Τα βιντεοπαιχνίδια είναι αναμφισβήτητα η πιο δημοφιλής δραστηριότητα για τα παιδιά στον ελεύθερο χρόνο τους. Αυτά τα Χριστούγεννα, οι πωλήσεις βιντεοπαιχνιδιών είναι πιθανό να είναι αστρονομικές.
Αλλά με όλη την εκστρατεία των μέσων ενημέρωσης γύρω από τις πιο αρνητικές πτυχές των βιντεοπαιχνιδιών, μήπως θα έπρεπε οι γονείς να το ξανασκεφτούν και να μην αγοράσουν αυτά τα παιχνίδια για τα παιδιά τους; Ο διακεκριμένος καθηγητής Mark Griffiths, ειδικός σε θέματα εθισμού και ερευνητής αναλύει την άποψή του.
Τον Δεκέμβριο του 1993, ο Δρ. Griffiths έδωσε μια εργασία για τον εθισμό των εφήβων στα βιντεοπαιχνίδια στο Συνέδριο της Βρετανικής Ψυχολογικής Εταιρείας που έλαβε περισσότερη δημοσιότητα από ό,τι έλαβε ποτέ οποιαδήποτε άλλη έρευνα που πραγματοποίησε.
Τον Ιανουάριο του 1994, έλαβε μια επιστολή από μια κορυφαία εταιρεία βιντεοπαιχνιδιών που παραπονέθηκε ότι η δημοσίευση της έκθεσης στα μέσα Δεκεμβρίου μπορεί να επηρέασε τις χριστουγεννιάτικες πωλήσεις βιντεοπαιχνιδιών. Επίσης, αμφισβητήθηκε και η εγκυρότητα της έρευνας.
Από το 1993, ο Δρ. Griffiths έχει δημοσιεύσει περισσότερες ερευνητικές εργασίες για τον εθισμό στα βιντεοπαιχνίδια από οποιονδήποτε άλλο ακαδημαϊκό στον κόσμο. Ωστόσο, μόνο και μόνο επειδή η έρευνά του εντόπισε σταθερά έναν μικρό αριθμό ατόμων που φαίνεται να είναι εθισμένοι δεν σημαίνει ότι ο ίδιος είναι με οποιονδήποτε τρόπο «κατά των βιντεοπαιχνιδιών».
«Έχω τρία παιδιά και είναι όλα “παιδιά της οθόνης“, που περνούν πολύ χρόνο παίζοντας βιντεοπαιχνίδια. Σίγουρα έχω την άποψη ότι τα θετικά των βιντεοπαιχνιδιών υπερτερούν κατά πολύ των αρνητικών», αναφέρει ο χαρακτηριστικά ο καθηγητής και προσθέτει:
«Έχω γράψει πολλά άρθρα που επισημαίνουν τα οφέλη τους, όπως τα εκπαιδευτικά οφέλη, τα πλεονεκτήματα για την υγεία, τα θεραπευτικά πλεονεκτήματα και τα ψυχοκινητικά οφέλη (π.χ. συντονισμός χεριού-ματιού και αυξημένοι χρόνοι αντίδρασης)».
Τι πρέπει να κάνουν οι γονείς
Επομένως, όσον αφορά τα βιντεοπαιχνίδια, τι πρέπει να κάνουν οι γονείς; Αρχικά, οι γονείς πρέπει να μάθουν τι βιντεοπαιχνίδια παίζουν πραγματικά τα παιδιά τους!
Όλα τα βιντεοπαιχνίδια διαθέτουν πλέον το σύστημα αξιολόγησης PEGI (πανευρωπαϊκές πληροφορίες παιχνιδιών), το οποίο όχι μόνο περιέχει μια συγκεκριμένη ηλικιακή βαθμολογία αλλά και συγκεκριμένο περιεχόμενο παιχνιδιού (όπως εάν το βιντεοπαιχνίδι περιλαμβάνει σεξ, βία, φόβο, βρισιές, τζόγο, διακρίσεις κ.λπ.).
