Πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι τα μάτια είναι τα παράθυρα της ψυχής και αποκαλύπτουν την ψυχική υγεία. Η αλήθεια είναι ότι τα μάτια σας κρύβουν πολλά συναισθήματα και εκφράσεις. Αν αποκλείσετε το πρόσωπο ενός ατόμου και αφήσετε μόνο τα μάτια του, μπορείτε πιθανότατα να καταλάβετε αν είναι ανήσυχος, θυμωμένος, αγχωμένος ή χαρούμενος.
Εκτός από τα συναισθήματα, τι άλλο σας λένε τα μάτια ενός ατόμου; Θα μπορούσαν να σας πουν αν είναι καλός ή κακός; Θα μπορούσαν να σας πουν ακόμα και αν είναι ψυχοπαθής;
Αν η αναγνώριση ενός ψυχοπαθούς ήταν τόσο εύκολη όσο το να κοιτάξεις στα μάτια του, ο κόσμος θα ήταν πολύ πιο απλός. Δυστυχώς, δεν είναι τόσο απλό, λέει η ψυχοθεραπεύτρια Claire Law.
Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, τα βιβλία, η τηλεόραση και οι ταινίες, χρησιμοποιούν συχνά φράσεις όπως “τρελά μάτια” ή “δολοφονικό βλέμμα” για να περιγράψουν έναν ψυχοπαθή. Είτε το συνειδητοποιείτε είτε όχι, αυτές οι έννοιες έχουν κολλήσει, κάνοντάς μας να πιστεύουμε ότι είναι δυνατόν να αναγνωρίσουμε έναν ψυχοπαθή μέσω συγκεκριμένων σωματικών χαρακτηριστικών.
Μπορείτε να αναγνωρίσετε έναν ψυχοπαθή από τα μάτια του
Πολύ πιθανό να έχετε ακούσει αρκετές φορές τη φράση «Έχει μάτια ψυχοπαθούς». Μερικές φορές ως αστείο, άλλες φορές αρκετά σοβαρά. Η ιδέα ότι μπορείτε να αναγνωρίσετε έναν ψυχοπαθή από τα μάτια του είναι, ωστόσο, περισσότερο θεμελιωμένη στην κουλτούρα παρά στην επιστήμη.
Όταν κάποιος λέει ότι ένα άτομο έχει μάτια ψυχοπαθούς, συνήθως δεν αναφέρεται σε κάποιο φυσικό χαρακτηριστικό, όπως το σχήμα ή το χρώμα. Αντ’ αυτού, αναφέρονται σε χαρακτηριστικά όπως το να ανοιγοκλείνουν τα μάτια αργά ή να έχουν ένα ψυχρό, χωρίς συναισθήματα βλέμμα.
Η απάντησή σας σε 8 ερωτήσεις αποκαλύπτει πόση ψυχική δύναμη έχετε
Μια άλλη κοινή πεποίθηση είναι ότι οι ψυχοπαθείς κάνουν έντονη, παρατεταμένη οπτική επαφή. Αν κάποιο άτομο κάνει χωρίς συναισθήματα οπτική επαφή μαζί σας για παρατεταμένο χρονικό διάστημα, θα μπορούσε εύκολα να σας κάνει να ανατριχιάσετε. Το αμίλητο, διαπεραστικό βλέμμα μπορεί να σας προκαλέσει ανησυχία, σαν το άτομο να κοιτάζει μέσα σας.
Φανταστείτε κάποιον να σας κοιτάζει πολύ έντονα, σχεδόν σαν να σας μετράει. Αυτό το αμετακίνητο βλέμμα μπορεί να είναι αρκετά ανησυχητικό, λέει η Law. Από την άλλη πλευρά, φανταστείτε κάποιον να αποφεύγει εντελώς την οπτική επαφή, κάνοντάς τον να φαίνεται επιφυλακτικός ή άβολος. Οι περισσότεροι από εμάς ανοιγοκλείνουμε τα μάτια μας με φυσικό τρόπο, αλλά κάποιος μπορεί να ανοιγοκλείνει τα μάτια του λιγότερο συχνά, γεγονός που προσθέτει σε αυτό το ψυχρό, χωρίς συναισθήματα βλέμμα.
