Ένα τραυματικό γεγονός ή μια άσχημη εμπειρία μπορεί να βελτιώσει τη ζωή σας; Ναι, λένε οι ειδικοί και μιλούν για την μετατραυματική ανάπτυξη.
Η έρευνα δείχνει ότι έχουμε περισσότερες θετικές εμπειρίες από αρνητικές, ωστόσο η έρευνα δείχνει επίσης ότι ο εγκέφαλός μας τείνει να εστιάζει στις αρνητικές εμπειρίες της ζωής μας. Τα καλά τα θεωρούμε δεδομένα. Ως αποτέλεσμα, τείνουμε να πέφτουμε θύματα των μικροανησυχιών και ενοχλήσεων στη ζωή μας, αφήνοντάς τα να καθορίζουν την ευημερία μας. Πώς μπορούμε να αξιοποιήσουμε τα δώρα στη ζωή μας αντί να αφήνουμε τις αρνητικές εμπειρίες να επισκιάσουν την ευτυχία μας;
Θετική αλλαγή = μετατραυματική ανάπτυξη
Αν έχετε ζήσει κάποια τραυματική εμπειρία που σας σημάδεψε ή ήσασταν παρόντες σε ένα καταστροφικό γεγονός όπως ένα ατύχημα ή μία πράξη βίας, η επίδραση αυτού του γεγονότος σίγουρα σας άλλαξε τη ζωή. “Έρευνες όμως λένε ότι περίπου 2 στους 3 που βίωσαν ένα τραυματικό γεγονός παρατηρούν προσωπική βελτίωση ως αποτέλεσμα του τραύματος. Πολλοί άνθρωποι που έζησαν μια τέτοια εμπειρία δηλώνουν (μετά από κάποιο διάστημα και αφού βίωσαν τις αρνητικές συνέπειες του τραυματικού γεγονότος) περισσότερο ευτυχισμένοι και αισιόδοξοι, ενώ περιγράφουν τις ανθρώπινες σχέσεις τους ως περισσότερο υγιείς και ειλικρινείς και τη ζωή τους ολοκληρωμένη. Αυτή η θετική αλλαγή αποκαλείται μετατραυματική ανάπτυξη (post-traumatic growth) και υπάρχουν 5 τομείς που ένα τραυματικό γεγονός μπορεί να τους βελτιώσει βελτιώνοντας παράλληλα τη ζωή σας.” λέει ο Πάτροκλος Παπαδάκης, ψυχολόγος – ψυχοθεραπευτής.
Γιατί μία άσχημη εμπειρία μπορεί να αναδείξει την καλύτερη εκδοχή σας;
Ο ψυχολόγος Πάτροκλος Παπαδάκης με εξηγεί πώς μία άσχημη εμπειρία μπορεί να βγάλει προς τα έξω τον καλύτερο μας εαυτό:
1 Επειδή εκτιμάτε τη ζωή
Μια τραυματική εμπειρία μπορεί να λειτουργήσει ως μία υπενθύμιση της αξίας που έχει η ζωή σας και πόσο πολύτιμος είναι ο χρόνος που διαθέτετε για εκείνα που είναι σημαντικά για εσάς. Όσοι έχετε επιβιώσει από μια δύσκολη εμπειρία θα αρχίσετε να εκτιμάτε περισσότερο όλα εκείνα τα μικρά καθημερινά που πριν θεωρούσατε δεδομένα, όπως μια βόλτα με τους αγαπημένους σας, ένα άρωμα ή μια ηλιόλουστη μέρα, τις στιγμές με το παιδί σας κ.ά..
2 Επειδή αποκτάτε ψυχική ανθεκτικότητα
Αντιμετωπίσατε ένα τραύμα. Μια άσχημη εμπειρία. Τι σημαίνει αυτό; Ότι είστε πολύ δυνατότεροι ψυχικά από όσο φανταζόσασταν. Είναι ευκαιρία λοιπόν να οικοδομήσετε μια ψυχική ανθεκτικότητα που πριν δεν γνωρίζατε ότι διαθέτετε. Και κοιτώντας στο μέλλον η εμπειρία αυτή σας εμαθε ότι μπορείτε να αντιμετωπίσετε με επιτυχία και όσα δύσκολα πρόκειται να έρθουν.
