Η εγκυμοσύνη -ειδικά η πρώτη- είναι μια συναρπαστική περίοδος στη ζωή κάθε γυναίκας και οι μέλλουσες μητέρες έχουν πάντα πολλές ερωτήσεις και ανησυχίες. Το μόνο που γνωρίζουν σίγουρα είναι ότι κατά τη διάρκεια της κύησης θα πάρουν κάποια κιλά.
«Η αύξηση του βάρους κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης είναι ένα φυσικό και αναμενόμενο μέρος της διαδικασίας και συνήθως αρχίζει να συμβαίνει κατά το πρώτο τρίμηνο, δηλαδή τις πρώτες 12 εβδομάδες της εγκυμοσύνης», εξηγεί ο Δρ. Michael Green, γυναικολόγος στο Winona Health.
«Η μέση αύξηση βάρους κατά το πρώτο τρίμηνο είναι περίπου 2-4 κιλά, αν και ορισμένες γυναίκες μπορεί να μην πάρουν καθόλου βάρος κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου», προσθέτει ο ειδικός.
Ο ρυθμός αύξησης του βάρους τείνει να αλλάζει καθώς προχωρά η κύηση. Συγκεκριμένα, η μέση αύξηση βάρους κατά το δεύτερο τρίμηνο (εβδομάδες 13-27), είναι περίπου 1-2 κιλά την εβδομάδα, ενώ επιβραδύνεται ξανά κατά τη διάρκεια του τρίτου τριμήνου (εβδομάδες 28-40), σε περίπου ένα κιλό την εβδομάδα.
«Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι αυτοί είναι μέσοι όροι και ότι κάθε εγκυμοσύνη είναι διαφορετική», τονίζει ο Δρ. Green.
Επισημαίνει μάλιστα τις συνθήκες που πρέπει να ληφθούν υπόψη όταν μιλάμε για αύξηση του βάρους κατά την εγκυμοσύνη. «Η συνολική αύξηση βάρους κατά τη διάρκεια της κύησης εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως το βάρος πριν την εγκυμοσύνη, το ύψος και η μυϊκή μάζα», είπε και πρόσθεσε:
«Είναι επίσης σημαντικό να σημειωθεί ότι η αύξηση του βάρους κατά τη διάρκεια της κύησης δεν οφείλεται μόνο στην ανάπτυξη του μωρού αλλά και στην αύξηση του όγκου του αίματος, του αμνιακού υγρού και της ανάπτυξης του πλακούντα».
Μιλήστε με το γιατρό σας για τα κιλά που πρέπει εσείς να «βάλετε» στην εγκυμοσύνη
Ο καθορισμός ενός συγκεκριμένου αριθμού κιλών ως στόχου για κάθε έγκυο δεν θεωρείται σωστός, καθώς ό,τι μπορεί να είναι καλό για τη μία γυναίκα μπορεί να είναι επιβλαβές για την άλλη.
Μια έγκυος σε δίδυμα, για παράδειγμα, θα χρειαστεί να καταναλώσει ακόμη περισσότερες θερμίδες για να υποστηρίξει την ανάπτυξη των μωρών. Γι’ αυτό είναι δύσκολο να βρεθεί ένα διάγραμμα αύξησης βάρους στην εγκυμοσύνη που να δείχνει πόσα κιλά πρέπει να «βάζετε» ανά εβδομάδα.
Το CDC προσφέρει κατευθυντήριες γραμμές για το μέσο βάρος στην εγκυμοσύνη, με βάση τον Δείκτη Μάζας Σώματος ενός ατόμου. Αλλά ο Δείκτης Μάζας Σώματος είναι απλώς ένα εργαλείο και μπορεί να μην είναι πάντα ακριβές.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο είναι επιτακτική ανάγκη να επικοινωνείτε τακτικά με τον γιατρό σας και να τον ενημερώνετε σχετικά με το τι βιώνετε στην εγκυμοσύνη σας. Με τη σειρά του, μπορεί να σας βοηθήσει ολιστικά να αντιμετωπίσετε όλα τα ζητήματα που μπορεί να επηρεάζουν την αύξηση του βάρους σας κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
Σε γενικές γραμμές, η υγιής αύξηση βάρους στην εγκυμοσύνη θα πρέπει να είναι αργή και σταθερή.