Ωστόσο, όλα αυτά είναι αφηρημένες ιδιότητες που μπορεί να έχει ο καθένας. Η απόδοση αυτών των χαρακτηριστικών σε συγκεκριμένες προσωπικότητες ή διαγνώσεις βασίζεται σε στερεότυπα, τα οποία μπορούν να φέρουν τους ανθρώπους σε άδικη και αμήχανη θέση.
Ενώ τείνουμε να εξαρτόμαστε από τα οπτικά στοιχεία για να μάθουμε περισσότερα για τις προθέσεις ή τα συναισθήματα ενός ατόμου, το να κάνουμε υποθέσεις αποκλειστικά με βάση αυτά τα χαρακτηριστικά μπορεί να οδηγήσει σε στιγματισμό, αναφέρει το Εθνικό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγείας των ΗΠΑ.
Επιπλέον, το κοίταγμα μπορεί μερικές φορές να συνδέεται με ορισμένες παθήσεις, όπως η ΔΕΠΥ ή ο αυτισμός. Η επισήμανση κάποιου με ψυχική πάθηση ή νευροδιαφοροποίηση ως ψυχοπαθούς εξαιτίας των “ματιών” του δεν είναι σωστή και μπορεί να είναι επιβλαβής.
8 σημάδια ψυχοπάθειας
- Έλλειψη ενσυναίσθησης
- Παθολογικό ψέμα
- Επιφανειακή γοητεία
- Μεγαλοπρεπής αίσθηση του εαυτού
- Επιφανειακά συναισθήματα
- Έλλειψη μεταμέλειας ή ενοχής
- Εγκληματική συμπεριφορά
- Παρασιτική φύση
Έλλειψη ενσυναίσθησης
Ένας πιο αξιόπιστος τρόπος για να αναγνωρίσετε έναν ψυχοπαθή από ό,τι μέσα από τα μάτια του είναι να προσέξετε για μια βαθιά έλλειψη ενσυναίσθησης. Οι ψυχοπαθείς δυσκολεύονται να καταλάβουν ή να ενδιαφερθούν για το πώς αισθάνονται οι άλλοι, γεγονός που τους επιτρέπει να είναι σκληροί χωρίς να αισθάνονται ενοχές ή τύψεις.
Ποιοι νέοι έχουν 43% αυξημένο κίνδυνο για σοβαρές ασθένειες ψυχικής υγείας
Παθολογικό ψέμα
Ένα μικρό ψέμα που και που δεν κάνει κάποιον ψυχοπαθή. Ωστόσο, το συχνό και συνηθισμένο ψέμα είναι ένα κοινό χαρακτηριστικό των ψυχοπαθών. Λένε ψέματα εύκολα και συχνά, ακόμη και για ασήμαντα πράγματα. Είναι από τη φύση τους δόλιοι και λένε ψέματα για να χειραγωγήσουν.
Επιφανειακή γοητεία
Οι ψυχοπαθείς μπορεί επίσης να είναι γοητευτικοί και χαρισματικοί. Χρησιμοποιούν την επιφανειακή γοητεία και την εξυπνάδα για να είναι πειστικοί και να χειραγωγούν τους άλλους για να πάρουν αυτό που θέλουν.
Μεγαλοπρεπής αίσθηση του εαυτού
Κανείς άλλος δεν είναι πιο σημαντικός για έναν ψυχοπαθή από τον εαυτό του, ούτε καν οι στενότεροι φίλοι ή η οικογένειά του. Έχουν την τάση να έχουν διογκωμένο εγωισμό και πιστεύουν ότι είναι ανώτεροι από τους άλλους, άρα αξίζουν ειδική μεταχείριση και συνεχή θαυμασμό.