3 Επειδή βελτιώνονται οι σχέσεις σας
Οι σχέσεις σας με τους κοντινούς σας ανθρώπους θα αλλάξουν μετά από μία δύσκολη εμπειρία. Με κάποιους θα απομακρυνθείτε, αλλά με κάποιους άλλους θα ενδυναμώσετε τη σχέση σας. Οι άνθρωποι που σας στήριξαν θα γίνουν σημαντικότεροι για εσάς, υπενθυμίζοντάς σας την αξία της ανθρώπινης επαφής. Σκεφτείτε πόσο θα αλλάξει ένας από τους μεγαλύτερους ανθρώπινους φόβους, εκείνος της μοναξιάς, όταν συνειδητοποίησετε πόσο σας στήριξαν οι δικοί σας άνθρωποι.
4 Επειδή αναγνωρίζετε νέες προοπτικές
Μια τραυματική εμπειρία θα σας κάνει να δείτε αλλιώς τη ζωή. Άρα θα αλλάξει η οπτική με την οποία σκέφτεστε και θα αυξηθούν οι προοπτικές που θα παρατηρείτε γύρω σας. Θα σας προσφέρει τη δυνατότητα να βάλετε υψηλότερους στόχους, αφού θα γνωρίζετε για πόσα είστε ικανοί, και να διακρίνετε ευκολότερα τη θετική επίδραση στις επιλογές σας.
5 Επειδή βιώσατε μία βαθιά εσωτερική αλλαγή
Ένα γεγονός που σας έχει αλλάξει τη ζωή, έχει επιδράσει σημαντικά και στον τρόπο που την αντιλαμβάνεστε μετά από αυτό. Οι αξίες και οι αντιλήψεις αλλάζουν προτεραιότητα. Η πίστη στον εαυτό σας θα έχει ενισχυθεί και οι εσωτερικές αναζητήσεις (φιλοσοφικές, θεολογικές κ.λπ.) αποκτούν διαφορετικό νόημα. Ποιο είναι το αποτέλεσμα όλου αυτού; Αλλάξατε και αυτό μπορεί, όχι μόνο να σας προστατεύσει από μελλοντικά τραύματα, αλλά και να σας κάνει καλύτερο άνθρωπο.
Η αποδοχή είναι το μυστικό
Αποδεχτείτε, αντί να αντιστέκεστε, την άσχημη εμπειρία. Ας το παραδεχτούμε, ο κόσμος είναι φτιαγμένος από καλούς και κακούς: άγιοι και δολοφόνοι συνυπάρχουν, σεισμοί και πυρκαγιές συμβαίνουν, ένας κολασμένος πόλεμος μαίνεται στην Ουκρανία, οι φτωχοί είναι υποσιτισμένοι στην Ινδία, ενώ στην Αμερική είναι παχύσαρκοι, οι γυναίκες βιάζονται και οι γυναικοκτονίες αυξάνονται. Αυτά που μας φέρνουν τη μεγαλύτερη χαρά μας φέρνουν και τον μεγαλύτερο πόνο. Το άτομο που έχει υποστεί το μεγαλύτερο τραύμα είναι επίσης εκείνο που μπορεί να θεραπεύσει καλύτερα άλλους που έχουν περάσει το ίδιο.
Ένας αυξανόμενος αριθμός μελετών που εμπνέονται από τη θεραπεία αποδοχής και δέσμευσης και την ενσυνειδητότητα δείχνουν ότι – αντί να αντιστέκεστε σε αυτές – η αποδοχή των δύσκολων καταστάσεων (π.χ. πόνος ή εξάρτηση λόγω ασθένειας) αυξάνει την ευτυχία μας. Μπορούμε είτε να επιλέξουμε να αφήσουμε τις αρνητικές εμπειρίες που συναντάμε να μας καταρρίψουν, είτε να επιλέξουμε να τις αποδεχτούμε και έτσι να τις ξεπεράσουμε.