Οι στατίνες συνταγογραφούνται σε εκατομμύρια ανθρώπους για τη μείωση των υψηλών επιπέδων χοληστερίνης. Ωστόσο, όπως και κάθε άλλη φαρμακευτική αγωγή, συνοδεύονται από παρενέργειες. Στο πλαίσιο αυτό, έχει διεξαχθεί εκτενής έρευνα για τον εντοπισμό τυχόν συνδέσεων -θετικών ή αρνητικών- μεταξύ των στατινών και παρενεργειών στη σεξουαλική ζωή, όπως η στυτική δυσλειτουργία. Τι ισχύει τελικά;
Μπορούν οι στατίνες να προκαλέσουν στυτική δυσλειτουργία;
Η στυτική δυσλειτουργία επηρεάζει περίπου:
- το 40% των ανδρών άνω των 40 ετών και
- το 70% άνω των 70 ετών.
Ένας από τους κρίσιμους παράγοντες κινδύνου είναι η υψηλή χοληστερίνη. Μελέτες υποδεικνύουν ότι επτά στα 10 άτομα με στυτική δυσλειτουργία πληρούν τις προϋποθέσεις για υψηλή χοληστερίνη (υπερχοληστερολαιμία). Ως εκ τούτου, μπορεί να φαίνεται λογικό να υποθέσουμε ότι η λήψη φαρμάκων που μειώνουν τη χοληστερίνη, όπως οι στατίνες, θα μπορούσαν ενδεχομένως να βελτιώσουν τη στυτική δυσλειτουργία. Είναι όμως έτσι;
Τι είναι οι στατίνες;
Οι στατίνες είναι μια αποτελεσματική θεραπεία για τη μείωση της χοληστερόλης και μπορεί ενδεχομένως να είναι σωτήρια. Είναι η πιο δημοφιλής μορφή φαρμάκου που χρησιμοποιείται για τη μείωση των επιπέδων λιποπρωτεΐνης χαμηλής πυκνότητας (LDL-«κακή» χοληστερόλη).
Η χοληστερόλη παράγεται στο συκώτι και μπορεί να είναι τόσο καλή (HDL) όσο και κακή (LDL). Όταν το σώμα παράγει πολλή «κακή» χοληστερόλη, η λιπαρή ουσία μπορεί να συσσωρευτεί στις αρτηρίες και να περιορίσει τη ροή του αίματος. Οι στατίνες μειώνουν την ποσότητα LDL χοληστερόλης που παράγει το ήπαρ, βελτιώνοντας έτσι τη ροή του αίματος και μειώνοντας τους κινδύνους για την υγεία, όπως θρόμβους αίματος και καρδιακές προσβολές.
Κάποιος μπορεί να λαμβάνει στατίνες εάν:
- πάσχει από καρδιαγγειακή νόσο ή
- θεωρείται ότι κινδυνεύει να αναπτύξει στα επόμενα χρόνια.
Αρχικά, το φάρμακο συνταγογραφήθηκε μόνο σε άτομα που είχαν ήδη υποστεί καρδιακή προσβολή, προκειμένου να αποφευχθεί ένα δεύτερο επεισόδιο. Ωστόσο, μελέτες για το φάρμακο διαπίστωσαν ότι θα μπορούσε επίσης να χρησιμοποιηθεί ως προληπτικό μέτρο για άτομα που δεν είχαν ποτέ καρδιαγγειακή νόσο, αλλά θεωρείται ότι κινδυνεύουν να αναπτύξουν, για λόγους όπως τα γονίδια.
Πώς λειτουργούν οι στατίνες
Οι στατίνες είναι τα πιο ευρέως συνταγογραφούμενα φάρμακα για τη μείωση της χοληστερίνης. Είναι πιο αποτελεσματικές στη μείωση της «κακής» χοληστερόλης που είναι γνωστή ως λιποπρωτεΐνη χαμηλής πυκνότητας (LDL). Αυτός είναι ο τύπος χοληστερόλης που ευθύνεται για τις αρτηριακές πλάκες.
