Σύμφωνα με έρευνα, στα άτομα των οποίων η διπολική διαταραχή ακολουθεί ένα εποχικό μοτίβο, τα μανιακά επεισόδια είναι πιο συνηθισμένα τους ανοιξιάτικους και καλοκαιρινούς μήνες.
Για ένα άτομο το οποίο έχει διπολική διαταραχή, οι πιθανότητες λένε ότι τα σχετικά επεισόδια μπορεί να συμπίπτουν με την αλλαγή της εποχής. Συγκεκριμένα, η μανία και η υπομανία -περίοδοι ασυνήθιστης ενέργειας, ενθουσιασμού ή ευερεθιστότητας- τείνουν να είναι πιο συχνές τους ανοιξιάτικους και καλοκαιρινούς μήνες.
Αν και δεν είναι όρος που χρησιμοποιείται επίσημα από τους γιατρούς, η μανία που προκαλείται από την εποχική μετάβαση προς το καλοκαίρι αναφέρεται μερικές φορές ως «θερινή μανία». Αυτό το κοινό φαινόμενο μπορεί να κάνει τη διαχείριση της πάθησης πιο δύσκολη και μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες για την υγεία, λένε οι ειδικοί.
Η επιστήμη εξηγεί τους λόγους που αυξάνεται η θερινή μανία
Οι ειδικοί δεν είναι απολύτως βέβαιοι γιατί μπορεί να συμβεί η εποχική μανία, αλλά η έρευνα έχει υποδείξει πιθανούς παράγοντες. Αρχικά, τα άτομα με διπολική διαταραχή έχουν διαταραχή του κιρκαδικού ρυθμού -το φυσικό ρολόι του σώματος, το οποίο βοηθά στη ρύθμιση του κύκλου ύπνου-αφύπνισης, σύμφωνα με την Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ.
Παράγοντες όπως η έκθεση στο φως για περισσότερες ώρες στο 24ωρο και οι αλλαγές στο συνηθισμένο πρόγραμμα της καθημερινότητας κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού μπορούν να επιδεινώσουν τα επεισόδια μανίας. Υπάρχουν, όμως, τρόποι να αντιμετωπιστούν.
Τα άτομα με αυτή την πάθηση μπορεί επίσης να είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα στο έντονο φως, το οποίο καταστέλλει την παραγωγή μελατονίνης από το σώμα (μια ορμόνη που παράγεται στο σκοτάδι για να βοηθήσει στον ύπνο), σύμφωνα με μια ανασκόπηση στο Journal of Psychiatric Practice. Οι περισσότερες ώρες φωτός κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού φαίνεται να το επιδεινώνουν και θα μπορούσαν να εξηγήσουν γιατί η μανία είναι χειρότερη για μερικούς ανθρώπους αυτή την εποχή του χρόνου.
Όπως γνωρίζουν πολύ καλά πολλοί άνθρωποι με διπολική διαταραχή, τα μανιακά επεισόδια όχι μόνο μπορούν να κάνουν την καθημερινή ζωή πιο δύσκολη, αλλά θέτουν και κινδύνους για την υγεία και την ευημερία του ατόμου. Μερικές από τις πιθανές αρνητικές συνέπειες των μανιακών επεισοδίων οποιαδήποτε εποχή του χρόνου είναι:
- Υψηλή αρτηριακή πίεση και υψηλότερος κίνδυνος καρδιακών επεισοδίων
- Χρήση ουσιών και εθισμός
- Προβλήματα στην εργασία και στις σχέσεις
6 τρόποι για να διαχειριστείτε τη διπολική διαταραχή το καλοκαίρι
Αν και τα μανιακά ή υπομανιακά επεισόδια δεν μπορούν πάντα να αποφευχθούν, υπάρχουν τρόποι να μειώσετε τις πιθανότητες ενός τέτοιου, ακόμη και το καλοκαίρι. Οι ειδικοί συνιστούν να τηρείτε αυτές τις στρατηγικές για να μειώσετε τον κίνδυνο για μανία κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού.
1. Ορίστε ένα προβλέψιμο καλοκαιρινό πρόγραμμα και επιμείνετε σε αυτό
Το καλοκαίρι μπορεί να δημιουργήσει μοναδικές προκλήσεις για τη διατήρηση μιας συνεπούς ρουτίνας λόγω των διακοπών και των αλλαγών στο σχολείο ή το πρόγραμμα εργασίας και αυτές οι προκλήσεις μπορούν να επηρεάσουν τη διάθεση και τη συναισθηματική σταθερότητα, λέει η Ashley Lowe-Simmons, γιατρός κοινωνικής εργασίας στο Οχάιο.
Ο καθορισμός ενός σταθερού καθημερινού προγράμματος, ειδικά όσον αφορά στις ώρες ύπνου, αφύπνισης, των γευμάτων και της άσκησης, είναι γνωστό ότι βοηθά τα άτομα με διπολική διαταραχή να διατηρήσουν τη διάθεσή τους σταθερή, σύμφωνα με την Mayo Clinic.
