Ο ύπνος με το μωρό σας δεν είναι απειλητικός για τη ζωή, αλλά δεν είναι ούτε απαραίτητος. Μάλλον, είναι μια επιλογή που πρέπει να κάνουν οι δύο γονείς μεταξύ τους.
Ωστόσο, για να λάβουν τη σωστή απόφαση πρέπει να έχουν πρόσβαση σε αξιόπιστες πληροφορίες. Η επιλογή των συνηθειών ύπνου στην αρχή της ζωής του παιδιού εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Ο ύπνος των γονέων μαζί με τα βρέφη έχει γίνει ένα θέμα πόλωσης μεταξύ των ειδικών.
Τα σημαντικά ερωτήματα γύρω από την πρακτική συχνά μετατρέπονται σε έναν ανεμοστρόβιλο πληροφοριών και απόψεων. Οι γονείς έρχονται γρήγορα σε θέση να παλεύουν να βρουν την καλύτερη επιλογή.
Για τον λόγο αυτό, οι ερευνητές από το Université du Québec à Trois-Rivières και ειδικοί στην πρώιμη παιδική ηλικία και στον ύπνο των παιδιών και των εφήβων, ερεύνησαν τις επιστημονικές μελέτες σχετικά με τον ύπνο γονέων και παιδιών προκειμένου να δείξουν και τις δύο όψεις του νομίσματος. Παραθέτουν τα ευρήματά τους στο The Conversation.
Τι εννοούμε ότι γονείς και παιδιά κοιμούνται μαζί;
Αρχικά, πρόκειται για μια συνήθεια ύπνου. Δεν είναι μια μέθοδος που χρησιμοποιείται για να αποκοιμηθεί κανείς, αν και οι συνήθειες ύπνου το επηρεάζουν έντονα.
Υπάρχουν δύο τύποι ύπνου μαζί:
- Ύπνος σε κοινή επιφάνεια, δηλαδή όταν μοιράζεστε το ίδιο κρεβάτι
- Ύπνος στο ίδιο δωμάτιο, που περιλαμβάνει κοινή χρήση του ίδιου χώρου ύπνου.
Μια πρόσφατη καναδική μελέτη ανέφερε ότι περίπου το ένα τρίτο των μητέρων κοιμούνται με τα παιδιά τους στο ίδιο κρεβάτι, ενώ το 40% είπε ότι δεν είχαν κοιμηθεί ποτέ μαζί. Μια μελέτη στα τέλη της δεκαετίας του 1990 στο Κεμπέκ αποκάλυψε ότι το ένα τρίτο των μητέρων κοιμόταν μαζί με τα παιδιά στο ίδιο δωμάτιο.
Η Canadian Pediatric Society δηλώνει: «Για τους πρώτους 6 μήνες, το πιο ασφαλές μέρος για να κοιμάται το μωρό σας είναι ανάσκελα, σε μια κούνια που βρίσκεται στο δωμάτιό σας».
Δύο σχολές σκέψης
Αφού στα τέλη της δεκαετίας του 2000 αποκαλύφθηκε ότι ο Καναδάς είχε υψηλά ποσοστά θνησιμότητας μεταξύ των βρεφών (ένα ανά 1000), η κοινωνία υιοθέτησε μια μάλλον ανησυχητική άποψη για τον ύπνο γονέων και παιδιών.
Η πρώτη σχολή σκέψης εστιάζει στις ιατρικές πτυχές της πρακτικής αυτής που συνδέονται με τους κινδύνους του ύπνου με ένα μωρό, όπως ο πνιγμός, η σύνθλιψη ή το σύνδρομο αιφνίδιου βρεφικού θανάτου.
Η δεύτερη σχολή στοχεύει στη διευκόλυνση της πρακτικής του μητρικού θηλασμού και της ενσωμάτωσης πολιτιστικών και οικογενειακών αξιών και πιστεύει ότι ο ύπνος μαζί τις προάγει.
Αυτές οι δύο κύριες σχολές σκέψης συνυπάρχουν, γεγονός που εξηγεί γιατί η επιλογή των συνηθειών ύπνου κατά τους πρώτους μήνες μπορεί να γίνει τόσο δύσκολη για τους γονείς.
Καλύτερα για θηλασμό και επικοινωνία
Ο ύπνος μαζί προάγει τον θηλασμό κατά τη διάρκεια της νύχτας; Ναι, σύμφωνα με επιστημονικές μελέτες. Αλλά είναι δύσκολο να πούμε αν είναι ο θηλασμός που ευνοεί αυτή την πρακτική ή αν συμβαίνει το αντίστροφο. Σε κάθε περίπτωση, ο θηλασμός είναι ο κύριος λόγος για τον οποίο οι μητέρες επιλέγουν τον ύπνο στο ίδιο κρεβάτι με τα παιδιά.
Ωστόσο, δεν βρέθηκε διαφορά μεταξύ του θηλασμού το βράδυ και των δύο τύπων κοινού ύπνου. Με άλλα λόγια, ο ύπνος στο ίδιο δωμάτιο είναι εξίσου ευνοϊκός για το θηλασμό με τον ύπνο σε μια κοινή επιφάνεια.
Το ίδιο ισχύει και για την ικανοποίηση των αναγκών του παιδιού. Σύμφωνα με επιστημονική μελέτη, η σωματική επαφή και η εγγύτητα στο ίδιο δωμάτιο προάγουν τον συγχρονισμό του κιρκάδιου ρυθμού του παιδιού με αυτόν του γονιού.
