Υπάρχουν πολλά που δεν είναι γνωστά και πλήρως κατανοητά για τον αυτισμό, αλλά οι ερευνητές πιστεύουν ότι υπάρχει ένα γενετικό στοιχείο. Για παράδειγμα, εάν έχετε αυτισμό, είναι πιο πιθανό το παιδί σας να είναι και αυτιστικό.
Αν και η βαρύτητα του αυτισμού μπορεί να ποικίλλει ευρέως, πολλά παιδιά με τη νευρολογική διαταραχή -η οποία συνήθως εμφανίζεται στα πρώτα τρία χρόνια της ζωής- έχουν προβλήματα στην ομιλία, στην αλληλεπίδραση με άλλους, στο να μοιράζονται στοργή και στη μάθηση.
Χάρη στις άοκνες προσπάθειες των γονέων και των υποστηρικτών, η ευαισθητοποίηση του κοινού για τη διαταραχή του φάσματος του αυτισμού (ΔΑΦ) έχει αυξηθεί τρομερά από τότε που εντοπίστηκε για πρώτη φορά το 1943. Ωστόσο, σήμερα κερδίζει μεγαλύτερη προσοχή από ποτέ. Οι υπηρεσίες δημόσιας υγείας ξοδεύουν εκατομμύρια για να το μελετήσουν. Ερευνητές σε αμέτρητα πανεπιστήμια αγωνίζονται για να βρουν τις αιτίες και τις καλύτερες θεραπείες.
«Υπάρχουν πολλά αναπάντητα ερωτήματα», λέει η Alice Kau, ειδικός στον αυτισμό στο αμερικανικό Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας, που χρηματοδότησε περισσότερα από 74 εκατομμύρια δολάρια στην έρευνα για τον αυτισμό το 2002, σε σύγκριση με μόλις 22 εκατομμύρια δολάρια το 1997. Ωστόσο, οι ερευνητές αρχίζουν να σημειώστε πρόοδο στην εξάλειψη αυτής της μπερδεμένης διαταραχής.
Ακολουθούν έξι στοιχεία σχετικά με το τι προκαλεί αυτισμό στα παιδιά που κάθε γονέας πρέπει να γνωρίζει—συμπεριλαμβανομένου του τι δεν προκαλεί αυτισμό και πόσο σημαντική είναι η έγκαιρη παρέμβαση.
1. Ο αυτισμός μπορεί να είναι γενετικός
Ενώ οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν τι προκαλεί τον αυτισμό, μπορεί να υπάρχει ένα γενετικό συστατικό. Σύμφωνα με το Υπουργείο Υγείας και Ανθρωπίνων Υπηρεσιών των ΗΠΑ, ο αυτισμός τείνει να εμφανίζεται σε οικογένειες. Επιπλέον, τα στοιχεία δείχνουν τώρα ότι οι μεταλλάξεις ορισμένων γονιδίων μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο να είναι κάποιος αυτιστικός.
Ωστόσο, είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι αυτή η σύνδεση είναι περίπλοκη . «Οι περισσότεροι άνθρωποι με αυτισμό έχουν διαφορετικές μεταλλάξεις και συνδυασμούς μεταλλάξεων. Δεν έχουν όλοι οι πάσχοντες αλλαγές σε κάθε γονίδιο που οι επιστήμονες έχουν συνδέσει με ΔΑΦ», εξηγεί η μελέτη.
Ενώ οι ερευνητές εξακολουθούν να εργάζονται για να κατανοήσουν πώς η γενετική παίζει ρόλο στον αυτισμό, προς το παρόν δεν υπάρχουν γενετικά τεστ που να μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την πρόβλεψη ή τη διάγνωση του αυτισμού σε ένα άτομο.
2. Οι περιβαλλοντικοί παράγοντες μπορούν να παίξουν ρόλο
Πολλές καταστάσεις μπορεί να προκληθούν από περιβαλλοντικούς παράγοντες, συμπεριλαμβανομένου του αυτισμού. Ορισμένες χημικές ουσίες αυξάνουν τον κίνδυνο. Οι ερευνητές έχουν εντοπίσει αρκετές χημικές ουσίες που πιστεύουν ότι μπορεί να έχουν πιθανή σχέση με τον αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης ΔΑΦ. Αυτές περιλαμβάνουν:
- Ατμοσφαιρική ρύπανση
- Φυτοφάρμακα
- Δισφαινόλη Α
- Φθαλικές ενώσεις
- Υδράργυρος ή μόλυβδος
Αυτή η ίδια έρευνα σημείωσε ότι οι διατροφικές ελλείψεις σε φυλλικό οξύ, βιταμίνη D και λιπαρά οξέα μπορεί επίσης να παίζουν ρόλο στον αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης ΔΑΦ. Οι ερευνητές σημείωσαν επίσης ότι η έκθεση σε αυτές και άλλες χημικές ουσίες και ελλείψεις σε θρεπτικά συστατικά δεν αρκούν για να προκαλέσουν ΔΑΦ και ότι απαιτούνται περισσότερες μελέτες.
