Νέα έρευνα εντόπισε αλλαγές λόγω ηλικίας στα εγκεφαλικά μοτίβα που σχετίζονται με τον κίνδυνο που διατρέχει ένας άνθρωπος να αναπτύξει σχιζοφρένεια.
Η ανακάλυψη, με επικεφαλής επιστήμονες που συνεργάζονται με το Κέντρο TreNDS του Georgia State University, θα μπορούσε να βοηθήσει τους κλινικούς γιατρούς να εντοπίσουν τον κίνδυνο εμφάνισης ψυχικής ασθένειας νωρίτερα και να βελτιώσουν τις επιλογές θεραπείας. Η μελέτη δημοσιεύεται στο Proceedings of the National Academy of Sciences.
Η μελέτη χρησιμοποίησε νέες αναλυτικές προσεγγίσεις που αναπτύχθηκαν στο κέντρο TReNDS. Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν μια υβριδική μέθοδο, που ονομάζεται Neuromark και βασίζεται σε δεδομένα, για να εξαγάγουν αξιόπιστα εγκεφαλικά δίκτυα από τα δεδομένα νευροαπεικόνισης τα οποία στη συνέχεια αναλύθηκαν περαιτέρω στη μελέτη.
Οι ερευνητές ξεκίνησαν με λειτουργικές μαγνητικές τομογραφίες (fMRI) για να ανιχνεύσουν αλλαγές που σχετίζονται με την ηλικία στη συνδεσιμότητα του εγκεφάλου και τη συσχέτιση αυτών με τον κίνδυνο σχιζοφρένειας. Η έρευνα εντόπισε άτομα υψηλού κινδύνου για ανάπτυξη ψύχωσης κατά την ύστερη εφηβεία και την πρώιμη ενήλικη ζωή.
Γενετικοί και κλινικοί κίνδυνοι για τη σχιζοφρένεια
Η χρήση αυτής της νέας προσέγγισης σε υπάρχοντα σύνολα δεδομένων λειτουργικής νευροαπεικόνισης οδήγησε σε μια σημαντική ανακάλυψη στην κατανόηση τόσο των γενετικών όσο και των κλινικών κινδύνων για τη σχιζοφρένεια στο πλαίσιο του τρόπου με τον οποίο οι περιοχές του εγκεφάλου επικοινωνούν μεταξύ τους.
«Αυτή η μελέτη συνδύασε πάνω από 9.000 σύνολα δεδομένων χρησιμοποιώντας μια προσέγγιση που υπολογίζει τα λειτουργικά δίκτυα του εγκεφάλου προσαρμοστικά, ενώ μας επιτρέπει επίσης να συνοψίζουμε και να τα συγκρίνουμε μεταξύ των ατόμων», δήλωσε ο διακεκριμένος καθηγητής Vince Calhoun, διευθυντής του κέντρου TReNDS.
«Αυτό μας οδήγησε σε ένα πραγματικά ενδιαφέρον αποτέλεσμα που δείχνει ότι ο γενετικός κίνδυνος για σχιζοφρένεια είναι ανιχνεύσιμος στις αλληλεπιδράσεις με το δίκτυο του εγκεφάλου ακόμη και για εκείνους που δεν πάσχουν από σχιζοφρένεια, και αυτή η αλλαγή μειώνεται με την ηλικία», πρόσθεσε ο ειδικός και κατέληξε:
«Αυτά τα αποτελέσματα επίσης μας παρακινούν να κάνουμε περαιτέρω έρευνα για τη δυνατότητα χρήσης των λειτουργικών αλληλεπιδράσεων των εγκεφαλικών δικτύων ως πρώιμο ανιχνευτή κινδύνου».
Πού εντοπίστηκαν οι αλλαγές που συνδέονται με γενετικό κίνδυνο για σχιζοφρένεια
Η ομάδα ανέλυσε δεδομένα από 9.236 άτομα διαφορετικών ηλικιών. Χρησιμοποιώντας εξετάσεις fMRI, γενετικά και κλινικά μέτρα, διαπίστωσαν ότι οι αλλαγές στις συνδέσεις σε δύο περιοχές του εγκεφάλου συνδέονται με γενετικό κίνδυνο για σχιζοφρένεια. Αυτές οι αλλαγές παρατηρήθηκαν σε ασθενείς με σχιζοφρένεια, στα νευροτυπικά αδέρφια τους και σε όσους εμφάνιζαν ψυχωσικά συμπτώματα κάτω από το όριο.
Η Roberta Passiatore, πρώτη συγγραφέας της μελέτης, είπε ότι οι ερευνητές βρήκαν αλλαγές στη συνδεσιμότητα του δικτύου που σχετίζεται με την ηλικία, ειδικά κατά την ύστερη εφηβεία και την πρώιμη ενήλικη ζωή.
Τα συμπτώματα της σχιζοφρένειας συνήθως αναπτύσσονται νωρίς στη ζωή, συχνά ξεκινώντας στα μέσα της δεκαετίας των 20 ετών, με την πρώιμη έναρξη να εμφανίζεται πριν από τα 18.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα νεότερα άτομα με αυξημένο κίνδυνο έχουν παρόμοια συνδεσιμότητα δικτύου με αυτά που παρατηρούνται σε μεγαλύτερους ασθενείς. Αυτά τα ευρήματα θα μπορούσαν να βοηθήσουν στον εντοπισμό του κινδύνου κάποιου να αναπτύξει ασθένεια αργότερα στη ζωή του.
«Αυτά τα ευρήματα εντοπίζουν μια εγκεφαλική τροχιά που σχετίζεται με τον κίνδυνο σε πολλαπλά ηλικιακά στάδια και μας δίνει τη δυνατότητα να βελτιώσουμε την κατανόησή μας για τη διαταραχή και να βελτιώσουμε τις προσπάθειες έγκαιρης διάγνωσης και παρέμβασης, με σημαντικό αντίκτυπο στις ζωές των ατόμων σε κίνδυνο», είπε η Δρ. Passiatore.
Η μελέτη υπογραμμίζει τη σημασία μιας προσέγγισης με γνώμονα την ηλικία και τη διενέργεια πολλαπλών εξετάσεων για τον εντοπισμό του κινδύνου στα δίκτυα του εγκεφάλου και πιθανές γενετικές συσχετίσεις.
Τα ευρήματα θα μπορούσαν να βελτιώσουν τις στρατηγικές έγκαιρης ανίχνευσης και παρέμβασης και να προσφέρουν πιθανούς βιοδείκτες για τη διερεύνηση του ρόλου συγκεκριμένων γονιδίων και μοριακών οδών στην ανάπτυξη της σχιζοφρένειας.