Εάν οι κοινωνικές καταστάσεις σας προκαλούν υπερβολικό στρες και δυσφορία, δεν είστε μόνοι. Εκατομμύρια ενήλικες στον κόσμο έχουν κοινωνικό άγχος, μια κοινή αγχώδη διαταραχή που οι νεότερες μελέτες την συσχετίζουν με το μικροβίωμα του εντέρου.
Η κοινωνική αγχώδης διαταραχή χαρακτηρίζεται από φόβο ότι μπορεί να σας κρίνουν όταν αλληλεπιδράτε με άλλους, είτε απαντάτε σε μια ερώτηση στην τάξη είτε ψωνίζετε στο σούπερ μάρκετ.
Ενώ το κοινωνικό άγχος εμφανίζεται συχνά κατά την παιδική ηλικία, οι ακριβείς βιολογικοί και περιβαλλοντικοί παράγοντες που προδιαθέτουν κάποιον για αυτή την πάθηση δεν είναι ακόμα πλήρως κατανοητοί. Ωστόσο, ορισμένες νέες έρευνες υποδηλώνουν ότι το μικροβίωμα του εντέρου μπορεί να εμπλέκεται.
Σύμφωνα με μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Proceedings of the National Academy of Sciences, τα άτομα με κοινωνική αγχώδη διαταραχή έχουν μια μοναδική σύνθεση μικροβίων του εντέρου που, όταν μεταμοσχεύθηκαν στα έντερα των ποντικών, είχε ως αποτέλεσμα τα τρωκτικά να είναι πιο κοινωνικά φοβισμένα από άλλα ποντίκια που δεν υποβλήθηκαν σε μεταμόσχευση μικροβιώματος.
Αυτά τα ευρήματα ευθυγραμμίζονται με τις αναδυόμενες έρευνες που δείχνουν ότι το μικροβίωμα μπορεί να επικοινωνήσει και να επηρεάσει τον εγκέφαλο μέσω του άξονα εντέρου-εγκεφάλου.
Αυτή η πολύπλοκη αλληλεπίδραση φαίνεται να αποτελεί τη βάση άλλων παθήσεων ψυχικής υγείας, όπως η κατάθλιψη και οι διπολικές διαταραχές, ανοίγοντας το τοπίο προς το ότι η αλλαγή της μικροβιακής σύνθεσης του εντέρου θα μπορούσε να είναι μια νέα οδός για στοχευμένες θεραπείες για αυτές τις παθήσεις -είτε με δίαιτα, εξειδικευμένα προβιοτικά ή μεταμοσχεύσεις της μικροβιακής χλωρίδας των κοπράνων.
Σύνδεση του εντερικού μικροβιώματος με την αγχώδη διαταραχή
Για τη μελέτη τους, ερευνητές στο University College Cork στην Ιρλανδία συγκέντρωσαν δείγματα περιττωμάτων από 12 ανθρώπους, εκ των οποίων οι έξι είχαν διαταραχή κοινωνικού άγχους και οι άλλοι έξι όχι. Κανένα από τα άτομα δεν έπαιρνε ψυχιατρικά φάρμακα ή συμπληρώματα που θα μπορούσαν να αλλοιώσουν τα μικροβιώματά τους.
Μόλις οι ερευνητές έκαναν ανάλυση DNA για να επιβεβαιώσουν ότι υπήρχαν σημαντικές μικροβιακές διαφορές μεταξύ της ομάδας κοινωνικού άγχους σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου, αυτά τα δείγματα μεταμοσχεύθηκαν σε 72 αρσενικά ποντίκια.
Στη συνέχεια, τα ποντίκια υποβλήθηκαν σε μια σειρά από διαφορετικά τεστ που αξιολογούσαν την κοινωνική συμπεριφορά και το άγχος τους. Τα ποντίκια με τα μικρόβια του εντέρου από την ομάδα των ατόμων με διαταραχή κοινωνικού άγχους δεν συμπεριφέρθηκαν διαφορετικά από τα ποντίκια με μικρόβια του εντέρου από άτομα χωρίς την πάθηση. Ωστόσο, υπήρξε ένα τεστ όπου οι δύο ομάδες διέφεραν.
Για να εκτιμήσουν τον κοινωνικό φόβο, οι ερευνητές σόκαραν τα ποντίκια με μικρά ηλεκτροσόκ όταν τα ζώα συναντούσαν ένα νέο ποντίκι. Μερικές μέρες μετά από αυτή την αλληλεπίδραση, τα ποντίκια συναντήθηκαν με ένα άλλο νέο ποντίκι. Αυτά τα ζώα με το υγιές μικροβίωμα δεν ενοχλήθηκαν από τη διαδικασία και συναναστράφηκαν με χαρά τον νέο τους φίλο. Τα ποντίκια με μικρόβια κοινωνικής αγχώδους διαταραχής, όμως, δεν ανέκαμψαν ποτέ, παραμένοντας φοβισμένα για τυχόν νέες συναντήσεις.
Ο ρόλος των ορμονών στο κοινωνικό άγχος
Ερευνώντας βαθύτερα τη σύνδεση εντέρου-εγκεφάλου, οι ερευνητές είδαν ότι τα επίπεδα ορισμένων ορμονών που επηρεάζουν τον εγκέφαλο, όπως η ωκυτοκίνη, η οποία προάγει την κοινωνική συμπεριφορά, ήταν χαμηλότερα στα ποντίκια με τα μικρόβια από άτομα με διαταραχή κοινωνικού άγχους. Τα γονίδια που σχετίζονται με την ωκυτοκίνη και μια άλλη ορμόνη που εμπλέκεται στην κοινωνική συμπεριφορά, τη βαζοπρεσίνη, δεν ήταν τόσο ενεργά σε σύγκριση με τα ποντίκια με μικροβιώματα από υγιή δότη.
Το ανοσοποιητικό σύστημα στα ποντίκια με τα μικρόβια από άτομα με διαταραχή κοινωνικού άγχους ήταν επίσης διαφορετικό, με αλλαγές που φαινόταν να προάγουν τη φλεγμονή. Προηγούμενες μελέτες έχουν βρει ότι το ανοσοποιητικό σύστημα παίζει ρόλο στη διαμόρφωση της κοινωνικής μας συμπεριφοράς.
Σημειώνεται, τέλος, ότι, ενώ αυτή η έρευνα είναι ακόμα προκαταρκτική, τονίζει πόσο σημαντικά είναι τα μικρόβια του εντέρου μας για τη γενική μας υγεία, τόσο τη σωματική όσο και την ψυχική.