Επιφανειακά συναισθήματα
Ενώ οι ψυχοπαθείς μπορούν να μιμηθούν τα συναισθήματα για να χειραγωγήσουν τους άλλους, οι δικές τους συναισθηματικές εμπειρίες είναι συχνά ρηχές. Μπορεί να επιδεικνύουν ένα περιορισμένο εύρος συναισθημάτων και να μην έχουν βάθος συναισθημάτων.
Έλλειψη μεταμέλειας ή ενοχής
Ανεξάρτητα από το πόσο επιβλαβείς είναι οι πράξεις ή η συμπεριφορά ενός ψυχοπαθούς, είναι ανίκανοι να νιώσουν ενοχές ή τύψεις. Θα εκλογικεύσουν ακόμη και τις πιο εξωφρενικές συμπεριφορές και θα αρνηθούν να αναλάβουν την ευθύνη για τις πράξεις τους.
Εγκληματική συμπεριφορά
Η ψυχοπάθεια μπορεί να οδηγήσει σε εγκληματική συμπεριφορά. Αν και δεν είναι όλοι οι ψυχοπαθείς εγκληματίες, είναι πολύ πιο πιθανό να διαπράξουν εγκλήματα από τον μέσο άνθρωπο.
Παρασιτική φύση
Ορισμένοι ψυχοπαθείς είναι, από τη φύση τους, παρασιτικοί. Δεν έχουν κανένα πρόβλημα να βασίζονται σε άλλους για υποστήριξη, ενώ δίνουν ελάχιστα ή τίποτα σε αντάλλαγμα. Μπορεί να εκμεταλλεύονται φίλους, οικογένεια ή συντρόφους για οικονομικό ή συναισθηματικό κέρδος.
Τα ψυχοπαθητικά χαρακτηριστικά είναι βαθιά ενσωματωμένα στην προσωπικότητα και τα πρότυπα συμπεριφοράς. Ενώ ορισμένες κινήσεις των ματιών μπορεί να υποδηλώνουν συναισθηματική αποστασιοποίηση ή χειριστικότητα, δεν είναι διαγνωστικές και πρέπει να ερμηνεύονται ως μέρος ενός ευρύτερου πλαισίου, λέει ο Adam Zagha ψυχίατρος και ιδρυτής του Numa Recovery Centers.
Τι μπορείτε να καταλάβετε από τα μάτια ενός ατόμου;
Σας έχει τύχει να κοιτάξετε ποτέ στα μάτια κάποιου και να νιώσετε ότι μπορείτε να διαβάσετε το μυαλό του; Αυτό συμβαίνει ιδιαίτερα με τα αγαπημένα σας πρόσωπα. Μπορείτε να πάρετε πολλές συναισθηματικές ενδείξεις από τα μάτια ενός ατόμου που γνωρίζετε καλά. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο μπορείτε να καταλάβετε ότι ένα αγαπημένο πρόσωπο ανησυχεί ή είναι λυπημένο ακόμα και όταν λέει το αντίθετο.
1. Τα συναισθήματά τους
Αν ο φίλος σας σας πλησιάζει ξεσπώντας από ενθουσιασμό, μπορείτε ήδη να δείτε τα μάτια του να λάμπουν πριν μιλήσει. Όταν είστε ευτυχισμένοι, τα μάτια σας πιθανότατα θα λαμπυρίζουν και θα τσαλακώνονται στη γωνία, ακόμα κι αν δεν γελάτε ή δεν χαμογελάτε πλατιά. Από την άλλη πλευρά, όταν είστε θυμωμένοι ή λυπημένοι, τείνουν να φαίνονται λίγο πιο σκοτεινά και έντονα. Όλα αυτά τα συναισθήματα παίζουν μέσα από τα μάτια σας χωρίς καν να το συνειδητοποιείτε.
2. Συνθήκες υγείας
Εκτός από τα συναισθήματα, με ορισμένες καταστάσεις, μπορείτε επίσης να καταλάβετε την κατάσταση της σωματικής υγείας ενός ατόμου μέσα από τα μάτια του. Μια κιτρινωπή απόχρωση στα μάτια ενός ατόμου μπορεί να υποδηλώνει προβλήματα στο συκώτι.
