Η υψηλής λειτουργίας κατάθλιψη είναι ένα σκοτεινό σύννεφο σε έναν καταγάλανο ουρανό. Ένα σκοτάδι που πολλές φορές ούτε οι ασθενείς ούτε οι συγγενείς τους δεν αντιλαμβάνονται. Τι πρέπει να σας ανησυχήσει;
Η υψηλής λειτουργικότητας κατάθλιψη αναφέρεται και ως δυσθυμία και είναι πιο συχνή από ό,τι νομίζουν οι περισσότεροι άνθρωποι. Εντοπίζεται δύσκολα στις περισσότερες περιπτώσεις και δεν μοιάζει με στερεότυπη κατάθλιψη.
Οι ασθενείς δεν έχουν έντονα και εξουθενωτικά καταθλιπτικά επεισόδια. Συνήθως η κατάθλιψη υψηλής λειτουργικότητας είναι χαμηλού επιπέδου, χρόνια και δεν έχει ξεκάθαρο έναυσμα. Ένα άτομο με κατάθλιψη υψηλής λειτουργικότητας δεν ταιριάζει στο «τυπικό» προφίλ που μπορεί να σας έρχεται στο μυαλό όταν σκέφτεστε κάποιον που ζει με κατάθλιψη.
Η υψηλής λειτουργικότητας κατάθλιψη δεν είναι κλινικός όρος διάγνωσης, δεν προκαλείται από ένα τυχαίο γεγονός και συχνά δεν γνωρίζετε την πηγή ή την αιτία του.
Τα άτομα με κατάθλιψη υψηλής λειτουργικότητας δεν κοιμούνται όλη μέρα και οι συνάδελφοι ή τα μέλη της οικογένειάς τους μπορεί να μην υποψιάζονται ότι κάτι δεν πάει καλά. Αντιθέτως, «οι αγώνες συχνά κρύβονται πίσω από την επιτυχία και την παραγωγικότητα», εξηγεί στο Huffingtonpost η ψυχολόγος Natasha Trujillo.
Κάποιος με κατάθλιψη υψηλής λειτουργικότητας πιθανότατα δεν θα έχει προβλήματα με την καλή απόδοση στη δουλειά ή την εκπλήρωση των ευθυνών στο σπίτι. Συχνά, κάποιος με κατάθλιψη υψηλής λειτουργικότητας μπορεί να μην γνωρίζει καν ότι έχει κατάθλιψη.
Τα σημάδια της κατάθλιψης υψηλής λειτουργικότητας
Ποια είναι λοιπόν τα σημάδια που πρέπει να προσέξετε αν υποψιάζεστε ότι μπορεί να αντιμετωπίζετε κατάθλιψη υψηλής λειτουργικότητας; Και τι μπορείτε να κάνετε γι’ αυτό;
Η ψυχολόγος Trujillo αναφέρει ότι το κορυφαίο σημάδι κατάθλιψης υψηλής λειτουργικότητας που πρέπει να προσέξετε είναι ότι δεν βιώνετε καμία διαρκή αίσθηση χαράς ή ευχαρίστησης, παρά τα καλά πράγματα που συμβαίνουν.
«Οι άνθρωποι με κατάθλιψη υψηλής λειτουργικότητας παραμένουν παραγωγικοί, επιτυχημένοι και ικανοί να επιτύχουν» τόνισε και πρόσθεσε ότι «κι όμως, το άτομο μπορεί να μην είναι σε θέση να διατηρήσει μια διάθεση χαράς ή ευχαρίστησης για πολύ καιρό».
Η θεραπεύτρια Becca Reed συμφωνεί με αυτό. «Κάποιος με κατάθλιψη υψηλής λειτουργικότητας μπορεί να αισθάνεται αποσυνδεδεμένος, σαν να περνάει η ζωή χωρίς χαρά» δήλωσε η ίδια. «Αυτή η αποσύνδεση μπορεί να εκδηλωθεί ως έλλειψη ενδιαφέροντος για δραστηριότητες που κάποτε απολάμβαναν, ως αίσθηση ότι έχουν κολλήσει σε μια ρουτίνα ή ότι αισθάνονται συναισθηματικά ισοπεδωμένοι ακόμη και σε καταστάσεις που τυπικά θα προκαλούσαν έντονα συναισθήματα» πρόσθεσε η Reed.
Η Trujillo τόνισε ότι υπάρχουν και άλλα σημάδια που δείχνουν ότι ένα άτομο μπορεί να έχει κατάθλιψη υψηλής λειτουργικότητας.