Για παράδειγμα, ένας τομέας που οι ερευνητές συμφωνούν ότι χρειάζεται περαιτέρω διερεύνηση περιλαμβάνει τον τρόπο με τον οποίο οι κοινωνικοοικονομικοί παράγοντες μπορεί να επηρεάσουν τον κίνδυνο ανάπτυξης ΔΑΦ.
3. Τα εμβόλια δεν έχουν συνδεθεί με τον αυτισμό
Παρόλο που υπάρχει εκτεταμένη διαμάχη σχετικά με μια πιθανή σχέση μεταξύ των εμβολίων και του αυτισμού, σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC), τα εμβόλια δεν προκαλούν αυτισμό.
Μερικοί γονείς παιδιών των οποίων τα αυτιστικά συμπτώματα εμφανίστηκαν για πρώτη φορά λίγο μετά τον εμβολιασμό για ιλαρά-παρωτίτιδα-ερυθρά (MMR) είναι πεπεισμένοι ότι το εμβόλιο ήταν η αιτία, αλλά οι επαναλαμβανόμενες μελέτες απέτυχαν να βρουν επιστημονικά στοιχεία.
Επιπλέον, η μία μικρής κλίμακας μελέτη που υπονοούσε το αντίθετο έχει ανακληθεί και απομυθοποιηθεί. Τον Ιανουάριο του 2011, το British Medical Journal κατήγγειλε δημόσια τον συγγραφέα εκείνης της μελέτης, Δρ. Andrew Wakefield. Χαρακτήρισε την έρευνα «δόλια», δηλώνοντας ότι είχε «παραποιήσει δεδομένα» και ερευνητικά αποτελέσματα για να βλάψει το εμβόλιο MMR.
«Οποιαδήποτε εμφανής συσχέτιση[μεταξύ εμβολίων και αυτισμού είναι σύμπτωση», λέει ο Neal Halsey, διευθυντής του Ινστιτούτου για την Ασφάλεια Εμβολίων στο Πανεπιστήμιο Johns Hopkins. Περίπου το ένα τέταρτο των παιδιών με αυτισμό βιώνουν παλινδρόμηση στους 12 έως 18 μήνες.
Αυτό σημαίνει ότι αναπτύσσονται όπως αναμενόταν αλλά στη συνέχεια χάνουν ξαφνικά τις επικοινωνιακές και κοινωνικές τους δεξιότητες. Αυτή η έναρξη των συμπτωμάτων συμβαίνει να συμπίπτει με τη στιγμή που χορηγείται το εμβόλιο MMR σε αυτά τα παιδιά, καθώς η πρώτη δόση του εμβολίου MMR χορηγείται συνήθως μεταξύ 12 και 15 μηνών.
Η πιθανότητα δηλητηρίασης από υδράργυρο να προκαλέσει αυτισμό είναι επίσης ανησυχητική. Από τη δεκαετία του 1930, ένα συντηρητικό που ονομάζεται thimerosal, το οποίο περιέχει μικρές ποσότητες υδραργύρου, είχε χρησιμοποιηθεί σε ορισμένα παιδικά εμβόλια (όχι MMR).
Αν και είναι γνωστό ότι ο υδράργυρος είναι επιβλαβής για τον εγκέφαλο βρεφών και μικρών παιδιών, οι περισσότεροι ειδικοί εμβολίων λένε ότι οι ποσότητες που χρησιμοποιήθηκαν στο συντηρητικό ήταν πολύ μικρές για να προκαλέσουν νευρολογική βλάβη.
Παρόλα αυτά, οι κατασκευαστές άρχισαν εθελοντικά να αφαιρούν το thimerosal το 1999 και μέχρι το τέλος του 2001, κανένα από τα συνηθισμένα εμβόλια που χορηγήθηκαν στην πρώιμη παιδική ηλικία δεν περιείχε το συντηρητικό. Το συντηρητικό χρησιμοποιείται πλέον μόνο σε εμβόλια κατά της γρίπης και σε ορισμένα εμβόλια που χορηγούνται σε ενήλικες και εφήβους.
