Ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας
Η εκφύλιση ωχράς κηλίδας είναι μια νόσος των ματιών που επηρεάζει την κεντρική όραση. Αυτό σημαίνει ότι οι άνθρωποι με εκφύλιση ωχράς κηλίδας δεν μπορούν να δουν πράγματα κατευθείαν μπροστά τους. Αυτή η συχνή πάθηση των ματιών που σχετίζεται με την ηλικία εμφανίζεται κυρίως σε άτομα άνω των 50 ετών.
Η εκφύλιση ωχράς κηλίδας επηρεάζει την ωχρά κηλίδα, το κεντρικό τμήμα του αμφιβληστροειδούς σας. Ο αμφιβληστροειδής σας βρίσκεται στο πίσω μέρος του ματιού σας και ελέγχει την κεντρική όραση. Οι άνθρωποι με εκφύλιση ωχράς κηλίδας δεν είναι εντελώς τυφλοί. Η περιφερική τους όραση (η ικανότητα να βλέπουν πράγματα πλευρικά) είναι καλή.
Τύποι
Υπάρχουν δύο τύποι εκφύλισης ωχράς κηλίδας: ξηρή και υγρή.
Ξηρή (ατροφική) εκφύλιση ωχράς κηλίδας
Σχεδόν το 90% των ατόμων με εκφύλιση ωχράς κηλίδας έχουν την ξηρή μορφή. Αναπτύσσεται όταν κάτω από την ωχρά κηλίδα σας σχηματίζονται μικρές κίτρινες εναποθέσεις πρωτεΐνης που ονομάζονται drusen. Οι συσσωρευμένες εναποθέσεις ξηραίνουν και λεπταίνουν την ωχρά κηλίδα σας. Η απώλεια όρασης που οφείλεται στη ξηρή μορφή εκφύλισης ωχράς κηλίδας τείνει να συμβαίνει σταδιακά. Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν χάνουν τελείως την κεντρική τους όραση. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η ξηρή μορφή μπορεί να αλλάξει σε υγρή.
Υγρή (εξιδρωματική ) εκφύλιση ωχράς κηλίδας
Η υγρή εκφύλιση ωχράς κηλίδας εμφανίζεται όταν αναπτύσσονται μη φυσιολογικά αιμοφόρα αγγεία κάτω από τον αμφιβληστροειδή σας και την ωχρά κηλίδα σας. Τα αιμοφόρα αγγεία διαρρέουν αίμα και υγρό. Ο όρος “εξιδρωματική” αναφέρεται στον τρόπο με τον οποίο διαρρέουν τα υγρά. Λόγω της συσσώρευσης υγρού, σχηματίζεται ένα εξόγκωμα στην ωχρά κηλίδα σας. Ενδέχεται να δείτε σκούρες κηλίδες στο κέντρο της όρασής σας. Περίπου το 10% των ατόμων με εκφύλιση ωχράς κηλίδας έχουν την υγρή μορφή. Αυτός ο τύπος είναι πιο σοβαρός. Μπορεί να οδηγήσει γρήγορα σε ολική απώλεια της κεντρικής όρασης.
Συμπτώματα
Η ωχρά κηλίδα βοηθά στη μεταφορά εικόνων από το οπτικό νεύρο του ματιού σας στον εγκέφαλο σας. Εάν έχετε κατεστραμμένη ωχρά κηλίδα, ο εγκέφαλός δεν μπορεί να καταλάβει ή να διαβάσει τις εικόνες που βλέπουν τα μάτια σας.
Πολλοί άνθρωποι με εκφύλιση ωχράς κηλίδας δεν έχουν συμπτώματα έως ότου προχωρήσει η ασθένεια. Ενδέχεται να αντιμετωπίσετε:
- Δυσκολία στην όραση σε συνθήκες χαμηλού φωτισμού.
- Θολή όραση.
- Προβλήματα ή αλλαγές στον τρόπο που βλέπετε τα χρώματα.
- Χαμηλή όραση.
- Ίσιες γραμμές που τις βλέπετε σαν κυρτές ή κυματιστές. Εάν βλέπετε γραμμές που ξέρετε ότι πρέπει να είναι ευθείες αλλά φαίνονται κυματιστές ή κυρτές, θα πρέπει να επικοινωνήσετε με έναν οφθαλμίατρο.
- Τυφλά σημεία ή σκούρα σημεία στο οπτικό σας πεδίο.
Διάγνωση
Η εκφύλιση ωχράς κηλίδας σπάνια προκαλεί συμπτώματα στα αρχικά στάδια της, επομένως ο ετήσιος έλεγχος των ματιών είναι πολύ σημαντικός.
Κατά τη διάρκεια μιας εξέτασης, ο οφθαλμίατρός σας ελέγχει για αλλαγές στον αμφιβληστροειδή σας και την ωχρά κηλίδα. Ο γιατρός σας μπορεί να ζητήσει μία ή περισσότερες από τις παρακάτω εξετάσεις:
- Τεστ Amsler: Το πλέγμα Amsler, είναι ένα πλέγμα από ευθείες γραμμές με μια μεγάλη κουκίδα στο κέντρο. Ο γιατρός σας μπορεί να σας ζητήσει να αναγνωρίσετε γραμμές ή τμήματα του πλέγματος που φαίνονται θολές, κυματιστές ή σπασμένες. Μεγάλη απόκλιση από τις σωστές απαντήσεις, μπορεί να υποδηλώνει ότι έχετε εκφύλιση ωχράς κηλίδας ή να δείξει ότι η νόσος επιδεινώνεται. Μπορείτε να το χρησιμοποιήσετε στο σπίτι για να παρακολουθήσετε τα συμπτώματά σας και να αναζητήσετε οποιαδήποτε εξέλιξη.