Είναι ασφαλές να χάσετε βάρος ενώ είστε έγκυος;
«Καλό είναι να αποφύγετε την απώλεια βάρους στην εγκυμοσύνη για να είστε σίγουροι ότι το σώμα σας δεν ανταγωνίζεται το μωρό για τη διατροφή», συμβουλεύει ο γυναικολόγος Δρ. Greg Marchand και εξηγεί:
«Το πόσο βάρος πρέπει να πάρετε θα εξαρτηθεί από το βάρος σας όταν μείνετε έγκυος για πρώτη φορά. Οι γυναίκες που είναι λιποβαρείς πρέπει να παίρνουν τα περισσότερα κιλά (περίπου 30 κιλά) και οι παχύσαρκες πρέπει να παίρνουν τα λιγότερα (συχνά απλώς να διατηρούν το βάρος τους.) Σε κάθε περίπτωση, ένας καλός στόχος είναι να παίρνουν περίπου ένα κιλό κάθε 2-3 εβδομάδες, και ποτέ περισσότερο από ένα κιλό την εβδομάδα».
Συμβουλές για την ασφαλή διαχείριση του βάρους στην εγκυμοσύνη
Η Mayo Clinic εξηγεί ότι είναι σημαντικό να παρακολουθείτε την αύξηση του σωματικού σας βάρους, επειδή η υπερβολική αύξηση μπορεί να οδηγήσει σε επιπλοκές όπως ο διαβήτης, η υψηλή αρτηριακή πίεση και η προεκλαμψία. Αντίστοιχα, η πολύ μικρή αύξηση του βάρους μπορεί να οδηγήσει σε ένα πολύ χαμηλό βάρος γέννησης για το μωρό και σε σοβαρά προβλήματα υγείας.
«Σε αντίθεση με τη δημοφιλή πεποίθηση, δεν χρειάζεται να τρώτε για δύο. Κατά το δεύτερο και τρίτο τρίμηνο, χρειάζεται μόνο να αυξήσετε την πρόσληψη θερμίδων κατά περίπου 300 θερμίδες την ημέρα. Παρόλα αυτά, συμβουλεύω ανεπιφύλακτα να συμβουλευτείτε τον γιατρό σας σχετικά με συγκεκριμένες διατροφικές ανάγκες και μεμονωμένους πίνακες αύξησης βάρους», υπογραμμίζει η διατροφολόγος Eva de Angelis.
Η ειδικός προτείνει μερικούς τρόπους για τη διατήρηση ενός υγιούς βάρους εγκυμοσύνης. Στην εγκυμοσύνη, ισχύουν οι ίδιες βασικές αρχές υγιεινής διατροφής όπως και σε κάθε περίοδο της ζωής σας:
- Τρώτε πολλά φρέσκα φρούτα και λαχανικά για να εξασφαλίσετε ποσότητες μετάλλων, βιταμινών και φυτικών ινών.
- Επιλέξτε τα δημητριακά ολικής αλέσεως έναντι των επεξεργασμένων δημητριακών.
- Επιμείνετε σε γαλακτοκομικά προϊόντα με χαμηλά λιπαρά, όπως γάλα με χαμηλά λιπαρά και απλό ελληνικό γιαούρτι.
- Επιλέξτε πηγές πρωτεΐνης καλής ποιότητας, όπως άπαχα κρέατα και όσπρια και προσθέστε ξηρούς καρπούς, σπόρους και έλαια για υγιεινά λιπαρά.
Τέλος, η μέτρια άσκηση μπορεί να βοηθήσει στην αύξηση του σωματικού βάρους, να σας κρατήσει σε μια άνετη κατάσταση και να προετοιμάσει το σώμα σας για τον πραγματικό τοκετό.