Είναι ο σύντροφός σας ανώριμος και αρνείται να αναλάβει τις ευθύνες που του αναλογούν; Είναι πιθανόν να πάσχει από το Σύνδρομο του Πήτερ Παν!
Φανταστείτε το εξής: Ζείτε με έναν σύντροφο που αφήνει συνεχώς τα βρώμικα ρούχα του στο πάτωμα του μπάνιου παρά τις πολλές υπενθυμίσεις σας. Ή ίσως, παρατηρείτε ότι σπεύδει να αποφύγει σοβαρές συζητήσεις ή να κάνει σχέδια για το μέλλον ακόμα και το εγγύς μέλλον.
Ίσως να μην μπορεί να αποφασίσει για μια μακροπρόθεσμη επαγγελματική πορεία, επομένως συχνά αλλάζει δουλειές.
«Αν πιστεύετε ότι ο σύντροφός σας αρνείται να μεγαλώσει, μπορεί να αντιμετωπίζετε μια περίπτωση του συνδρόμου Πήτερ Παν», λέει ο David Tzall, Αμερικανός ψυχολόγος.
Το σύνδρομο Πήτερ Παν είναι ένας όρος της ψυχολογίας που περιγράφει τους ενήλικες που εμφανίζουν χαρακτηριστικά που σχετίζονται με την ανωριμότητα, την ανευθυνότητα και την αποφυγή των ευθυνών των ενηλίκων.
Τι είναι το σύνδρομο του Πήτερ Παν
Το σύνδρομο του Πήτερ Παν, γνωστό και ως PPS, είναι «ένας διαφοροποιημένος όρος που επινοήθηκε από τον ψυχαναλυτή Δρ. Dan Kiley για να περιγράψει έναν συγκεκριμένο τύπο άντρα που δείχνει ομοιότητες με τον διάσημο χαρακτήρα της Disney Peter Pan», επισημαίνει στο Women’s health, η ψυχοθεραπεύτρια Elisabeth Crain. Ο Kiley πρωτοδημοσιοποίησε τον όρο στο μπεστ σέλερ του το 1983, «το Σύνδρομο Πήτερ Παν: Άντρες που δεν έχουν μεγαλώσει ποτέ».
Αν και η συμπεριφορά εξακολουθεί να εντοπίζεται συχνότερα στους άνδρες, ο όρος περιγράφει γενικά κάθε «ενήλικα που δεν έχει μεγαλώσει ποτέ ή δεν έχει ωριμάσει πλήρως», εξηγεί η ψυχολογος και προσθέτει: «Είναι ένας ενήλικας που επιδεικνύει παιδικές ή ανώριμες συμπεριφορές που δεν συνάδουν με την ενήλικη ηλικία του».
Το PPS τείνει να υπερβαίνει τα περιστασιακά ολισθήματα, όπως κάποιος που έχει τη συνήθεια να ξεχνά να βγάλει τα σκουπίδια ή μια γενικά ανώριμη προσωπικότητα. Εάν ο σύντροφός σας δεν μπορεί να μείνει σε μια δουλειά ή να συμμετάσχει στις πιο σοβαρές πτυχές μιας ρομαντικής σχέσης , μπορεί να έχει το σύνδρομο, λέει η Crain.
«Μπορεί να είναι μια μεγάλη έκπληξη για τις γυναίκες που επιδεικνύουν πλήρη «ενηλικίωση» όταν συναντούν έναν άντρα που τους αρέσει, ο οποίος παρουσιάζει χαρακτηριστικά του συνδρόμου του Πήτερ Πάν», εξηγεί.
Τι προκαλεί το σύνδρομο του Πήτερ Παν
Επειδή δεν είναι μια ψυχολογικά διαγνώσιμη πάθηση, είναι συχνά δύσκολο να προσδιοριστεί με ακρίβεια πώς ή γιατί το σύνδρομο του Πήτερ Παν, αναπτύσσεται σε ένα άτομο. Όμως, λόγω της σύνδεσής του με την παιδική συμπεριφορά, το PPS μπορεί να προέρχεται από τα νεότερα χρόνια του συντρόφου σας.
