Νιώθετε ότι δυσκολεύεστε να κάνετε φίλους ως ενήλικας; Μην ανησυχείτε, δεν είστε οι μόνοι. Μια ειδικός του Χάρβαρντ υποστηρίζει ότι μπορεί να το προσεγγίζουμε με έναν τελείως λάθος τρόπο. Τι πρέπει να κάνουμε;
10 τρόποι να γίνετε πιο συμπαθείς – Πώς να σταματήσετε να λέτε άσχημα πράγματα που δεν εννοείτε
Ποιο λάθος πρέπει να αποφεύγετε για να κάνετε φίλους ως ενήλικας σύμφωνα με το Χάρβαντ
Η μοναξιά αποτελεί μια σημαντική ανησυχία σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Σύμφωνα με την πρώτη πανευρωπαϊκή έρευνα για τη μοναξιά, την EU-LS 2022, το 13% των ερωτηθέντων ανέφερε ότι αισθάνεται μοναξιά τις περισσότερες ή όλες τις φορές τις τελευταίες τέσσερις εβδομάδες, ενώ το 35% βίωσε μοναξιά τουλάχιστον κάποιες φορές. Ωστόσο, η συχνότητα εμφάνισης της μοναξιάς διαφέρει σημαντικά μεταξύ των χωρών.
Ενώ σύμφωνα με τη μελέτη η Ιρλανδία έχει τα υψηλότερα ποσοστά –με πάνω από το 20% των ερωτηθέντων να αισθάνονται μοναξιά– χώρες όπως οι χώρες του νότου –συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας–, η Τσεχία, η Κροατία και η Αυστρία παρουσιάζουν τα χαμηλότερα επίπεδα –όλα κάτω από 10%. Αυτά τα δεδομένα, από την έρευνα EU-LS 2022, υποδηλώνουν ότι πολιτιστικές, δημογραφικές και ενδεχομένως δειγματοληπτικές διαφορές μπορεί να συμβάλλουν σε αυτές τις διακυμάνσεις της μοναξιάς σε ολόκληρη την ΕΕ.
Περισσότερο από το ένα τέταρτο, το 29%, των Αμερικανών δηλώνουν ότι έχουν δύο στενούς φίλους το πολύ, σύμφωνα με έρευνα του 2023 από το Pew Research Center. Ενώ ορισμένοι ενήλικες μπορεί να είναι ικανοποιημένοι με το να έχουν λίγες μόνο συνδέσεις, τα δεδομένα για την ψυχική υγεία λένε το αντίθετο. Περισσότεροι από τους μισούς, το 58%, των Αμερικανών θεωρούνται μοναχικοί, σύμφωνα με έκθεση της Cigna το 2021.
Η φιλία στους ενήλικες και το αντίκτυπο στην ψυχολογία τους
Η φιλία, μια θεμελιώδης ανθρώπινη εμπειρία, παίζει καθοριστικό ρόλο στη συνολική ευημερία. Όπως τονίζεται στη συστηματική ανασκόπηση του 2023 που δημοσιεύτηκε στο Frontiers in Psychology με τίτλο Adult friendship and wellbeing: A systematic review with practical implications, η σύνδεση μεταξύ αυτών των δύο εννοιών αποτελεί μια σύνθετη και πολύπλευρη περιοχή έρευνας.
Αυτή η ανασκόπηση είχε ως στόχο να συνθέσει τις υπάρχουσες γνώσεις σχετικά με αυτή τη σχέση, εστιάζοντας ιδιαίτερα στις διάφορες διαστάσεις της ευημερίας όπως περιγράφονται από τη θεωρία PERMA. Η ανασκόπηση του Frontiers in Psychology εξέτασε ένα ευρύ φάσμα μελετών που δημοσιεύθηκαν από το 2000 έως και το 2019, και ανέλυσε 38 ερευνητικά άρθρα.
Τα ευρήματά τους υποδηλώνουν μια ισχυρή θετική συσχέτιση μεταξύ της ενήλικης φιλίας και της ευημερίας, με αρκετές βασικές πτυχές της φιλίας, όπως η ποιότητα, η κοινωνική αλληλεπίδραση και η υποστήριξη, να αναδεικνύονται ως σημαντικοί παράγοντες. Επιπλέον, εμβαθύνει στους συγκεκριμένους μηχανισμούς μέσω των οποίων η φιλία επηρεάζει την ευημερία, συμπεριλαμβανομένων των ρόλων της διατήρησης των φιλιών, της αντίληψης της μοναδικότητας και της ικανοποίησης των ψυχολογικών αναγκών.