4. Οι λοιμώξεις κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο αυτισμού
Αν και τα εμβόλια δεν έχουν συνδεθεί με τον αυτισμό, η έκθεση σε μόλυνση στη μήτρα φαίνεται να αυξάνει τον κίνδυνο του παιδιού. Μια μελέτη που κυκλοφόρησε το 2019 και δημοσιεύτηκε στο JAMA Psychiatry ανέλυσε 1.791.520 παιδιά στη Σουηδία. Διαπίστωσε ότι εάν μια έγκυος έπασχε από σοβαρή λοίμωξη, το παιδί τους είχε 79% περισσότερες πιθανότητες να διαγνωστεί με ΔΑΦ.
Η αύξηση βρέθηκε τόσο σε μείζονες λοιμώξεις (όπως σήψη, πνευμονία, μηνιγγίτιδα και γρίπη) όσο και με μικρές (όπως λοιμώξεις του ουροποιητικού). Η Δρ. Kristina Adams Waldorf, συγγραφέας της μελέτης, είπε ότι τα αποτελέσματα θα πρέπει να ενθαρρύνουν τις εγκύους να κάνουν το εμβόλιο γρίπης, το οποίο είναι ασφαλές για την εγκυμοσύνη και μπορεί να αποτρέψει σοβαρές επιπλοκές.
5. Άλλοι βιολογικοί παράγοντες μπορούν να συμβάλουν στον αυτισμό
Εκτός από γενετικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες, ορισμένα βιολογικά συστατικά μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο για ΔΑΦ. Αυτά περιλαμβάνουν, αλλά δεν περιορίζονται σε:
- Προβλήματα με τις εγκεφαλικές συνδέσεις
- Προβλήματα με την ανάπτυξη (ή την υπερανάπτυξη) σε ορισμένες περιοχές του εγκεφάλου
- Προβλήματα με τον μεταβολισμό
- Προβλήματα στο ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού, το οποίο προστατεύει από λοιμώξεις
6. Η πρώιμη θεραπεία του αυτισμού είναι ζωτικής σημασίας
Δεν υπάρχει γνωστή θεραπεία για τον αυτισμό, αλλά η εντατική θεραπεία μπορεί να βοηθήσει τα παιδιά να μάθουν ένα ευρύ φάσμα δεξιοτήτων, από την οπτική επαφή μέχρι την αγκαλιά και τη συζήτηση. Επειδή τα αυτιστικά παιδιά έχουν πολύ διαφορετικές συμπεριφορές και ικανότητες, η πιο αποτελεσματική προσέγγιση λαμβάνει υπόψη τις μοναδικές προκλήσεις του παιδιού και ενθαρρύνει την υγιή ανάπτυξη μέσω του παιχνιδιού αντί απλώς να προσπαθεί να αλλάξει συγκεκριμένα συμπτώματα.
Και όσο πιο γρήγορα ξεκινήσει ένα παιδί, τόσο το καλύτερο. Μια ομάδα εμπειρογνωμόνων που συγκλήθηκε από την αμερικανική Ακαδημία Επιστημών το 2001 συνέστησε ότι τα παιδιά θα πρέπει να κάνουν 25 ώρες θεραπείας την εβδομάδα αμέσως μόλις υπάρξει υποψία αυτισμού.
«Η παρέμβαση μπορεί να λάβει πολλές μορφές, από τη μετάβαση σε ένα κανονικό νηπιαγωγείο έως τη δουλειά του γονέα με το παιδί του κατά τη διάρκεια μιας κανονικής ημέρας για να κατευθύνει θεραπείες από καλά εκπαιδευμένους δασκάλους και επαγγελματίες -όλα εξαρτώνται από το παιδί», λέει η Catherine Lord, διευθύντρια του Κέντρου Αυτισμού και Διαταραχών Επικοινωνίας στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν.
«Τουλάχιστον, είμαστε σε θέση να μειώσουμε τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων», λέει η Δρ. Lord. «Οι τελευταίες μελέτες δείχνουν ότι σχεδόν το 80% των παιδιών με αυτισμό έχουν τώρα κάποια ομιλία μέχρι την ηλικία των 9 ετών, ενώ μόνο το 50% αυτών των παιδιών μιλούσαν πριν από 20 χρόνια».
Και παρόλο που η προηγούμενη έρευνα δείχνει ότι τα περισσότερα αυτιστικά παιδιά έχουν γνωστικές ικανότητες κάτω του μέσου όρου, μια πρόσφατη μελέτη διαπίστωσε ότι η έγκαιρη θεραπεία αύξησε τις βαθμολογίες IQ των παιδιών κατά περίπου 20 βαθμούς σε σχεδόν φυσιολογικά επίπεδα. Εκείνα που ξεκίνησαν θεραπεία ως νήπια ήταν επίσης πιο πιθανό να παρακολουθήσουν νηπιαγωγείο.