Οι στατίνες είναι επίσης γνωστές ως αναστολείς της HMG-CoA αναγωγάσης. Η HMG-CoA αναγωγάση είναι ένα ένζυμο που ρυθμίζει τον ρυθμό παραγωγής χοληστερόλης από το ήπαρ. Μιμούμενες αυτό το ένζυμο, οι στατίνες μπορούν να «μπουν μέσα» και να μπλοκάρουν την αλυσίδα των γεγονότων που οδηγεί στην παραγωγή χοληστερόλης.
Η κύρια δράση των στατινών είναι η μείωση των επιπέδων της LDL. Ενώ είναι επίσης πολύ αποτελεσματικές στην αύξηση της «καλής» λιποπρωτεΐνης υψηλής πυκνότητας (HDL) και στη μείωση των τριγλυκεριδίων, δεν είναι τόσο καλές σε αυτό όσο μια κατηγορία φαρμάκων γνωστών ως φιμπράτες.
Χοληστερίνη: Παίρνετε στατίνες; Ενισχύστε τα αποτελέσματά τους με αυτές τις τρεις συμβουλές
Τύποι στατινών
Αυτή τη στιγμή υπάρχουν έξι φάρμακα στατινών που έχουν εγκριθεί για χρήση από τον αμερικανικό Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA):
- ροσουβαστατίνη
- φλουβαστατίνη
- ατορβαστατίνη
- πιταβαστατίνη
- λοβαστατίνη
- πραβαστατίνη
Ορισμένες στατίνες ταξινομούνται ως υψηλής έντασης επειδή μπορούν να μειώσουν καλύτερα την LDL στο αίμα.
Στατίνες: Κοινές και σπάνιες παρενέργειες
Οι ανεπιθύμητες ενέργειες μπορεί να διαφέρουν μεταξύ των στατινών, αλλά οι κοινές παρενέργειες περιλαμβάνουν:
- πονοκέφαλο
- ζάλη
- αίσθημα αδιαθεσίας
- αίσθημα ασυνήθιστης κόπωσης ή σωματικής αδυναμίας
- προβλήματα του πεπτικού συστήματος, όπως δυσκοιλιότητα, διάρροια, δυσπεψία ή αέρια
- μυϊκός πόνος
- προβλήματα ύπνου
χαμηλός αριθμός αιμοπεταλίων στο αίμα
Λιγότερο συχνές παρενέργειες:
- ασθένεια
- προβλήματα μνήμης
- τριχόπτωση
- αίσθημα σαν καρφίτσες και βελόνες στο δέρμα
- φλεγμονή του ήπατος (ηπατίτιδα), η οποία μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα που μοιάζουν με γρίπη
- φλεγμονή του παγκρέατος (παγκρεατίτιδα), η οποία μπορεί να προκαλέσει πόνο στο στομάχι
- δερματικά προβλήματα, όπως ακμή ή κνησμώδες κόκκινο εξάνθημα
- σεξουαλικά προβλήματα, όπως απώλεια λίμπιντο (μειωμένη σεξουαλική ορμή) ή στυτική δυσλειτουργία
Οι σπάνιες παρενέργειες των στατινών περιλαμβάνουν:
- μυϊκή αδυναμία (μυοπάθεια)
- απώλεια της αίσθησης ή μυρμήγκιασμα στις νευρικές απολήξεις των χεριών και των ποδιών (περιφερική νευροπάθεια)
- προβλήματα τενόντων (οι τένοντες είναι σκληρά κορδόνια ιστού που συνδέουν τους μύες με τα οστά)
Υψηλή χοληστερίνη και στυτική δυσλειτουργία
Σύμφωνα με τους επιστήμονες, δεν υπάρχει μεμονωμένη αιτία για τη στυτική δυσλειτουργία. Πολλοί παράγοντες μπορούν να συμβάλουν, μερικοί από τους οποίους είναι σωματικοί και άλλοι ψυχολογικοί. Από σωματική άποψη, η στυτική δυσλειτουργία μπορεί να προκληθεί από τη μειωμένη ροή αίματος στο πέος.