Σημάδια κατάθλιψης υψηλής λειτουργικότητας:
- Αναγκάζουν τον εαυτό τους να είναι κοινωνικοί και να κάνουν τις κινήσεις τους, ακόμη και αν θέλουν να αποσυρθούν
- Να κάνουν ό,τι υποτίθεται ότι πρέπει να κάνουν, αλλά να αισθάνονται ότι χρειάζεται περισσότερη προσπάθεια από ό,τι θα έπρεπε
- Δυσκολεύονται να συγκεντρωθούν
- Αισθάνονται κουρασμένοι, απελπισμένοι ή άχρηστοι, παρόλο που δεν μπορούν να εξηγήσουν το γιατί
- Νιώθουν θλίψη τον περισσότερο καιρό, με μικρή ή καθόλου ανακούφιση
- Αλλαγές στις συνήθειες ύπνου και διατροφής.
Τι να κάνετε αν υποψιάζεστε ότι εσείς ή ένα αγαπημένο σας πρόσωπο πάσχει από κατάθλιψη υψηλής λειτουργικότητας.
Η κατάθλιψη υψηλής λειτουργικότητας είναι σοβαρή και, όπως ακριβώς συμβαίνει και με τις πιο εμφανείς μορφές κατάθλιψης, οι συνέπειές της, αν δεν αντιμετωπιστεί, μπορεί να περιλαμβάνουν κατάχρηση ουσιών και αυτοκτονικό ιδεασμό.
Στην πραγματικότητα, κάποιος που πάσχει από κατάθλιψη υψηλής λειτουργικότητας μπορεί στην πραγματικότητα να διατρέχει μεγαλύτερο κίνδυνο απόπειρας αυτοκτονίας, επειδή αισθάνεται πολύ απομονωμένος, σύμφωνα με τη θεραπεύτρια Saba Harouni Lurie. Έτσι, η παροχή βοήθειας είναι το κλειδί.
Το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνετε όσοι δεν αισθάνεστε καλά, σύμφωνα με την Trujillo, είναι να είστε πιο ανοιχτοί με τα αγαπημένα σας πρόσωπα σχετικά με αυτό που βιώνετε.
«Το να είστε πιο ευάλωτοι μπορεί να σας βοηθήσει να κερδίσετε υποστήριξη και σύνδεση», είπε. Μπορείτε επίσης να δουλέψετε για να εστιάσετε στο τι στη ζωή σας δεν λειτουργεί πραγματικά για εσάς και να ξεκινήσετε τρόπους για να αλλάξετε αυτό που διατηρεί την κατάθλιψή σας.
Και φυσικά, η εξεύρεση βοήθειας από έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας θα πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα.
«Το πιο σημαντικό πράγμα που πρέπει να κάνετε είναι να αναζητήσετε επαγγελματική υποστήριξη», δήλωσε η Lurie. Πολλοί άνθρωποι με κατάθλιψη υψηλής λειτουργικότητας δεν αναζητούν βοήθεια, επειδή ερμηνεύουν την ικανότητά τους να λειτουργούν σχετικά φυσιολογικά ως ένδειξη ότι δεν αγωνίζονται τόσο πολύ όσο μπορεί να αγωνίζονται άλλοι με πιο εμφανή συμπτώματα.
Η Reed σημείωσε ότι μπορείτε να συζητήσετε τα δύσκολα συναισθήματα με έναν θεραπευτή, ο οποίος μπορεί να σας προσφέρει εργαλεία που θα σας βοηθήσουν να ρυθμίσετε το νευρικό σας σύστημα σε μια προσπάθεια να αυξήσετε την ανθεκτικότητα και τη συνολική σας διάθεση. Επίσης, είναι καλό να ενσωματώσετε στην καθημερινότητά σας δραστηριότητες που καλλιεργούν την ευημερία, όπως η άσκηση, τα χόμπι και ο κοινωνικός χρόνος.
Η κατάθλιψη υψηλής λειτουργικότητας είναι δύσκολη, και μπορεί να είναι δύσκολο να καταλάβετε αν την αντιμετωπίζετε – και ακόμη πιο δύσκολο να καταλάβετε αν κάποιος αγαπημένος σας την αντιμετωπίζει. Αλλά προσέχοντας τα σημάδια που προαναφέραμε, μπορείτε να εντοπίσετε έγκαιρα το πρόβλημα και να ζητήσετε την κατάλληλη βοήθεια το συντομότερο δυνατό.