«Κάποιος μπορεί να αναπτύξει το σύνδρομο αν δεν είχε καθοδήγηση ή βίωσε τραύμα στην παιδική του ηλικία. Η εμπειρία τραύματος στην παιδική ηλικία, μπορεί να εμποδίσει την ανάπτυξη και να κάνει την ωρίμανση σε ορισμένους τομείς της ζωής, δύσκολη», λέει η Janet Bayramyan, ψυχοθεραπεύτρια στο Λος Άντζελες και προσθέτει:
«Κάποιος μπορεί επίσης να το παρουσιάσει αν είχε υπερπροστατευτικούς γονείς. Οι υπερπροστατευτικοί γονείς, ενώ έχουν καλές προθέσεις, δυστυχώς καλλιεργούν την εξάρτηση από τα παιδιά τους και δεν επιτρέπουν στο παιδί να μεγαλώσει ώστε να είναι ανεξάρτητο και αυτάρκες».
Ποια είναι τα σημάδια του συνδρόμου του Πήτερ Παν
Τα σημάδια ότι ο σύντροφός σας έχει σύνδρομο του Πήτερ Παν μπορεί να ποικίλλουν από την παραμέληση της πληρωμής λογαριασμών έως την πραγματοποίηση σημαντικών, παρορμητικών αλλαγών –όπως να βρει μια νέα δουλειά- χωρίς να σκεφτεί τυχόν αρνητικές συνέπειες, λέει ο Tzall.
Το μεγαλύτερο σημάδι είναι η αποφυγή της ευθύνης .Μπορουν τα άτομα να έχουν δουλειά; Μπορούν να πληρώσουν τους λογαριασμούς τους; Έχουν φιλοδοξία να βελτιώσουν τον εαυτό τους με οποιονδήποτε τρόπο;
Ακόμα κι αν το άτομο δεν τα έχει καταφέρει σε αυτά επί του παρόντος, θα πρέπει να υπάρχει μια επιθυμία να το επιτύχει. Εάν υπάρχει έλλειψη φιλοδοξίας ή η προσπάθεια για επίτευγμα, αυτό είναι μια κόκκινη σημαία .
Ειδικότερα, τα χαρακτηριστικά ενός άντρα με αυτό το σύνδρομο είναι τα εξής:
- αδυναμία ανάληψης ευθυνών
- αδυναμία δέσμευσης και τήρησης υποσχέσεων
- υπερβολική φροντίδα για την εξωτερική εμφάνιση
- έμφαση στην καλοπέραση
- μειωμένα επίπεδα αυτοεκτίμησης
- φόβος για τη μοναξιά
- έλλειψη ανοχής στην κριτική
Αυτά τα μοτίβα δεν επηρεάζουν μόνο το άτομο που τα βιώνει. Το να έχεις έναν συνεργάτη με το Σύνδρομο «μπορεί να κάνει τις σχέσεις απίστευτα προκλητικές», λέει η Bayramyan. «Αν έχετε σύντροφο με σύνδρομο Πίτερ Παν, μπορεί να απογοητευτείτε απίστευτα καθώς εσείς θα θέλετε ο σύντροφός σας να δεσμευτεί συναισθηματικά μαζί σας αλλά αυτός δεν έχει την ικανότητα να το κάνει»,υποστηρίζει ο επιστήμονας.
Μπορεί επίσης να παρατηρήσετε μια ανισορροπία όταν πρόκειται να μοιραστείτε τις δουλειές του σπιτιού, να προγραμματίσετε ραντεβού ή να ξεκινήσετε σημαντικές συζητήσεις, οι οποίες μπορούν να ενισχύσουν τη δυσαρέσκεια στις σχέσεις, προσθέτει ο Bayramyan. Σημειώνει επίσης ότι μπορεί να μην αισθάνεται άνετα να χειριστεί τη σύγκρουση με ώριμο τρόπο, κάτι που είναι πιθανό να προκαλέσει απογοήτευση και περισσότερη ένταση.
