«Αγάπη μου δεν είναι αυτό που νομίζεις». Πρόσφατη μελέτη αποκαλύπτει ότι όσοι απατούν αγαπούν τους απατημένους συντρόφους τους και είναι ικανοποιημένοι από τη σχέση τους.
Η απιστία υπάρχει από τότε που υπάρχουν και οι ανθρώπινες σχέσεις. Κάθε άνθρωπος την ερμηνεύει και την αντιλαμβάνεται διαφορετικά και αντιδρά σε αυτήν ανάλογα με την ηλικία του, την εποχή στην οποία ζει, τη σχέση που έχει με τη θρησκεία. Επιπλέον, ο ανθρώπινος εγκέφαλος δεν γνωρίζει τι σημαίνει απιστία, αντιλαμβάνεται μόνο επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές που σηματοδοτούν την ανταμοιβή και την ικανοποίηση (εθιστικού τύπου συμπεριφορές). Έτσι λοιπόν σε μια εποχή όπου τα κοινωνικά πρότυπα επαναπροσδιορίζονται και εξετάζονται συνεχώς, μια πρόσφατα δημοσιευμένη μελέτη για την απιστία ρίχνει φως στην περίπλοκη ψυχολογία των εξωσυζυγικών σχέσεων. Ερευνητές στο Πανεπιστήμιο Johns Hopkins και στο Πανεπιστήμιο του Δυτικού Οντάριο πραγματοποίησαν μελέτη σε γνωστή πλατφόρμα γνωριμιών. Τα αποτελέσματα αποκάλυψαν συμπεριφορές που αμφισβητούν μακροχρόνιες υποθέσεις σχετικά με το γιατί οι άνθρωποι απατούν, ανοίγοντας το κουτί της Πανδώρας με νέες απορίες σχετικά με την ανθρώπινη συμπεριφορά στις σχέσεις τους.
Αυτή η πρωτοποριακή μελέτη, μια από τις πιο ολοκληρωμένες έρευνες του είδους της, αποκαλύπτει μια σειρά από παράδοξα ευρήματα. Ίσως το πιο εντυπωσιακό είναι ότι πολλοί από εκείνους που εμπλέκονται σε εξωσυζυγικές σχέσεις ανέφεραν ότι τρέφουν έντονα συναισθήματα αγάπης προς τους/ τις συζύγους τους. Αυτή η αντιφατική συμπεριφορά αποκαλύπτει ότι οι λόγοι που έχουν αυτοί που απατούν δεν είναι αυτοί που νομίζουμε.
«Ενώ στα δημοφιλή μέσα ενημέρωσης, τις τηλεοπτικές εκπομπές, τις ταινίες και τα βιβλία, οι άνθρωποι που απιστούν έχουν αυτή την έντονη ηθική ενοχή και δεν το βλέπουμε σε αυτό το δείγμα συμμετεχόντων», εξηγεί ο κύριος συγγραφέας Dylan Selterman, αναπληρωτής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Johns Hopkins Ψυχολογικών & Επιστημών Εγκεφάλου. «Οι βαθμολογίες για την ικανοποίηση ήταν υψηλές – σεξουαλική ικανοποίηση και συναισθηματική ικανοποίηση. Αυτά τα ευρήματα δίνουν μια πιο περίπλοκη εικόνα της απιστίας σε σύγκριση με αυτό που νομίζαμε ότι γνωρίζαμε».
Το δημογραφικό πεδίο της μελέτης ήταν κυρίως μεσήλικες, κυρίως άνδρες χρήστες της πλατφόρμας. Ενώ αυτό το δείγμα περιορίζει την ικανότητα γενίκευσης των ευρημάτων σε διαφορετικά φύλα και ηλικιακές ομάδες, παρόλα αυτά παρέχει μοναδικές γνώσεις για ένα δημογραφικό στοιχείο που έχει μελετηθεί λιγότερο συχνά στο πλαίσιο της απιστίας.
