Πολλοί άνθρωποι έχουν έναν «τύπο» όταν πρόκειται για ραντεβού. Οι ναρκισσιστές δεν αποτελούν εξαίρεση.
Οι ειδικοί ψυχικής υγείας προειδοποιούν ότι ορισμένοι άνθρωποι προσελκύουν τους ναρκισσιστές σαν μαγνήτης, που σημαίνει ότι προσελκύουν άτομα χωρίς ενσυναίσθηση, εκμεταλλεύονται τους άλλους και αποζητούν συνεχώς επιβεβαίωση και θαυμασμό.
«Οι ναρκισσιστές χρειάζονται προσοχή, θαυμασμό, επιβεβαίωση και αναγνώριση από τους άλλους για να τροφοδοτήσουν τη τη μεγάλη ιδέα που έχουν για τον εαυτό τους», γράφει η Chelsey Cole, ψυχοθεραπεύτρια στο βιβλίο της «If Only I’d Known: How to Outsmart Narcissists, Set Guilt-Free Boundaries, and Create Unshakeable Self-Worth». «Αυτό σημαίνει ότι οι ναρκισσιστές έλκονται από άτομα που είναι πολύ ευχάριστα και που δεν τους αρέσουν οι συγκρούσεις».
Ποια είναι τα βασικά χαρακτηριστικά ενός νάρκισσου
Οι ναρκισσιστές έχουν μια έντονη αίσθηση της αξίας τους. Βαθιά μέσα τους νιώθουν ότι είναι οι καλύτεροι, οι πιο επιτυχημένοι, οι πιο ανταγωνιστικοί σε κάθε κατάσταση.
Αποζητούν συνεχώς το θαυμασμό. Η αυτοεκτίμησή τους είναι σαν ένα μπαλόνι, χρειάζονται συνεχώς την προσοχή, την επιβεβαίωση και την αναγνώριση. Δεν έχει σημασία πόσοι άνθρωποι τους λένε ότι τους αγαπούν, νιώθουν ότι ποτέ δεν είναι αρκετά καλοί.
Πιστεύουν ότι αξίζουν ιδιαίτερη μεταχείριση. Είτε πρόκειται για μια συγνώμη, την εύνοια, οτιδήποτε θέλουν, πιστεύουν ότι το αξίζουν, επειδή νιώθουν ανώτεροι από τους άλλους, οι άλλοι το γνωρίζουν αυτό και πρέπει να συμμορφώνονται.
Επιδεικνύουν συνεχώς τα επιτεύγματα και τα ταλέντα τους. Δεν έχουν πρόβλημα να μεγαλοποιούν τα γεγονότα ή ακόμη και να λένε ψέματα για τη ζωή και τις εμπειρίες τους.
Αντιδρούν αρνητικά στην κριτική. Θέλουν να έχουν συνεχώς τον έλεγχο και παίρνουν όλα τα εύσημα όταν τα πράγματα πάνε καλά, ενώ κατηγορούν εύκολα τους άλλους όταν μια κατάσταση δεν πάει όπως θα ήθελαν. Είναι εξαιρετικά δύσκολο να αποδεχτούν την κριτική ή να παραδεχτούν τα λάθη τους, επειδή όλα είναι λάθη κάποιου άλλου, ποτέ δικά τους.
Έχουν φαντασιώσεις για τη δύναμη, την επιτυχία και την ομορφιά. Τείνουν να δημιουργούν και να πιστεύουν σε μη ρεαλιστικά πρότυπα γύρω από την επιτυχία και τις σχέσεις. Οτιδήποτε απειλεί αυτές τις φαντασιώσεις είναι παράλογο και απλά το αγνοούν. Επίσης θέλουν οι άλλοι να τους ζηλεύουν και νιώθουν έντονη ζήλια για τους ανθρώπους που έχουν όσα θέλουν.
Εκμεταλλεύονται τους άλλους. Δεν σκέφτονται αν θα χρησιμοποιήσουν τους άλλους για να επιτύχουν τους στόχους τους. Νοιάζονται για τις σχέσεις τους και για τους ανθρώπους στη ζωή τους σε επιφανειακό επίπεδα, αν ενισχύουν την κοινωνική τους θέση ή τους κάνουν να νιώθουν καλά και δεν νοιάζονται για το πως η συμπεριφορά τους επηρεάζει τους άλλους.
Δεν έχουν την ικανότητα ή την προθυμία να αναγνωρίσουν τις ανάγκες και τα συναισθήματα των άλλων.
Συμπεριφέρονται με υπεροψία. Νιώθουν ότι είναι ανώτεροι από τους άλλους (κόμπλεξ ανωτερότητας) και αποζητούν τα καλύτερα. Θέλουν να έχουν το καλύτερο αυτοκίνητο, το καλύτερο γραφείο, τα πιο ακριβά ρούχα, να μονοπωλούν τις συζητήσεις, ψάχνουν για σημάδια κατωτερότητας στους άλλους και διατηρούν κοινωνικές επαφές μόνο με αυτούς που θεωρούν το ίδιο υπέροχους, επιτυχημένους και ταλαντούχους.
Μήπως προσελκύετε τους ναρκισσιστές;
Οι ναρκισσιστές εκμεταλλεύονται την ενσυναίσθηση των άλλων. «Οι άνθρωποι που τείνουν να προσελκύουν ναρκισσιστές είναι εκείνοι που σκέφτονται θετικά για τους άλλους ή βλέπουν τις δυνατότητες του ή πιστεύουν ότι όλοι μπορούν να αλλάξουν και αξίζουν μια δεύτερη ευκαιρία», γράφει η Cole. «Αυτό σημαίνει ότι είστε άτομα που σκέφτεστε υπερβολικά, νιώθετε εύκολα ενοχές, είστε συμπονετικοί και ευαίσθητοι στα συναισθήματα των άλλων».