Μπορώ να έχω μια υγιή σχέση με κάποιον που έχει το σύνδρομο Πήτερ Παν;
Οι αληθινά υγιείς σχέσεις απαιτούν βασικά στοιχεία όπως επικοινωνία, εμπιστοσύνη και αμοιβαίο σεβασμό.
Αν νιώθετε ότι ο σύντροφός σας μπορεί να είναι «Πήτερ Παν», δεν σημαίνει απαραίτητα ότι πρέπει να χωρίσετε. Αυτό που σημαίνει είναι ότι ο σύντροφός σας θα χρειαστεί να καταβάλει κάποια προσπάθεια για να ξεφύγει από τα αναποτελεσματικά μοτίβα του – και ότι πιθανότατα θα χρειαστεί υποστήριξη για να το κάνει.
«Είναι δυνατό να υπάρχει μια υγιή σχέση εάν και οι δύο σύντροφοι είναι πρόθυμοι να δουλέψουν γι αυτό», λέει η Bayramayan. Θα πρέπει να επικοινωνείτε και να είστε ανοιχτοί στην αλλαγή, και ο ανώριμος σύντροφος θα πρέπει να είναι δεκτικός σε σχόλια και πρόθυμος να καταβάλει περισσότερη προσπάθεια – τόσο ως σύντροφος όσο και ως ενήλικας», προσθέτει η ψυχολόγος.
Αυτό μπορεί να έρθει με τη μορφή θεραπείας ζευγαριών ή ακόμη και να προγραμματίσετε ένα εβδομαδιαίο ραντεβού με τον σύντροφό σας για να μοιραστείτε πώς νιώθετε και οι δύο, τι χρειάζεστε ο καθένας σας και πώς μπορείτε να υποστηρίξετε καλύτερα ο ένας τον άλλον στην επίτευξη των αμοιβαίων στόχων σας.
Ίσως κάποιος με PPS να έχει θέματα συμπεριφοράς, αλλά ωστόσο να είναι πραγματικά ευγενικός. «Δεν μπορούμε να αγνοήσουμε το γεγονός ότι κάποιος που έχει PPS μπορεί να είναι γενναιόδωρος και απλώς να μην έχει κίνητρα για να συμπεριφερθεί με ωριμότητα», λέει η Crain.
Και αν ο αγώνας του συντρόφου σας να μεγαλώσει αρχίζει να προκαλεί προβλήματα στη σχέση σας, το PPS δεν είναι μια κατάσταση που δεν μπορεί να διορθωθεί.
Να είστε πρόθυμοι να βοηθήσετε τον σύντροφό σας να αναπτυχθεί και να του παρέχετε χώρο και υποστήριξη. Μπορείτε να εκφράσετε τις απογοητεύσεις και τους φόβους σας ,με τρόπο που θα τον βοηθήσει να το καταλάβει και να το αλλάξει.
Μπορείτε επίσης να αναζητήσετε επαγγελματική βοήθεια μέσω κάποιου ειδικού ή ακόμα κάποιου μέλους της οικογένειας ή φίλου. «Όλα αυτά τα χαρακτηριστικά στη συμπεριφορά του μαθαίνονται και μπορούν να αλλάξουν, λέει ο Tzall.
Και ενώ δεν είναι δουλειά σας να διδάξετε έναν άλλο ενήλικα πώς να «μεγαλώσει», μόνο η ύπαρξη μιας εξελισσόμενης και επικοινωνιακής σχέσης μπορεί να βοηθήσει τους ανθρώπους ακόμη και με το σύνδρομο του Πήτερ Παν να αναπτύξουν μια πιο ώριμη άποψη για τη ζωή.
«Ένα άτομο μπορεί να μάθει να μεγαλώνει και να αλλάζει με την πάροδο του χρόνου», προσθέτει ο Tzall «και το να βρίσκεται σε μια κατάλληλη και υγιή σχέση μπορεί να βοηθήσει πολύ να επιτευχθεί αυτή η αλλαγή».
Τελικά, το μόνο που χρειάζεστε είναι πίστη, εμπιστοσύνη και αγάπη για να μεταμορφωθεί η σχέση και να ωριμάσει ακόμα και ένας Πήτερ Πάν σύντροφος!