Αυτό βοηθά το μωρό να εμπεδώσει τον ύπνο του. Αυτό κάνει τους γονείς πιο προσεκτικούς στα σήματα του βρέφους και στους δύο τύπους συνηθειών ύπνου. Και αυτό, με τη σειρά του, βοηθά στην επικοινωνία και καθιστά δυνατή την εύκολη και γρήγορη ανταπόκριση στις ανάγκες του μωρού.
Λιγότερο άγχος
Ενώ είναι γνωστό ότι ο κοινός ύπνος μειώνει το άγχος του μωρού, αυτό εξαρτάται από το επίπεδο. Μια μελέτη που ρώτησε γονείς σχετικά με αυτό το θέμα διαπίστωσε ότι τα παιδιά που είχαν βιώσει μία από τις δύο συνήθειες κοινού ύπνου είχαν χαμηλότερα επίπεδα άγχους στην προσχολική ηλικία σε σύγκριση με εκείνα που είχαν κοιμηθεί με τους γονείς τους για λιγότερο από έξι μήνες.
Μια άλλη μελέτη έδειξε ότι τα παιδιά που κοιμόντουσαν με έναν γονέα είχαν χαμηλότερη απόκριση στο στρες σε ηλικία 12 μηνών σε σύγκριση με εκείνα που δεν κοιμόντουσαν. Ωστόσο, όταν συγκρίνεται μια κατάσταση υψηλότερου στρες (π.χ. εμβολιασμός) με μια κατάσταση μέτριου στρες (π.χ. κατά τη διάρκεια του μπάνιου), η διαφορά μεταξύ των δύο ομάδων ήταν μικρότερη.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι αρκετές μεταβλητές πρέπει να ελεγχθούν ακόμη για να κατανοηθεί πλήρως αυτή η σχέση και ότι οι δύο τύποι συνηθειών κοινού ύπνου δεν συγκρίθηκαν.
Πιο διαταραγμένος και «σπαστός» ύπνος
Τα μωρά που κοιμούνται μαζί με τους γονείς ξυπνούν πιο συχνά από εκείνα που κοιμούνται μόνα στην αρχή της ζωής τους. Αυτό ισχύει και για τους γονείς.
Μια μελέτη που μέτρησε την ποσότητα ύπνου στους έξι, 12 και 18 μήνες έδειξε ότι η ομάδα των παιδιών που κοιμόταν μαζί με τους γονείς στο ίδιο κρεβάτι ή στο ίδιο δωμάτιο είχε περισσότερη νυχτερινή διέγερση, που μετρήθηκε με κινησιομετρία στους έξι μήνες.
Είχαν επίσης περισσότερες διεγέρσεις που μετρήθηκαν από τα ημερολόγια ύπνου των μητέρων στους έξι, 12 και 18 μήνες, σε σύγκριση με την ομάδα των παιδιών που κοιμούνταν μόνα τους.
Στους 12 μήνες, τα παιδιά που κοιμούνταν μόνα είχαν μεγαλύτερο μέσο χρόνο ύπνου. Αυτά τα αποτελέσματα λήφθηκαν μετά από έλεγχο για τον τύπο της σίτισης (στήθος ή μπιμπερό). Ωστόσο, η μελέτη δεν διερεύνησε εάν τα χαρακτηριστικά του ύπνου διέφεραν μεταξύ των δύο τύπων συνηθειών ύπνου.
Οι μητέρες που κοιμούνται μαζί με τα παιδιά στο ίδιο κρεβάτι αναφέρουν ότι τα μωρά τους κοιμούνται πιο εύκολα και γρήγορα, αλλά ξυπνούν πιο συχνά. Λένε ότι επιλέγουν αυτή τη συνήθεια για να βελτιώσουν τον ύπνο της οικογένειάς τους.
Οι μητέρες γενικά δεν αντιλαμβάνονται δυσκολίες ύπνου στα μωρά τους. Αλλά όταν ο ύπνος των μητέρων μετριέται με κινησιομετρία, είναι πιο «σπαστός» και διαταραγμένος για τους πρώτους 18 μήνες σε σύγκριση με εκείνες που επέλεξαν μια μοναχική συνήθεια ύπνου.
Μια άλλη αντικειμενική μελέτη αποκαλύπτει ότι ο μακροπρόθεσμος ύπνος σε κοινή επιφάνεια (για τα δύο πρώτα χρόνια της ζωής του παιδιού) σχετίζεται με μικρότερη διάρκεια ύπνου τη νύχτα, μεγαλύτερη ανάγκη για ύπνο κατά τη διάρκεια της ημέρας και υψηλότερο ποσοστό δυσκολιών στον ύπνο.
Προσκόλληση: Δεν υπάρχουν σαφείς απαντήσεις
Συνδέεται ο ύπνος σε μια κοινή επιφάνεια με ισχυρότερη προσκόλληση του παιδιού; Αυτό το θέμα είναι αμφιλεγόμενο.
Ορισμένες μελέτες έχουν αναφέρει ισχυρότερο δεσμό προσκόλλησης στα μωρά που κοιμούνται σε μια κοινή επιφάνεια με τους γονείς τους σε σύγκριση με εκείνα που κοιμούνται μόνα τους.
Άλλες δεν αναφέρουν καμία σχέση, θετική ή αρνητική, μεταξύ της προσκόλλησης γονέα-παιδιού και της ρύθμισης του ύπνου μετά τους πρώτους 6 μήνες της ζωής του παιδιού.
Αυτά τα επιστημονικά δεδομένα θα βοηθήσουν τους γονείς να επιλέξουν τη συνήθεια ύπνου που είναι κατάλληλη για αυτούς και την οικογένειά τους. Τελικά όμως, η απόφαση παραμένει γονική επιλογή.