Τα παιδιά που εκτίθενται στην παρακολούθηση τηλεόρασης ή βίντεο μπορεί να είναι πιο πιθανό να εκδηλώσουν άτυπες αισθητηριακές συμπεριφορές, σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό JAMA Pediatrics.
Σύμφωνα με τους ερευνητές από το Κολέγιο Ιατρικής του Drexel, τα παιδιά που εκτέθηκαν σε περισσότερο στην τηλεόραση ή γενικότερα στις οθόνες μέχρι τα δεύτερα γενέθλιά τους είχαν περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν άτυπες συμπεριφορές αισθητηριακής επεξεργασίας, όπως «αναζήτηση αίσθησης» και «αποφυγή αίσθησης», καθώς και να είναι λιγότερο ευαίσθητα ή πιο αργά στην ανταπόκριση σε ερεθίσματα, όπως το όνομά τους, από την ηλικία των 33 μηνών.
Οι δεξιότητες επεξεργασίας των αισθήσεων αντικατοπτρίζουν την ικανότητα του σώματος να ανταποκρίνεται αποτελεσματικά και κατάλληλα σε πληροφορίες και ερεθίσματα που λαμβάνει τα αισθητηριακά του συστήματα, όπως αυτά που ακούει, βλέπει, αγγίζει και γεύεται το μικρό παιδί.
Έως και 105% αυξημένος κίνδυνος προβλημάτων αισθητηριακής επεξεργασίας για τα παιδιά κάτω του 1 έτους
Πιο αναλυτικά, η μελέτη συμπέρανε ότι τα παιδιά θα πρέπει να αποφεύγουν τη χρήση οθονών μέχρι την ηλικία των 3 ετών, καθώς μπορεί να οδηγήσει σε αναπτυξιακές καθυστερήσεις.
Συγκεκριμένα, οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι τα μωρά και τα νήπια στα οποία επιτρέπεται ο χρόνος στην οθόνη είναι πιο πιθανό να εμφανίσουν άτυπες αισθητηριακές συμπεριφορές που σχετίζονται με νευροαναπτυξιακές διαταραχές όπως ο αυτισμός και η διαταραχή ελλειμματικής προσοχής/υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ).
Η ομάδα ανέλυσε δεδομένα σχετικά με τις συνήθειες παρακολούθησης τηλεόρασης και ταινιών 1.471 παιδιών κάτω των 2 ετών, όπως ανέφεραν οι γονείς τους. Διαπίστωσε ότι τα παιδιά ηλικίας 1 έτους στα οποία δόθηκε χρόνος στην οθόνη είχαν 105% μεγαλύτερη πιθανότητα να αντιμετωπίσουν προβλήματα αισθητηριακής επεξεργασίας σε ηλικία 33 μηνών.
Αυτά τα παιδιά ήταν πιο πιθανό να συμμετάσχουν σε συμπεριφορές όπως η απεμπλοκή ή η έλλειψη ενδιαφέροντος για δραστηριότητες, η αργή ανταπόκριση σε ερεθίσματα, η αναζήτηση πιο έντονης περιβαλλοντικής διέγερσης ή η αίσθηση ότι κατακλύζονται από αισθήσεις όπως δυνατούς ήχους ή έντονα φώτα.
Οι ερευνητές ανακάλυψαν επίσης ότι ο χρόνος στην οθόνη που επιτρεπόταν στα μωρά και η ηλικία τους επηρέασε άμεσα την ανάπτυξή τους. Κάθε ώρα ημερήσιου χρόνου στην οθόνη αύξανε τις πιθανότητες του παιδιού να παρουσιάσει αισθητηριακά προβλήματα κατά 23% στους 18 μήνες, αλλά έπεσε στο 20% στους 24 μήνες.
Τα ευρήματα της μελέτης «με μια ματιά»
Οι ειδικοί κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι τα παιδιά κάτω των 3 ετών δεν πρέπει να περνούν χρόνο μπροστά στην οθόνη και τα παιδιά 3 έως 5 ετών θα πρέπει να έχουν μόνο μία ώρα την ημέρα.
Συνοπτικά, τα ευρήματα της μελέτης δείχνουν:
- Στους 12 μήνες, οποιαδήποτε έκθεση στην οθόνη σε σύγκριση με μη προβολή οθόνης συσχετίστηκε με 105% μεγαλύτερη πιθανότητα εμφάνισης «υψηλών» αισθητηριακών συμπεριφορών αντί για «τυπικές» αισθητηριακές συμπεριφορές που σχετίζονται με χαμηλή εγγραφή στους 33 μήνες.
- Στους 18 μήνες, κάθε επιπλέον ώρα ημερήσιου χρόνου οθόνης συσχετίστηκε με 23% αυξημένες πιθανότητες εμφάνισης «υψηλών» αισθητηριακών συμπεριφορών που σχετίζονται με μεταγενέστερη αποφυγή αισθήσεων και χαμηλή εγγραφή.
- Στους 24 μήνες, κάθε επιπλέον ώρα ημερήσιου χρόνου οθόνης συσχετίστηκε με 20% αυξημένες πιθανότητες αναζήτησης «υψηλής» αίσθησης, αισθητηριακής ευαισθησίας και αποφυγής αίσθησης στους 33 μήνες.
Οι ερευνητές προσάρμοσαν τα δεδομένα στην ηλικία, το εάν το παιδί γεννήθηκε πρόωρα, την εκπαίδευση των φροντιστών, τη φυλή/εθνικότητα και άλλους παράγοντες, όπως πόσο συχνά το παιδί συμμετέχει σε παιχνίδι ή περπατά με τον φροντιστή.
Ανησυχητική η τάση των μικρών παιδιών να περνούν χρόνο στην οθόνη
Ωστόσο, τα παιδιά 2 ετών και κάτω είχαν κατά μέσο όρο 3 ώρες και 3 λεπτά την ημέρα χρόνο στην οθόνη, σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύτηκε στο JAMA Pediatrics το 2019.
«Η εκπαίδευση των γονέων είναι το κλειδί για την ελαχιστοποίηση, ή ελπίζουμε ακόμη και την αποφυγή του χρόνου οθόνης σε παιδιά μικρότερα των δύο ετών», δήλωσε ο ανώτερος συγγραφέας της μελέτης Δρ. David Bennett, καθηγητής ψυχιατρικής στο Drexel.
Η μόνη εξαίρεση είναι η συνομιλία μέσω βίντεο -καθώς τα κοινωνικά οφέλη είναι πιθανότατα χρήσιμα για την ανάπτυξη του παιδιού. Αυτή η έρευνα προστίθεται σε μια μακρά λίστα ανησυχητικών επιπτώσεων που πιθανώς συνδέονται με τον χρόνο στην οθόνη, συμπεριλαμβανομένων της καθυστέρησης της γλώσσας, των προβλημάτων συμπεριφοράς, των προβλημάτων ύπνου και των δυσκολιών επίλυσης προβλημάτων.