Μια νέα μελέτη δείχνει ότι τα υψηλά επίπεδα προγεννητικής έκθεσης στο φθόριο, ένα χημικό στοιχείο που προστίθεται στο νερό μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο νευροσυμπεριφορικών προβλημάτων στα παιδιά.
Η έρευνα, που δημοσιεύτηκε στο JAMA Network Open, διαπίστωσε ότι μια αύξηση κατά 0,68 χιλιοστόγραμμα ανά λίτρο στην έκθεση σε φθόριο κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης συσχετίστηκε με σχεδόν διπλάσια πιθανότητα ένα παιδί να παρουσιάσει νευροσυμπεριφορικά προβλήματα στην ηλικία των τριών ετών.
Τι είναι το φθόριο και πώς επηρεάζει τη νευροανάπτυξη
Το φθόριο είναι ένα φυσικό μέταλλο που βρίσκεται στο νερό, το έδαφος και διάφορα τρόφιμα. Στα δόντια, το φθόριο βοηθά στην αναδόμηση (επαναμεταλλοποίηση) του εξασθενημένου σμάλτου των δοντιών, καθιστώντας το πιο ανθεκτικό στις επιθέσεις με οξύ από βακτήρια στο στόμα. Αυτή η διαδικασία βοηθά στην πρόληψη του σχηματισμού κοιλοτήτων.
Αλλά το φθόριο μπορεί να επηρεάσει τη νευροανάπτυξη λόγω της ικανότητάς του να διασχίζει τον φραγμό του πλακούντα και να φτάσει στο αναπτυσσόμενο έμβρυο. Υψηλά επίπεδα έκθεσης σε φθόριο έχει αποδειχθεί σε μελέτες σε ζώα ότι προκαλούν νευροβιοχημικές αλλαγές, όπως οξειδωτικό στρες, διαταραχή της λειτουργίας των νευροδιαβιβαστών και αλλοιώσεις στις οδούς κυτταρικής σηματοδότησης.
Σχετικό άρθρο: Το φθόριο στο νερό προκαλεί προβλήματα στα παιδιά; Τι έδειξε νέα μελέτη
Πρόσφατες μελέτες στο Μεξικό και τον Καναδά έχουν δείξει ότι ακόμη χαμηλότερα επίπεδα έκθεσης σε φθόριο, παρόμοια με αυτά που βρέθηκαν στις ΗΠΑ, μπορεί να συνδέονται με χειρότερα νευροαναπτυξιακά αποτελέσματα. Αυτές οι μελέτες έχουν δείξει συσχετίσεις μεταξύ υψηλότερης προγεννητικής έκθεσης σε φθόριο και χαμηλότερου IQ, αυξημένων συμπτωμάτων διαταραχής ελλειμματικής προσοχής/υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ) και χειρότερης γνωστικής λειτουργίας.
Ωστόσο, η έρευνα με έδρα τις ΗΠΑ για αυτό το θέμα έλειπε. Οι ερευνητές στόχευσαν να αντιμετωπίσουν αυτό το κενό εξετάζοντας εάν η προγεννητική έκθεση σε φθόριο σχετίζεται με νευροσυμπεριφορικά αποτελέσματα σε παιδιά στις Ηνωμένες Πολιτείες.
«Δεν υπάρχει γνωστό όφελος από την κατανάλωση φθορίου για το αναπτυσσόμενο έμβρυο, αλλά γνωρίζουμε ότι υπάρχει πιθανός κίνδυνος για τον αναπτυσσόμενο εγκέφαλό του», δήλωσε η επικεφαλής ερευνήτρια της μελέτης Ashley Malin, επίκουρη καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο της Φλόριντα.
Πώς διεξήχθη η μελέτη για την έκθεση σε φθόριο κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης
Στη μελέτη συμμετείχαν 229 ζευγάρια μητέρας-παιδιού από την ομάδα Μητρικών και Αναπτυξιακών Κινδύνων από Περιβαλλοντικούς και Κοινωνικούς Στρεσογόνους παράγοντες (MADRES). Αυτή η κοόρτη αποτελείται κυρίως από ισπανόφωνες γυναίκες χαμηλής κοινωνικοοικονομικής κατάστασης που ζουν στο Λος Άντζελες.
Για να αξιολογήσουν την έκθεση σε φθόριο, οι ερευνητές συνέλεξαν δείγματα ούρων από τις μητέρες κατά το τρίτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης τους. Αυτά τα δείγματα αναλύθηκαν για τα επίπεδα φθορίου στα ούρα, τα οποία παρέχουν μια αξιόπιστη μέτρηση της συνολικής πρόσληψης φθορίου. Οι μετρήσεις προσαρμόστηκαν για να ληφθούν υπόψη οι διακυμάνσεις στη συγκέντρωση των ούρων. Η μέση ηλικία κύησης τη στιγμή της συλλογής ούρων ήταν περίπου 31,6 εβδομάδες.