Το βασικό στοιχείο είναι ότι η διατήρηση της μονογαμίας ή της σεξουαλικής αποκλειστικότητας ειδικά σε όλη τη διάρκεια της ζωής των ανθρώπων είναι πραγματικά πολύ δύσκολη και οι άνθρωποι θεωρούν τη μονογαμία δεδομένη όταν δεσμεύονται σε έναν γάμο. Οι άνθρωποι απλώς υποθέτουν ότι οι σύντροφοί τους θα είναι απόλυτα ικανοποιημένοι κάνοντας σεξ με ένα άτομο για τα επόμενα 50 χρόνια της ζωής τους, αλλά πολλοί άνθρωποι αποτυγχάνουν σε αυτό. Δεν σημαίνει ότι η σχέση είναι καταδικασμένη, σημαίνει ότι η απιστία μπορεί να είναι ένα κομμάτι των σχέσεων.
Η στατιστική της απάτης
Σύμφωνα με παλιότερες έρευνες το:
• 41%των εγγάμων έχει απατήσει
• • 57% των αντρών και το 54%των γυναικών έχει απατήσει σε μια τουλάχιστον σχέση
• • 22%τ ων αντρών έχει απατήσει στο γάμο του
• • 14% των γυναικών έχει απατήσει στο γάμο του
• • 36% μ εσυνάδελφο
• • 35% σε επαγγελματικό ταξίδι
• • 2 χρόνια η μέση διάρκεια της παράλληλης σχέσης
Πηγή: J Marital and Family Therapy 2014 statistics
Πώς ερωτήθηκαν οι χρήστες
Η έρευνα περιελάβανε την ανάλυση των απαντήσεων από μια μεγάλη ομάδα ενεργών χρηστών της πλατφόρμας. Οι συμμετέχοντες χωρίστηκαν σε τρεις ομάδες: Δείγμα Α, Δείγμα Β και Δείγμα Γ. Στις ομάδες δόθηκε ένα από τα δύο διαφορετικά ερωτηματολόγια ή τους ζητήθηκε να συμπληρώσουν και τα δύο.
Το δείγμα Α (810 ερωτηθέντες, 684 άνδρες και 118 γυναίκες, μέση ηλικία 51,48 ετών) συμπλήρωσε το πρώτο ερωτηματολόγιο. Το δείγμα Β (868 ερωτηθέντες, 780 άνδρες και 72 γυναίκες, μέση ηλικία 52,77 έτη) ολοκλήρωσε την τελευταία έρευνα. Το δείγμα Γ (234 ερωτηθέντες, 204 άνδρες και 29 γυναίκες, μέση ηλικία 53,66 ετών) ήταν το διαχρονικό δείγμα, αποτελούμενο από συμμετέχοντες που συμπλήρωσαν και τα δύο ερωτηματολόγια και μπορούσαν να αντιστοιχιστούν και στα δύο χρονικά σημεία.
Οι ερευνητές έθεταν ερωτήσεις σχετικά με την κατάσταση της σχέσης, την ποιότητα, την ικανοποίηση, την οικειότητα και τη σύγκρουση του συμμετέχοντος καθώς και για τη δική τους αυτοεκτίμηση, την ικανοποίηση από τη ζωή, την κοινωνικοσεξουαλικότητα και τα κίνητρα για να έχουν σχέσεις.
Για τη δεύτερη έρευνα, τέθηκαν πρόσθετες ερωτήσεις σε όσους είχαν σχέση σχετικά με το πόσο ικανοποιητική ήταν συναισθηματικά και σεξουαλικά, αν μετάνιωσαν για τη σχέση και ποιες σεξουαλικές συμπεριφορές ανέπτυσσαν με τους συντρόφους τους.