2. Διατηρήστε το πρόγραμμα του ύπνου
Η ζέστη και οι αλλαγές στη ρουτίνα από τα καλοκαιρινά ταξίδια ή άλλες δραστηριότητες μπορεί να δυσκολέψουν τον επαρκή ύπνο. Ωστόσο, η έλλειψη ύπνου μπορεί να προκαλέσει μανιακά επεισόδια, ενώ ο επαρκής ύπνος κάθε βράδυ μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο μελλοντικών επεισοδίων, σύμφωνα με έρευνα. Γι’ αυτό είναι τόσο σημαντικό να ακολουθείτε μια καθορισμένη ρουτίνα ύπνου, ακόμη και το καλοκαίρι, λέει ο Lowe-Simmons.
Μακροπρόθεσμα, η καλή υγιεινή του ύπνου (υγιεινές συνήθειες που προάγουν τον ύπνο) μπορεί να σας διευκολύνει να κοιμάστε αρκετά κάθε βράδυ.
3. Συνεχίστε να παίρνετε τα φάρμακά σας, ακόμα και όταν αισθάνεστε καλά
Ακόμα κι αν η διάθεσή σας είναι σταθερή, είναι σημαντικό να συνεχίσετε να παίρνετε τα φάρμακά σας ως συνήθως. Οι περισσότεροι σταθεροποιητές διάθεσης (φάρμακα που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της διπολικής διαταραχής) λειτουργούν αποτελεσματικά μόνο όταν λαμβάνονται τακτικά.
Το να τα διακόψετε θα μπορούσε να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα, όπως επιδείνωση των διπολικών συμπτωμάτων, ειδικά αν τα σταματήσετε απότομα, σύμφωνα με την Mayo Clinic. Πάντα να μιλάτε με το γιατρό σας πριν κάνετε αλλαγές στις θεραπείες σας.
«Η φαρμακευτική αγωγή είναι μία από τις πιο αποτελεσματικές στρατηγικές για τη μανία κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού», λέει η Lowe-Simmons, «Επικοινωνήστε προληπτικά με τον θεράποντα ιατρό ή τον ψυχίατρό σας πριν από την καλοκαιρινή περίοδο και βεβαιωθείτε ότι βρίσκεστε στο σωστό θεραπευτικό σχήμα».
4. Μην χάνετε τις θεραπευτικές συνεδρίες σας
Η ψυχοθεραπεία είναι βασικό μέρος της θεραπείας όλο το χρόνο για άτομα με διπολική διαταραχή, αλλά μπορεί να είναι ιδιαίτερα χρήσιμη μέχρι το καλοκαίρι. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι μπορεί να σας βοηθήσει να μάθετε να εντοπίζετε και να διαχειρίζεστε τα ερεθίσματα για μανιακά επεισόδια, όπως η αλλαγή της σεζόν, λέει ο Lowe-Simmons.
Ωστόσο, οι αλλαγές στο πρόγραμμα μπορεί να δυσκολέψουν την τακτική επίσκεψη στον θεραπευτή σας λόγω της αύξησης των καλοκαιρινών δραστηριοτήτων και των διακυμάνσεων στα προγράμματα εργασίας και σχολείου.
5. Δημιουργήστε ένα σχέδιο για να διατηρήσετε το άγχος υπό έλεγχο
Το καλοκαίρι μπορεί να περιλαμβάνει στρεσογόνους παράγοντες που ενδεχομένως να μην υπάρχουν άλλες εποχές του χρόνου, συμπεριλαμβανομένης μιας αυξημένης δέσμευσης σε δραστηριότητες που θα μπορούσαν να διαταράξουν τη συνήθη ρουτίνα σας, όπως διακοπές, summer camps ή αλλαγές στο πρόγραμμα εργασίας.
Στρεσογόνοι παράγοντες όπως αυτοί μπορεί να κάνουν το πρόγραμμά σας πιο γεμάτο από το συνηθισμένο, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε άγχος. Ωστόσο, τα αυξημένα επίπεδα στρες είναι συχνά επιβλαβή για τα άτομα με διπολική διαταραχή, καθώς μπορούν να προκαλέσουν μανιακά και υπομανιακά επεισόδια, σύμφωνα με το Διεθνές Ίδρυμα Διπολικής Διαταραχής.
Γι’ αυτό είναι τόσο σημαντικό να έχετε χαλαρώνετε -όπως με γιόγκα ή διαλογισμό- για να διαχειριστείτε το άγχος, σύμφωνα με την Mayo Clinic. Μερικοί άνθρωποι βρίσκουν επίσης ότι η άσκηση βοηθά στη μείωση των επιπέδων άγχους. Το να κάνετε έναν χαλαρωτικό περίπατο, για παράδειγμα, θα μπορούσε επίσης να το μειώσει. Επίσης, προσπαθήστε να κάνετε μικρά διαλείμματα για τον εαυτό σας κατά τη διάρκεια της ημέρας που σας επιτρέπουν να απομακρυνθείτε από το άγχος της καθημερινότητας.
6. Αποφύγετε τα ναρκωτικά και το αλκοόλ
Τα ναρκωτικά και το αλκοόλ μπορούν να προκαλέσουν επεισόδια αλλαγών στη διάθεση, αλλά και να επιδεινώσουν τα συμπτώματα της διπολικής διαταραχής και να αυξήσουν τις πιθανότητες να επιστρέψουν. Αν, μάλιστα, βιώνετε μανιακό ή υπομανιακό επεισόδιο, αυτές οι ουσίες μπορεί να σας κάνουν ακόμη πιο επιρρεπείς στην επικίνδυνη συμπεριφορά και τις κακές αποφάσεις που συνήθως συνοδεύουν ένα επεισόδιο.