Όταν τα παιδιά έφτασαν την ηλικία των 36 μηνών, οι μητέρες τους ολοκλήρωσαν τη Λίστα Ελέγχου Συμπεριφοράς Παιδιού Προσχολικής ηλικίας (CBCL), μια ευρέως χρησιμοποιούμενη μέτρηση της νευροσυμπεριφοράς των παιδιών που συμπληρώνεται από τους γονείς. Το CBCL περιλαμβάνει 99 στοιχεία που αξιολογούν μια σειρά από προβλήματα συμπεριφοράς και συναισθηματικής συμπεριφοράς, όπως συναισθηματικά αντιδραστικά, αγχώδη-καταθλιπτικά, σωματικά παράπονα, απόσυρση, προβλήματα ύπνου, προβλήματα προσοχής και επιθετική συμπεριφορά.
Η λίστα ελέγχου περιλαμβάνει επίσης κλίμακες που συνάδουν με τις κατηγορίες Διαγνωστικού και Στατιστικού Εγχειριδίου Ψυχικών Διαταραχών (DSM-5), συμπεριλαμβανομένων των καταθλιπτικών προβλημάτων, των προβλημάτων άγχους, των προβλημάτων αντίθεσης προκλητικών προβλημάτων, των προβλημάτων του φάσματος του αυτισμού και των προβλημάτων διαταραχής ελλειμματικής προσοχής/υπερκινητικότητας.
Σχετικό άρθρο: Εγκυμοσύνη: Πώς θα προστατευθείτε από τις υψηλές θερμοκρασίες
Τι έδειξαν τα αποτελέσματα
Η μελέτη διαπίστωσε ότι η διάμεση συγκέντρωση φθορίου στα ούρα μεταξύ των μητέρων ήταν 0,76 χιλιοστόγραμμα ανά λίτρο. Ένα βασικό εύρημα ήταν ότι μια αύξηση κατά 0,68 χιλιοστόγραμμα ανά λίτρο στα επίπεδα φθορίου στα ούρα της μητέρας κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης συσχετίστηκε με σχεδόν διπλάσιες πιθανότητες να βαθμολογηθεί το παιδί στο οριακό κλινικό ή κλινικό εύρος για συνολικά νευροσυμπεριφορικά προβλήματα.
Συγκεκριμένα, αυτή η αύξηση στην έκθεση σε φθόριο συνδέθηκε με αύξηση 2,29 μονάδων στα προβλήματα εσωτερίκευσης, όπως η συναισθηματική αντιδραστικότητα, το άγχος και τα σωματικά παράπονα, και μια αύξηση 2,14 μονάδων στα συνολικά προβλήματα νευροσυμπεριφοράς.
Εκτός από τη συνολική αύξηση των νευροσυμπεριφορικών προβλημάτων, η υψηλότερη έκθεση σε φθόριο συσχετίστηκε επίσης με συγκεκριμένα προβλήματα συμπεριφοράς. Για παράδειγμα, μια αύξηση φθορίου κατά 0,68 χιλιοστόγραμμα ανά λίτρο συνδέθηκε με μια αύξηση 13,54% στις βαθμολογίες για συναισθηματικά αντιδραστικές συμπεριφορές και μια αύξηση 19,60% στα σωματικά παράπονα. Επιπλέον, υπήρξαν σημαντικές συσχετίσεις με κλίμακες προσανατολισμένες στο DSM-5, συμπεριλαμβανομένης μιας αύξησης 11,29% στα προβλήματα άγχους και μιας αύξησης 18,53% στα προβλήματα του φάσματος του αυτισμού.
«Οι γυναίκες με υψηλότερα επίπεδα έκθεσης σε φθόριο στο σώμα τους κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης έτειναν να βαθμολογούν τα τρίχρονα παιδιά τους υψηλότερα σε γενικά νευροσυμπεριφορικά προβλήματα και εσωτερικευτικά συμπτώματα, όπως συναισθηματική αντιδραστικότητα, άγχος και σωματικά παράπονα», δήλωσε η Tracy Bastain, αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνια και ανώτερη συγγραφέας της μελέτης.
Τα ευρήματα αυτής της μελέτης υποδηλώνουν ότι η προγεννητική έκθεση σε φθόριο, ακόμη και σε επίπεδα που θεωρούνται βέλτιστα για την πρόληψη της οδοντικής κοιλότητας, μπορεί να σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο νευροσυμπεριφορικών προβλημάτων στα παιδιά. Οι ερευνητές τόνισαν ότι τα επίπεδα φθορίου που βρέθηκαν στα δείγματα των συμμετεχόντων στη μελέτη είναι τυπικά για άτομα που ζουν σε κοινότητες με φθοριούχο νερό.