«Ηρεμία» και «γονεϊκότητα» είναι δύο λέξεις που αρχικά μοιάζουν εντελώς ασύμβατες. Κι όμως, μπορούμε να γίνουμε ήρεμοι, συνεπώς καλύτεροι, γονείς αρκεί να δουλέψουμε ορισμένα χαρακτηριστικά.
Μπαίνετε στο δωμάτιο του παιδιού σας και έχει παντού πεταμένα ρούχα, βιβλία και απομεινάρια φαγητού. Γυρίζετε το βλέμμα σας για ένα δευτερόλεπτο, και βλέπετε όλους τους τοίχους του σαλονιού βαμμένους από το δίχρονό σας. Μιλάτε με τον έφηβό σας και ξαφνικά εξαφανίζεται στο δωμάτιό του κλείνοντας δυνατά την πόρτα πίσω του.
Είναι αμέτρητες οι φορές που θέλετε να εκραγείτε, να θυμώσετε, να φωνάξετε! Πόσο εύκολο είναι για εμάς τους γονείς να διατηρούμε την ψυχραιμία μας, και να είμαστε και ζεν και αποτελεσματικοί; Καθόλου εύκολο, αλλά όχι και ανέφικτο!
Τα 3 χαρακτηριστικά που έχουν οι ήρεμοι γονείς
Η Sarah Ockwell-Smith, ειδική σε θέματα γονεϊκότητας και συγγραφέας του βιβλίου «How to be a Calm Parent» (Πώς να γίνεται ένας Ήρεμος Γονέας), θεωρεί ότι: “Η ήρεμη ανατροφή των παιδιών είναι μια πρακτική στην οποία μπορούν να εξασκηθούν οι γονείς καθώς κατανοούν καλύτερα τον εαυτό τους”, και επισημαίνει 3 βασικά χαρακτηριστικά:
1. Οι ήρεμοι γονείς δεν κάνουν συναισθηματική μετατόπιση
Οι περισσότεροι γονείς εξασκούμαστε στο να κάνουμε υπομονή. Μήπως όμως αυτή η ιώβεια υπομονή οδηγεί στις μεγαλύτερες εκρήξεις; Όταν γινόμαστε έξαλλοι επειδή π.χ. το παιδί πέταξε μια μπάλα και έσπασε ένα βάζο, η έκρηξή μας δεν αφορά μόνο το σπασμένο βάζο και την απροσεξία του παιδιού, αλλά είναι ένας συνδυασμός πολλών πραγμάτων που κρατούσαμε μέσα μας.
Οι ψυχολόγοι ονομάζουν αυτόν τον αμυντικό μηχανισμό «συναισθηματική μετατόπιση». Όταν, δηλαδή, ένα άτομο παίρνει συναισθήματα που ανήκουν σε μια κατάσταση και τα τοποθετεί αλλού. «Η συναισθηματική μετατόπιση δεν είναι μόνο τρομακτική για τα παιδιά μας, αλλά συχνά τρομοκρατούμαστε και εμείς όταν αισθανόμαστε τόσο εκτός ελέγχου», λέει η Ockwell-Smith.
Η εκμάθηση της αναγνώρισης και της θετικής επεξεργασίας των συναισθημάτων μπορεί να βοηθήσει στη μείωση της συναισθηματικής μετατόπισης. «Αυτό είναι δύσκολο για πολλούς ανθρώπους, καθώς ανατράφηκαν για να είναι «καλοί» και να κρατούν τα συναισθήματά τους», λέει η ειδικός.
2. Οι ήρεμοι γονείς αναγνωρίζουν τα παιδικά τους βιώματα
Μερικές φορές στον εκνευρισμό μάς οδηγεί όχι μόνο η καταπίεση των συναισθημάτων μας αλλά και τα συναισθηματικά μας τραύματα. Οι ανεπίλυτες συναισθηματικές πληγές μπορούν υποσυνείδητα να προκαλέσουν αμυντικούς μηχανισμούς ή να υπερφορτώσουν τη συναισθηματική ικανότητά μας. Και αυτό γιατί, κάποια στιγμή, ο εγκέφαλός μας μπήκε σε λειτουργία αυτοπροστασίας απέναντι σε ερεθίσματα που θεωρούσε τρομακτικά ή επικίνδυνα.
Ακόμα όμως κι αν είχαμε μια ευτυχισμένη παιδική ηλικία, «θα έχουν υπάρξει πράγματα που μας έχουν κάνει ή μας είπαν, και δημιούργησαν μέρους αυτού του είμαστε σήμερα», λέει η Ockwell-Smith. Πράγματα που μπορεί να αγνοούμε αλλά όταν κάνουμε παιδιά, πυροδοτούνται.
Συχνά αντιδρούμε υπερβολικά όταν πρόκειται για θέματα πειθαρχίας. Εκείνη όμως τη στιγμή, έχουμε μπει ξανά στη θέση του παιδιού που ήμασταν κάποτε, και αντιδρούμε με τον τρόπο που αντιδρούσαν οι γονείς μας. Για παράδειγμα, εάν εμείς μεγαλώσαμε με μια μητέρα ή έναν πατέρα που απαιτούσε στρατιωτική πειθαρχία στην καθαριότητα του σπιτιού, βλέποντας τώρα τα πεταμένα ρούχα του παιδιού μας, νιώθουμε θυμό.
Και ενώ η παιδική μας ηλικία διαμορφώνει το ποιοι γινόμαστε ως ενήλικες, το καλό νέο είναι ότι αυτό δεν υπαγορεύει εξολοκλήρου το μέλλον μας. Ο κύκλος μπορεί να κλείσει. «Αντί να χρησιμοποιούμε τη δική μας ανατροφή ως δικαιολογία για τη συμπεριφορά μας στο παρόν, μπορούμε να τη χρησιμοποιήσουμε για να κατανοήσουμε καλύτερα τον εαυτό μας και να αναπτυχθούμε συναισθηματικά, ώστε να είμαστε καλύτεροι γονείς», λέει η Ockwell-Smith.
3. Οι ήρεμοι γονείς δεν είναι τελειομανείς
Αν έχετε στον κύκλο σας γονείς που φαίνονται ήρεμοι, και νομίζετε ότι δεν φωνάζουν ποτέ στα παιδιά τους, μάλλον λανθάνετε. Όσο ήρεμος και ζεν νομίζετε ότι είναι κάποιος, πίσω από τις κλειστές πόρτες ίσως βγάζει έναν άλλο εαυτό.
Δεν χρειάζεστε να είμαστε τελειομανείς. Αρκεί να προσπαθούμε να κάνουμε το καλύτερό μας στις περισσότερες των περιπτώσεων. Αν κάνουμε και κάποια λάθη, ας τα αναγνωρίσουμε, ας ζητήσουμε συγγνώμη και ας προχωρήσουμε. Οι συγγνώμες των γονιών είναι απαραίτητες στη σχέση μας με τα παιδιά, αλλά για πολλούς είναι δύσκολες καθώς οι ίδιοι σπάνια είχαμε ακούσει «συγγνώμη» από το στόμα των γονιών μας.
Αξίζει να θυμόμαστε ότι η ήρεμη γονική μέριμνα είναι μια σταδιακή διαδικασία βελτίωσης, «ένα μονοπάτι που θα χρειαστεί να περπατήσετε για το υπόλοιπο της ζωής σας», όπως λέει χαρακτηριστικά η Ockwell-Smith.