Σε άτομα που μπορούν να επιτύχουν στύση, η σεξουαλική διέγερση πυροδοτεί την ορμή του αίματος προς το πέος, κάνοντάς το μεγαλύτερο και άκαμπτο. Όταν η ροή του αίματος είναι μειωμένη, η επίτευξη ή η διατήρηση μιας στύσης μπορεί να είναι δύσκολη.
Η υψηλή χοληστερόλη συμβάλλει στη στυτική δυσλειτουργία προκαλώντας τη συσσώρευση λιπαρών πλακών στις αρτηρίες που συνδέονται με το πέος. Η συσσώρευση πλακών μπορεί επίσης να οδηγήσει σε υψηλή αρτηριακή πίεση, προκαλώντας στένωση και σκλήρυνση των αιμοφόρων αγγείων με την πάροδο του χρόνου (αθηροσκλήρωση). Όλα αυτά μπορούν να μειώσουν τον όγκο του αίματος που απαιτείται για την επίτευξη στύσης.
Τι δείχνει η έρευνα για τις στατίνες και τη στυτική δυσλειτουργία
Η έρευνα ότι οι στατίνες μειώνουν τα επίπεδα τεστοστερόνης οδήγησε σε ανησυχίες ότι οι άνδρες που λαμβάνουν το φάρμακο θα διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να εμφανίσουν στυτική δυσλειτουργία. Αυτό συμβαίνει επειδή η τεστοστερόνη παίζει βασικό ρόλο στη σεξουαλική ορμή, πράγμα το οποίο ενδεχομένως να μειώνει την ικανότητα επίτευξης και διατήρησης στύσης.
Ωστόσο, υπήρξαν μελέτες που έδειξαν ότι δεν υπάρχει σχέση μεταξύ των στατινών και της εμφάνισης στυτικής δυσλειτουργίας. Στην πραγματικότητα, ορισμένες μελέτες έχουν βρει ακόμη και ότι οι στατίνες μπορούν να βελτιώσουν τα συμπτώματα της στυτικής δυσλειτουργίας.
Μια μετα-ανάλυση του 2014 έδειξε σημαντική βελτίωση της στυτικής δυσλειτουργίας για τους άνδρες που λάμβαναν στατίνες. Ένας πιθανός λόγος για αυτό είναι ότι οι στατίνες βελτιώνουν τη ροή του αίματος, που βοηθά στη διατήρηση της στύσης. Ένας αριθμός μελετών υποδηλώνει ότι η στυτική δυσλειτουργία θα μπορούσε να είναι ένας πρώιμος δείκτης καρδιαγγειακής νόσου σε ορισμένους άνδρες (αυτό δεν συμβαίνει πάντα).
Μειώστε τη χοληστερίνη χωρίς στατίνες – 3 τρόποι χωρίς φάρμακα που αποδίδουν σε 4 εβδομάδες
Αυτή είναι μια πιθανή εξήγηση για το γιατί οι άνδρες που αρχίζουν να παίρνουν στατίνες αναφέρουν τη στυτική δυσλειτουργία ως παρενέργεια και η καρδιαγγειακή νόσος (για την οποία έχουν συνταγογραφηθεί οι στατίνες) θα μπορούσε στην πραγματικότητα να είναι η βασική αιτία της στυτικής δυσλειτουργίας τους.
Πηγές: American Heart Association, American Family Physician, PubMed, The Journal of Sexual Medicine(1), The Journal of Sexual Medicine, JAMA, Circulation, The New England Journal of Medicine, Very Well Health, NHS, Numan