Οι ναρκισσιστές στοχεύουν τους ενσυναίσθητους επειδή τείνουν να μοιράζονται τα αδύναμα σημεία τους γρήγορα, δίνοντας έτσι στους ναρκισσιστές όπλα για να τους πληγώσουν ή να τους χειραγωγήσουν. Ένας τρόπος με τον οποίο οι ναρκισσιστές προσπαθούν να σας προσελκύσουν είναι να αποκαλύπτουν τα δικά τους τραύματα νωρίς στη σχέση.
Βγαίνετε ραντεβού με ναρκισσιστή; Προσέξτε αυτά τα σημεία
Η Ramani Durvasula, ψυχολόγος, στο βιβλίο της “Shoul I Stay or Should I Go?: Surviving a Relationship with a Narcissist“, γράφει ότι τα άτομα που μεγάλωσαν σε ναρκισσιστικά οικογενειακά συστήματα μπορούν επίσης να πέσουν σε ναρκισσιστικές σχέσεις.
Γράφει επίσης ότι οι άνθρωποι που μεγάλωσαν σε αγαπημένες οικογένειες μπορεί να προσελκύουν τους ναρκισιστές, καθώς τείνουν να προσεγγίζουν τις σχέσεις με περισσότερη αφέλεια, όπως και εκείνοι που περνούν από μεγάλες μεταβάσεις στη ζωή, καθώς τείνουν να είναι πιο ευάλωτοι συναισθηματικά.
«Είναι ενδιαφέρον ότι οι άνθρωποι από απίστευτα ευτυχισμένες οικογένειες είναι ευάλωτοι, επειδή πιστεύουν στην αγάπη και πιστεύουν ότι η αγάπη μπορεί να λύσει τα πάντα και όλα τα προβλήματα σχέσεων μπορούν να επιλυθούν», γράφει.
Τι πρέπει να προσέχετε
Να είστε επιφυλακτικοί με την… πολλή αγάπη. Γενικά στη ζωή, αν κάτι είναι πολύ καλό, ίσως να είναι πολύ καλό για να είναι αληθινό. Αν κάποιος σας τηλεφωνεί δέκα φορές την ημέρα και απαιτεί την αποκλειστική σας προσοχή δεν είναι υγιές. Δυστυχώς, συχνά αυταπατώμαστε ερμηνεύοντας αυτή την ανάγκη για προσοχή ως αγάπη, δεν είναι αγάπη.
Εμπιστευτείτε τη διαίσθησή σας: Για τους ενσυναίσθητους και τους πολύ ευαίσθητους ανθρώπους, το πιο σημαντικό πράγμα που μπορούν να κάνουν είναι να εμπιστεύονται τη διαίσθησή τους και το ένστικτό τους. Αν αρχίσετε να εμπιστεύεστε αυτό που νιώθετε αντί να εκνευρίζεστε με αυτό ή να το κρίνετε.
Μη νιώθετε άσχημα όταν φεύγετε νωρίς από ένα ραντεβού: Οι ναρκισσσιστές μιλούν υποτιμητικά για τους άλλους επειδή νομίζουν ότι περιβάλλονται από ηλιθίους. Αν διαπιστώσετε κάτι τέτοιο, φύγετε. Και μη λυπάστε καθόλου.
Γνωρίστε τον εαυτό σας: Όσο καλύτερα γνωρίζετε τον εαυτό σας – τις αξίες, τις προτιμήσεις, τα δυνατά σημεία και τις αδυναμίες σας – τόσο πιο δύσκολο είναι για τους ναρκισσιστές να σας χειραγωγήσουν. Όσο περισσότερα γνωρίζετε για εσάς, τόσο λιγότερες πιθανότητες έχετε να πιστέψετε αυτά που λέει ο ναρκισσιστής. Ένας νάρκισσος θα σας εκνευρίζει συνεχώς, θα προσπαθεί να ελέγχει τη σχέση και θα αφήνει την εντύπωση στους άλλους ότι δεν είστε αυτό είστε.
Μάθετε πώς είναι μια υγιής σχέση: Πολλοί λένε πόσο θα ήθελα κάποιον με εξαιρετική δουλειά, ωραίο σπίτι, αρκετά χρήματα κ.λπ. Όλα αυτά είναι ωραία, αλλά τι γίνεται με την καλοσύνη, τη συμπόνια, τον σεβασμό, την αμοιβαιότητα; Μία από τις σημαντικότερες πράξεις που δείχνουν ότι αγαπάμε τον εαυτό μας είναι να απομακρύνουμε τις τοξικές σχέσεις και καταστάσεις. Αυτό σημαίνει ότι ασχέτως από το πόσο ικανοί ή εξελιγμένοι είμαστε κι από το πόσο επικεντρωνόμαστε σε εσωτερικές διεργασίες ή διαδικασίες αυτοεξέλιξης, πρέπει να αποδεχόμαστε ποτέ μια σχέση είναι καλή και πότε όχι.
Μη ζητάτε συγνώμη για κάτι που δεν κάνατε. Οι ναρκισσιστές δεν συζητούν· αποφασίζουν ποιο είναι το σωστό και το χρήσιμο για τους ίδιους κι όταν οι άλλοι δεν συμμορφώνονται τούς τιμωρούν. Η σιωπή μαζί με τα «κενά» βλέμματα είναι ένας τρόπος να καθυποτάξουν το θύμα τους. Μπροστά σε τέτοια μεταχείριση πολλοί άνθρωποι ζητούν συγγνώμη για πράγματα που δεν απαιτούν συγγνώμη και αναλαμβάνουν ευθύνες που δεν τους αντιστοιχούν.