ανεπάρκεια βιταμίνης D
- Έκθεση σε ιό (Epstein-Barr virus ή μονοπυρήνωση)
- Παιδική Παχυσαρκία
- Γενετική προδιάθεση
- Ηλικία μεταξύ 20-40
- ΚΑΠΝΙΣΜΑ
Θεραπεία
Η θεραπεία της σκλήρυνσης κατά πλάκας, εστιάζει στην ελαχιστοποίηση της ζημιάς που προκαλεί η πάθηση, στη διαχείριση των συμπτωμάτων και στην πρόληψη επιπλοκών. Το πλάνο θεραπείας μπορεί να περιλαμβάνει:
- Φαρμακευτική αγωγή
- Φυσικοθεραπεία, εργοθεραπεία ή λογοθεραπεία
- Ψυχολογική υποστήριξη
Επίσης, θεραπείες που στοχεύουν στη διαχείριση των συμπτωμάτων μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Χρήση γυαλιών οράσεως ή φαρμάκων για συμπτώματα που επηρεάζουν την όραση
- Θεραπεία διέγερσης του εγκεφάλου για την αντιμετώπιση των μυϊκών σπασμών (τρόμος)
- Χρήση βοηθημάτων όπως μπαστούνι ή αναπηρικό καροτσάκι
- Αντιεπιληπτικά ή αντισπασμωδικά φάρμακα για τον πόνο
- Φάρμακα για τα συμπτώματα που επηρεάζουν τη γνωστική λειτουργία
- Εναλλακτικές θεραπείες όπως βελονισμός και γιόγκα
Πρόγνωση
Η σκλήρυνση κατά πλάκας (ΣΚΠ) είναι μια χρόνια πάθηση χωρίς ίαση. Ωστόσο, οι διαθέσιμες θεραπευτικές επιλογές είναι πολύ αποτελεσματικές στη διαχείριση των συμπτωμάτων και στον περιορισμό της συχνότητας των εξάρσεων.
Ανεξάρτητα από τη θεραπεία, η ΣΚΠ μπορεί να οδηγήσει σε αναπηρία και να δυσκολέψει την εκτέλεση καθημερινών δραστηριοτήτων χωρίς βοήθεια με την πάροδο του χρόνου
Αιτίες
Η σκλήρυνση κατά πλάκας (ΣΚΠ) προκαλείται από την απομυελίνωση, δηλαδή την καταστροφή της μυελίνης. Η μυελίνη είναι ένα προστατευτικό περίβλημα) γύρω από τα νευρικά κύτταρα (νευρώνες), στον εγκέφαλο και στον νωτιαίο μυελό.
Η μυελίνη βοηθά στη μεταφορά μηνυμάτων (σημάτων) μεταξύ του εγκεφάλου και του υπόλοιπου σώματός, ελέγχοντας λειτουργίες όπως την όραση, την αίσθηση και την κίνηση.
Το ανοσοποιητικό σύστημα έχει ως στόχο να προστατεύει το σώμα από πράγματα που μπορούν να το βλάψουν, όπως βακτήρια ή ιούς. Στη ΣΚΠ, το ανοσοποιητικό σύστημα γίνεται υπερδραστήριο και θεωρεί λανθασμένα την υγιή μυελίνη (και μερικές φορές τα νευρικά κύτταρα κάτω από τη μυελίνη) ως απειλή για το σώμα .
Η επίθεση του ανοσοποιητικού συστήματος στην υγιή μυελίνη την καταστρέφει. Αυτό ονομάζεται απομυελίνωση.
Πρόληψη
Δεν υπάρχει γνωστός τρόπος πρόληψης της ΣΚΠ.
Οι θεραπείες στοχεύουν στη μείωση του αριθμού των εξάρσεων (που ονομάζονται επίσης υποτροπές ή κρίσεις) που βιώνει ο ασθενής.
Είναι επίσης σημαντικό να ακολουθείτε έναν υγιεινό τρόπο ζωής. Οι επιλογές που κάνετε μπορούν να βοηθήσουν στην επιβράδυνση της εξέλιξης της νόσου. Ο γιατρός, μπορεί να σας συστήσει τα εξής:
- Να τρώτε θρεπτικά γεύματα
- Να κοιμάστε αρκετά
- Να ασκείστε τακτικά
- Να μην καπνίζετε