Μέσω προσεκτικής ανάλυσης δεδομένων, οι ερευνητές μπόρεσαν να απεικονίσουν τα κίνητρα και τα συναισθήματα που βιώνουν όσοι εμπλέκονται σε απιστία. Παρά το γεγονός ότι διατηρούσαν σημαντικούς συναισθηματικούς δεσμούς με τους συντρόφους τους, αυτά τα άτομα επιδόθηκαν στην απιστία και αντλούσαν σημαντική σωματική και συναισθηματική ικανοποίηση από αυτούς.
Όχι μόνο βίωσαν ευχαρίστηση από την απιστία, αλλά εξέφρασαν επίσης ελάχιστες τύψεις, ενοχές ή λύπη για τις πράξεις τους.
Αυτά τα αποτελέσματα θέτουν μια σημαντική πρόκληση για την απιστία. Στο παρελθόν, οι μελετητές και το κοινό συχνά απέδιδαν την απιστία σε δυσαρέσκεια μέσα στη συζυγική σχέση. Υπήρχε ευρέως η υπόθεση ότι όσοι επέλεξαν να έχουν εξωσυζυγικές ήταν δυσαρεστημένοι με τους συντρόφους τους ή συγκρούονταν μεταξύ τους ή αναζητούσαν κάτι που οι σχέσεις τους δεν τους παρείχαν. Αυτή η μελέτη, ωστόσο, υποδηλώνει μια πολύ πιο περίπλοκη πραγματικότητα.
Ποικιλία κινήτρων για εξαπάτηση
Είναι ενδιαφέρον ότι, παρά τους τρόπους εξαπάτησής τους, οι συμμετέχοντες εξακολουθούσαν να επιδεικνύουν υψηλό βαθμό αγάπης για τους συντρόφους τους, έκαναν σημαντικές προσπάθειες για να βελτιώσουν τις σχέσεις τους και ανέφεραν ακόμη και αυξημένη προσωπική ικανοποίηση από τη ζωή τους. Αυτοί είναι συνήθως παράγοντες που θα ενθάρρυναν την πιστότητα, ωστόσο συνυπήρχαν παράλληλα με την απιστία των συμμετεχόντων. Σημειωτέον, η σεξουαλική δυσαρέσκεια δεν προσδιορίστηκε ως εξέχον κίνητρο για απιστία. Αυτή η παρατήρηση υπογραμμίζει ότι η ικανοποίηση σε μια σχέση και η επιθυμία για εξωσυζυγικές εμπειρίες δεν είναι απαραίτητα αμοιβαίες.
«Οι άνθρωποι έχουν ποικίλα κίνητρα για να εξαπατήσουν», σημειώνει ο Σέλτερμαν. «Μερικές φορές θα απατήσουν ακόμα κι αν οι σχέσεις τους είναι πολύ καλές».
Η μελέτη εμβάθυνε επίσης στη σφαίρα της συναινετικής μη μονογαμίας, με ορισμένους συμμετέχοντες να υποδεικνύουν ότι βρίσκονταν σε σχέσεις όπου η απιστία επιτρεπόταν. Αυτή η ομάδα προσθέτει μια άλλη διάσταση στον λόγο για την απιστία, ρίχνοντας φως στο φάσμα των συμφωνιών σχέσεων που μπορεί να συνυπάρξουν με την απιστία.
Η μελέτη δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Archives of Sexual Behavior.
Ενώ η μελέτη προσφέρει νέες γνώσεις, οι ερευνητές προειδοποιούν επίσης να μην υπεργενικεύονται τα ευρήματα λόγω ορισμένων περιορισμών. Ένας βασικός περιορισμός ήταν ότι το μέγεθος του δείγματος για τα διαχρονικά δεδομένα ήταν μικρότερο από το αναμενόμενο. Αυτό σημαίνει ότι παρόλο που η μελέτη παρέχει πολύτιμες αρχικές γνώσεις, απαιτείται περαιτέρω έρευνα για την επέκταση αυτών των ευρημάτων.