Ψάχνετε για μια ριζικά αποτελεσματική καθημερινή πρακτική ευγνωμοσύνης; Ο Στιβ Τζομπς και η σύγχρονη ψυχολογία έχουν μια πρόταση για όλους μας που αποτελεί και ένα σημαντικό μέρος της επιτυχίας του πρώτου.
Όπως εξήγησε στην ιστορική του ομιλία στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ το 2005, ο Τζομπς ξεκινούσε κάθε μέρα με μια απλή, αν και βαθιά φιλοσοφημένη και αρκετά δυσάρεστη ερώτηση:
5 χαρακτηριστικά προσωπικότητας που έχουν οι επιτυχημένοι- Κάντε το τεστ να δείτε αν τα έχετε
«Για τα τελευταία 33 χρόνια, κοιτάζομαι κάθε πρωί στον καθρέφτη και ρωτάω τον εαυτό μου: “Αν αυτή ήταν η τελευταία μέρα της ζωής μου, θα ήθελα να κάνω αυτό που πρόκειται να κάνω σήμερα;” Και όποτε η απάντηση είναι “όχι” για πολλές μέρες στη σειρά, ξέρω ότι πρέπει να αλλάξω κάτι».
Το να σκέφτεστε το τέλος σας σίγουρα δεν είναι ο πιο ευχάριστος τρόπος να ξεκινήσετε τη μέρα σας. Αλλά για τον Τζομπς, το να αντιμετωπίζει κατάματα τον περιορισμένο χρόνο του στη γη άξιζε την συναισθηματική προσπάθεια.
«Το να θυμάμαι ότι σύντομα θα πεθάνω είναι το πιο σημαντικό εργαλείο που έχω συναντήσει για να με βοηθήσει να κάνω τις μεγάλες επιλογές στη ζωή μου», εξήγησε.
Ο Τζομπς πίστευε ξεκάθαρα ότι όταν είσαι ειλικρινής με τον εαυτό σου για το πόσο σύντομη είναι η ζωή, είναι λιγότερο πιθανό να την σπαταλήσεις και πιο πιθανό να νιώσεις ευγνωμοσύνη για τον χρόνο που σου δίνεται.
Η ψυχολογία επιβεβαιώνει τον Στιβ Τζομπς
Ο Τζομπς δεν ήταν ο πρώτος που είχε την ιδέα να σκέφτεται τον θάνατο ως έναν απροσδόκητο αλλά αποτελεσματικό τρόπο παραγωγικότητας. Οι Αρχαίοι Ρωμαίοι φιλόσοφοι και πολλές θρησκευτικές παραδόσεις συνιστούν την πρακτική του memento mori, δηλαδή να θυμόμαστε τον θάνατό μας, ως έναν τρόπο να εστιάσουμε σε αυτά που πραγματικά έχουν σημασία.
Αν, ωστόσο, τείνετε να πιστεύετε περισσότερο τη σύγχρονη επιστήμη από την αρχαία σοφία, υπάρχουν πολλές πρόσφατες έρευνες που επιβεβαιώνουν ότι ο Τζομπς, οι Ρωμαίοι φιλόσοφοι και οι μεσαιωνικοί μοναχοί είχαν δίκιο όταν υπενθύμιζαν συνεχώς στον εαυτό τους τον θάνατο.
Στο Forbes, ο ψυχολόγος Μαρκ Τράβερς παραθέτει πρόσφατες έρευνες που επιβεβαιώνουν τα οφέλη του memento mori. Πρώτο και κύριο ανάμεσα σε αυτά είναι η αυξημένη ευγνωμοσύνη για τη ζωή που ήδη ζείτε.
«Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο The Journal of Positive Psychology διαπίστωσε ότι η επίγνωση της θνητότητας μπορεί να ενισχύσει την ευγνωμοσύνη, καθώς τα άτομα που σκέφτονται τον θάνατο μπορεί να αναπτύξουν μεγαλύτερη εκτίμηση για τη ζωή ως έναν πεπερασμένο πόρο», αναφέρει ο Travers.
Όχι μόνο το να σκέφτεστε τον θάνατό σας σας ενθαρρύνει να εκτιμήσετε αυτό που ήδη έχετε, αλλά σας ωθεί επίσης να εστιάσετε σε αυτό που είναι πραγματικά σημαντικό.
Μια άλλη μελέτη του 2022, που δημοσιεύθηκε στο Journal of Research in Personality, «διαπίστωσε ότι τα άτομα που αντιλαμβάνονται συνειδητά την θνητότητά τους έχουν μεγαλύτερη ώθηση να ζήσουν ενάρετες και ουσιαστικές ζωές».
Η αλλαγή στη στάση για όσους γλιτώνουν από τον θάνατο
Ίσως γι’ αυτό οι άνθρωποι που έχουν βιώσει τραυματικά γεγονότα και εμπειρίες και φτάνουν πολύ κοντά στον θάνατο συχνά αναφέρουν ότι οι προτεραιότητές τους αναδιατάσσονται μετά την ανάρρωση.
Όπως έχει γράψει ο ψυχολόγος Steve Taylor,
«άνθρωποι που επιβιώνουν από ατυχήματα, σοβαρές ασθένειες και άλλες στενές επαφές με τον θάνατο βλέπουν τον κόσμο με νέα μάτια. Δεν θεωρούν πλέον τη ζωή και τους ανθρώπους στη ζωή τους δεδομένους».
Εργασία: Τα 4 πράγματα που κάνουν οι έξυπνοι άνθρωποι για να πετύχουν στη δουλειά τους
Άλλες ασκήσεις memento mori για να δοκιμάσετε
Ευτυχώς, δεν χρειάζεται να βιώσετε μια απειλητική για τη ζωή εμπειρία για να αποκτήσετε αυτά τα οφέλη. Όπως δείχνει η πρωινή συνήθεια του Στιβ Τζομπς, είναι δυνατόν να αναγκάσετε τον εαυτό σας να κοιτάξει τον θάνατο κατάματα χωρίς να επισκεφθείτε το νοσοκομείο.
Μπορείτε να δοκιμάσετε να ρωτήσετε τον εαυτό σας απλές ερωτήσεις memento mori που προτείνουν οι ψυχολόγοι του Psychology Today, όπως:
- Φανταστείτε ότι ζήσατε μια μακρά ζωή και βρίσκεστε στο τέλος. Τι συμβουλή θα δίνατε στον νεότερο εαυτό σας;
- Φανταστείτε ότι μόλις μάθατε ότι έχετε λίγους μήνες ζωής. Τι θα κάνατε διαφορετικά;
- Φανταστείτε ότι ένας στενός φίλος σας φεύγει ξαφνικά από τη ζωή. Τι θα θέλατε να του είχατε πει;
Το γενικό νόημα είναι ότι, αν θέλετε να είστε πραγματικά πιο ευτυχισμένοι, πιο ευγνώμονες και πιο εστιασμένοι σε αυτό που πραγματικά έχει σημασία στη ζωή αυτή την εβδομάδα, ίσως πρέπει να αφιερώσετε λιγότερο χρόνο σε πράγματα που δεν έχουν μεγάλη σημασία.