Κόκκινα ή κατακόκκινα μάτια μπορεί να σημαίνουν ότι είναι κουρασμένος, αγχωμένος ή απλώς αντιμετωπίζει εποχιακές αλλεργίες. Και δεν είναι μόνο το χρώμα. Το μέγεθος της κόρης των ματιών σας παίζει επίσης ρόλο- για παράδειγμα, οι κόρες των ματιών σας διαστέλλονται όταν είστε σε κατάσταση μέθης.
3. Ένα σημάδι ανεντιμότητας
Μερικοί άνθρωποι πιστεύουν ότι το να προσέχετε την οπτική επαφή είναι ένας εύκολος τρόπος για να πιάσετε κάποιον να λέει ψέματα. Αν κάποιος σας κοιτάζει κατευθείαν στα μάτια όταν επικοινωνεί, είναι πιο πιθανό να πιστέψετε ότι είναι ειλικρινής. Αν όμως κοιτάζει με στραβά μάτια, μπορεί να πιστέψετε ότι λέει ψέματα ή ότι κρύβει κάτι.
Είναι ενδιαφέρον ότι η έννοια της διατήρησης της οπτικής επαφής διαφέρει σε διάφορους πολιτισμούς. Σε πολλές ασιατικές κουλτούρες, η αποφυγή της οπτικής επαφής είναι στην πραγματικότητα ένδειξη σεβασμού, ειδικά όταν μιλάτε σε ένα ηλικιωμένο άτομο ή σε κάποιον με εξουσία.
Τα μάτια ενός ατόμου μπορούν να μας πουν πολλά για τη σωματική του υγεία. Αυτό όμως που δεν μπορούν να κάνουν είναι να καθορίσουν αν κάποιος είναι ή δεν είναι ψυχοπαθής. Τα μάτια από μόνα τους δεν μπορούν να χρησιμεύσουν ως δείκτες ότι ένα άτομο έχει αντικοινωνική διαταραχή προσωπικότητας και είναι ψυχοπαθής.
Γιατί δεν πρέπει να κρίνετε κάποιον από τα μάτια του
Η πρώτη εντύπωση είναι ένας εξαιρετικός τρόπος για να φιλτράρεις γρήγορα ποιον θα ήθελες να αφήσεις στη ζωή σου και ποιον θα προτιμούσες να κρατήσεις σε απόσταση. Ωστόσο, είναι ζωτικής σημασίας να ελέγξετε τι είναι αυτό που επηρεάζει αυτές τις αποφάσεις για να διασφαλίσετε ότι δεν είναι προκατειλημμένες.
Διαφορετικά, χάνετε τη δυνατότητα να συναντήσετε και να συνεργαστείτε με καταπληκτικούς ανθρώπους. Το να απορρίπτετε ένα άτομο επειδή νομίζετε ότι έχει “τρελά μάτια” ή “βλέμμα κατά συρροή δολοφόνου” είναι άδικο και, χωρίς λογοπαίγνιο, κοντόφθαλμο.
Όταν κοιτάζετε στα μάτια ενός ατόμου και κάνετε μια πρόχειρη κρίση, βασίζεστε στο ένστικτο και τις προκαταλήψεις σας, οι οποίες δεν είναι πάντα ακριβείς. Το γεγονός ότι κάποιος έχει έντονα ή ασυνήθιστα μάτια δεν σημαίνει ότι είναι επικίνδυνος ή αναξιόπιστος. Όταν το κάνετε αυτό, πέφτετε στην παγίδα των στερεοτύπων.
Δεν θα θέλατε να κρίνει κάποιος τον χαρακτήρα σας εξαιτίας των σωματικών σας χαρακτηριστικών. Ποτέ δεν είναι ωραίο να σας κρίνουν για πράγματα που δεν μπορείτε να ελέγξετε. Να το έχετε αυτό κατά νου την επόμενη φορά που θα χαρακτηρίσετε κάποιον “ψυχοπαθή” εξαιτίας των ματιών του.