Οι γονείς μπορεί να διαπιστώσουν ότι ορισμένα από αυτά τα παιχνίδια περιέχουν υλικό στο οποίο θα προτιμούσαν να μην εκτίθενται τα παιδιά τους. Εάν οι γονείς έχουν αντιρρήσεις για το περιεχόμενο των παιχνιδιών, θα πρέπει να διευκολύνουν τη συζήτηση με τα παιδιά τους σχετικά με αυτό και, εάν χρειάζεται, να έχουν μερικούς κανόνες. Για παράδειγμα, οι γονείς θα πρέπει:
- να βοηθήσουν στην επιλογή κατάλληλων παιχνιδιών που εξακολουθούν να είναι διασκεδαστικά για τα παιδιά τους,
- να μιλήσουν για το περιεχόμενο των παιχνιδιών, ώστε τα παιδιά να κατανοήσουν τη διαφορά μεταξύ της φαντασίας και της πραγματικότητας,
- να αποθαρρύνουν τα παιδιά τους να παίζουν μοναχικά παιχνίδια για μεγάλες περιόδους,
- να ακολουθήσουν τις συστάσεις σχετικά με τους πιθανούς κινδύνους που περιγράφονται από τους κατασκευαστές βιντεοπαιχνιδιών και
- να βεβαιωθούν ότι τα παιδιά έχουν πολλές άλλες δραστηριότητες για τον ελεύθερο χρόνο τους εκτός από το να παίζουν βιντεοπαιχνίδια.
Πρέπει να θυμόμαστε ότι αυτά είναι μόνο μία από τις πολλές δραστηριότητες που μπορεί να κάνει ένα παιδί παράλληλα με τις αθλητικές δραστηριότητες, τις σχολικές δραστηριότητες, το διάβασμα, την παρακολούθηση τηλεόρασης και την κοινωνικοποίηση με τους φίλους του.
Πότε το παιδί ασχολείται υπερβολικά με τα βιντεοπαιχνίδια;
Όλα αυτά μπορούν να συμβάλουν σε μια ισορροπημένη ψυχαγωγική διατροφή. Πότε όμως γίνεται πρόβλημα; Η πιο συχνή ερώτηση που θέλει να απαντήσει ένας γονιός είναι «Πόσο βιντεοπαιχνίδι είναι υπερβολικό;».
«Για να απαντήσω σε αυτήν την ερώτηση, επινόησα μια απλή λίστα ελέγχου. Έχει σχεδιαστεί για να ελέγχει εάν το βιντεοπαιχνίδι ενός παιδιού ξεφεύγει από τον έλεγχο. Κάντε στον εαυτό σας αυτές τις απλές ερωτήσεις», προτείνει ο ειδικός και παραθέτει: Το παιδί σας:
- Παίζει βιντεοπαιχνίδια σχεδόν κάθε μέρα;
- Παίζει συχνά βιντεοπαιχνίδια για μεγάλες περιόδους (πάνω από τρεις έως τέσσερις ώρες τη φορά);
- Παίζει βιντεοπαιχνίδια για διασκέδαση ή «βουητό»;
- Είναι ανήσυχο, ευερέθιστοι και κυκλοθυμικό αν δεν μπορεί να παίξει βιντεοπαιχνίδια;
- Θυσιάζει κοινωνικές και αθλητικές δραστηριότητες για να παίξει βιντεοπαιχνίδια;
- Παίζει βιντεοπαιχνίδια αντί να κάνει τα μαθήματά του;
- Προσπαθείτε να μειώσετε την ενασχόλησή του με τα βιντεοπαιχνίδια αλλά δεν μπορείτε;
Εάν η απάντηση είναι «ναι» σε περισσότερες από τέσσερις από αυτές τις ερωτήσεις, τότε το παιδί σας μπορεί να παίζει πάρα πολύ και πρέπει να ενθαρρύνετε άλλες δραστηριότητες για να αντικαταστήσετε τα βιντεοπαιχνίδια.
«Ευτυχώς, πολύ λίγα παιδιά είναι πραγματικά εθισμένα στα βιντεοπαιχνίδια, αλλά ως υπεύθυνοι γονείς είναι δουλειά μας να το παρακολουθούμε. Τώρα υπάρχουν πολλά παιχνίδια που μπορούμε να παίξουμε και εμείς μαζί τους. Είμαι σίγουρος ότι πολλά από αυτά θα είναι στις φετινές χριστουγεννιάτικες κάλτσες», καταλήγει ο Δρ. Griffiths.