Η τεχνολογία, η επικοινωνία και οι φιλίες
Ειδικοί όπως ο Αμερικανός κοινωνικός ψυχολόγος και συγγραφέας Jonathan Haidt κατηγορούν την τεχνολογία, λέγοντας ότι τα τηλέφωνα έχουν αντικαταστήσει τις προσωπικές μας συνδέσεις εις βάρος της ευτυχίας μας. Ο πρώην Υπουργός Υγείας των ΗΠΑ Vivek Murthy, ο οποίος διέγνωσε τις Ηνωμένες Πολιτείες με μια «επιδημία μοναξιάς» το 2023, λέει ότι η μείωση της συμμετοχής σε χώρους όπως οι εκκλησίες ή οι αθλητικοί σύλλογοι μπορεί να είναι ένας συντελεστικός παράγοντας.
Ενώ ο ένοχος μπορεί να μην είναι σαφής ή μοναδικός, είναι εμφανές ότι οι άνθρωποι θέλουν να βελτιώσουν και να αυξήσουν τις κοινωνικές τους σχέσεις, απλά δεν ξέρουν πώς. Η λύση στη μοναξιά μπορεί να είναι πιο απλή από την αιτία, λέει η Alison Wood Brooks, αναπληρώτρια καθηγήτρια διοίκησης επιχειρήσεων στη Σχολή Διοίκησης Επιχειρήσεων του Χάρβαρντ και συγγραφέας του βιβλίου Talk: The Science Of Conversation And The Art Of Being Ourselves, σύμφωνα με το CNBC.
Πώς να προσελκύσετε μια νέα φιλία: Συμβουλές
Οι ενήλικες που δυσκολεύονται να κάνουν φίλους είναι πιθανώς πολύ επικεντρωμένοι στις δικές τους ανάγκες. «Αν προσπαθείτε να προσελκύσετε έναν νέο φίλο, θα πρέπει πραγματικά να επικεντρωθείτε στο τι θα κερδίζουν με το να σας έχουν φίλο».
Για πολλούς ανθρώπους, τα γεράματα φέρνουν πολλές μη διαπραγματεύσιμες ευθύνες. Για να γίνετε προτεραιότητα για κάποιον άλλον θα πρέπει να του προσφέρετε κάποια «ανάσα» από τους στρεσογόνους παράγοντες, όχι να γίνεστε ένας ακόμη παράγοντας στρες. «Πολλοί ενήλικες έχουν πολλές απαιτήσεις από τους πόρους τους», λέει η Brooks. «Σκέφτονται συνεχώς τα παιδιά τους ή τη δουλειά τους και έτσι η παροχή μιας συναρπαστικής απόδρασης από αυτά τα πράγματα μπορεί να είναι πραγματικά πολύτιμη».
Για να κάνετε έναν φίλο, πρέπει να μάθετε τι απολαμβάνει πραγματικά να κάνει το άλλο άτομο και πόσο συχνά μπορεί να το κάνει. Αν ένα άτομο δεν πίνει, μην το προσκαλέσετε να πάτε ένα μπαρ. Αν κάνει συχνά ταξίδια για δουλειά, δείτε αν ένα γεύμα μια φορά το μήνα θα ήταν εφικτό.
Δεν χρειάζεται όλες οι έξοδοι να βασίζονται σε δραστηριότητες. Μέρος του να είστε φίλος είναι να υποστηρίζετε και να επικυρώνετε κάποιον που μπορεί να περνάει δύσκολα. Αυτό μπορεί να μοιάζει απλώς με το να πηγαίνετε, να κάθεστε στον καναπέ του και να ρωτάτε πώς νιώθει.
«Μπορείτε να ρωτήσετε, ‘Με τι δυσκολεύεσαι; Πώς μπορώ να βοηθήσω;’», λέει η Brooks. «Μερικές φορές νομίζω ότι απλώς το να έχετε τη νοοτροπία του ‘Θέλω να είμαι σαν ηχείο για κάποιον άλλον’ είναι απίστευτα χρήσιμο, επίσης, για έναν φίλο».
Ζήλια: Τα 5 σημάδια που δείχνουν ότι σας ζηλεύουν οι φίλοι σας
Όταν είστε προσεκτικοί με τις ανάγκες ενός φίλου, τον ενθαρρύνετε να κάνει το ίδιο για εσάς. Και αυτή η αμοιβαία υποστήριξη μπορεί να μετατραπεί σε μια βαθιά σύνδεση. «Όσο περισσότερο μπορείτε να καταλάβετε τι χρειάζονται και να τους το παρέχετε, τόσο πιο ανταμείβουσα θα γίνεται αυτή η φιλία και τόσο πιο πρόθυμοι και ενθουσιασμένοι θα είναι να κάνουν το ίδιο για εσάς σε αντάλλαγμα», λέει η Brooks.
Πηγές: CNBC, NIH,EU Science Hub