- Τεστ διαστολής οφθαλμών: Σταγόνες ματιών διαστέλλουν ή ανοίγουν τις κόρες σας. Ο γιατρός θα σας χορηγήσει τις σταγόνες και θα διαστέλλει τα μάτια σας και στη συνέχεια θα χρησιμοποιήσει έναν ειδικό φακό για να δει μέσα τους.
- Φλουοροαγγειογραφία: Ο γιατρός εγχέει μια κίτρινη βαφή που ονομάζεται φλουορεσκεΐνη σε μια φλέβα στο χέρι σας. Μια ειδική κάμερα παρακολουθεί τη βαφή καθώς ταξιδεύει μέσα στα αιμοφόρα αγγεία του ματιού σας. Οι φωτογραφίες μπορούν να αποκαλύψουν οποιαδήποτε διαρροή κάτω από την ωχρά κηλίδα σας.
- Οπτική Τομογραφία Συνοχής (OCT): Αυτή η συσκευή απεικόνισης λαμβάνει λεπτομερείς εικόνες του πίσω μέρους του ματιού σας, συμπεριλαμβανομένου του αμφιβληστροειδούς και της ωχράς κηλίδας σας. Η Οπτική Τομογραφία Συνοχής δεν είναι επεμβατική ή επώδυνη. Απλά κοιτάτε σε έναν φακό ενώ το μηχάνημα τραβάει φωτογραφίες.
- Αγγειογραφία οπτικής τομογραφίας συνοχής (OCTA): Αυτό το διαγνωστικό εργαλείο χρησιμοποιεί ανάκλαση φωτός laser (αντί για βαφή φλουορεσκεΐνης ) και τη συσκευή σάρωσης OCT. Διαρκεί μόνο λίγα λεπτά και παράγει εικόνες 3D της ροής του αίματος μέσα στο μάτι σας.
Παράγοντες κινδύνου
Όπως υποδηλώνει ο όρος «εκφύλιση ωχράς κηλίδας σχετιζόμενη με την ηλικία», η εκφύλιση ωχράς κηλίδας είναι πιο πιθανό να εμφανιστεί όσο μεγαλώνετε. Ωστόσο, άτομα μπορεί να αναπτύξουν εκφύλιση ωχράς κηλίδας σε νεότερες ηλικίες λόγω διαφόρων παραγόντων. Εκτός από την ηλικία, οι παράγοντες κινδύνου για εκφύλιση ωχράς κηλίδας περιλαμβάνουν:- Οικογενειακό ιστορικό
- Παχυσαρκία
- ΚΑΠΝΙΣΜΑ
- Υπέρταση
- Διατροφή πλούσια σε κορεσμένα λιπαρά
- Λευκή φυλή
Θεραπεία
Δεν υπάρχει θεραπεία για την εκφύλιση ωχράς κηλίδας. Η έγκαιρη έναρξη των διαθέσιμων θεραπειών, μπορεί να επιβραδύνει την εξέλιξη της νόσου και να κάνει τα συμπτώματα λιγότερο σοβαρά. Ακόμα και με επιτυχημένες θεραπείες, τα συμπτώματα συχνά επιστρέφουν. Ανάλογα με τον τύπο της νόσου, οι θεραπείες περιλαμβάνουν διατροφικά συμπληρώματα, φάρμακα, φωτοδυναμική θεραπεία και θεραπεία με λέιζερ.
Πρόγνωση
Όσοι πάσχουν από εκφύλιση ωχράς κηλίδας, δεν σημαίνει οτι θα χάσουν απαραίτητα την όρασή τους. Στην ξηρή εκφύλιση ωχράς κηλίδας λόγω ηλικίας, η απώλεια όρασης μπορεί να συμβεί αργά και να χρειαστεί πολύ χρόνο για να εμφανιστεί. Επειδή η πάθηση μπορεί να επηρεάσει μόνο το ένα μάτι, μπορεί να μην παρατηρήσετε καμία αλλαγή στην όραση.
Ακόμα και αν είστε νομικά τυφλοί, μπορεί να βλέπετε καλύτερα αν:
- Φοράτε γυαλιά ή φακούς επαφής.
- Χρησιμοποιείτε πιο έντονο φωτισμό στο σπίτι ή στη δουλειά.
- Διαβάζετε με μεγεθυντικό φακό.
Αιτίες
Η εκφύλιση της ωχράς κηλίδας μπορεί να είναι μια κληρονομική πάθηση. Ωστόσο, αναπτύσσεται επίσης σε άτομα χωρίς οικογενειακό ιστορικό της νόσου. Η εκφύλιση της ωχράς κηλίδας συμβαίνει όταν η ωχρά κηλίδα στο πίσω μέρος του ματιού σας αρχίζει να εκφυλίζεται για άγνωστους λόγους. Η γήρανση αποτελεί παράγοντα για την ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας.
Η μη ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας μπορεί να σχετίζεται με:
Πρόληψη
Μπορείτε να λάβετε αυτά τα μέτρα για να μειώσετε τον κίνδυνο εκφύλισης ωχράς κηλίδας:
- Σταματήστε το κάπνισμα.
- Διατηρήστε ένα υγιές βάρος για εσάς.
- Παραμείνετε σωματικά δραστήριοι.
- Διατηρήστε υγιή αρτηριακή πίεση και επίπεδα χοληστερόλης.
- Ακολουθήστε τη μεσογειακή διατροφή.