Το να παρακολουθείτε το μωρό σας να μεγαλώνει είναι μια αξέχαστη εμπειρία. Αλλά καθώς κάθε παιδί αναπτύσσεται με τους δικούς του ρυθμούς, σε ορισμένα από τα στάδια της ανάπτυξής του μπορεί να υπάρξουν σημάδια που θα πρέπει να σας προβληματίσουν.
Μερικοί γονείς αναγνωρίζουν τα σημάδια της διαταραχής του φάσματος του αυτισμού (ASD) όταν το μωρό τους είναι περίπου έξι έως 12 μηνών – ίσως και νωρίτερα, λέει ο Thomas Frazier, Ph.D., κλινικός ψυχολόγος, ερευνητής αυτισμού. Δείτε πώς μπορείτε να αναγνωρίσετε τα πρώιμα σημάδια του αυτισμού στα μωρά και γιατί η έγκαιρη διάγνωση είναι το κλειδί για τη διαχείριση της εν λόγω διαταραχής.
Τι είναι ο αυτισμός
Ο αυτισμός είναι μια σύνθετη νευρολογική και αναπτυξιακή διαταραχή που μπορεί να επηρεάσει κοινωνικές δεξιότητες, όπως το παιχνίδι, τη μάθηση και την επικοινωνία. Οι μεμονωμένες περιπτώσεις αυτισμού εμπίπτουν σε ένα φάσμα που κυμαίνεται από ήπιο έως σοβαρό. Το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC) εκτιμά ότι ο αυτισμός επηρεάζει σήμερα ένα στα 36 παιδιά.
Τι προκαλεί τον αυτισμό;
Οι γιατροί δεν γνωρίζουν ακριβώς τι προκαλεί τον αυτισμό , αλλά πιστεύεται ότι ένας συνδυασμός περιβαλλοντικών και γενετικών παραγόντων είναι εκείνος που τον προκαλεί.
Ορισμένες περιστάσεις αυξάνουν επίσης την πιθανότητα ενός παιδιού να αναπτύξει αυτισμό. Για παράδειγμα, «Εάν έχετε ένα αδερφό με αυτισμό, ο κίνδυνος να τον αναπτύξετε αυξάνεται σε περίπου 20% κατά μέσο όρο», λέει ο Δρ. Frazier.
Άλλοι παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν:
- Ένα αδερφάκι με αυτισμό
- Πρόωρος τοκετός
- Χαμηλό βάρος γέννησης
- Επιπλοκές εγκυμοσύνης ή τοκετού
- Ορισμένες γενετικές ή χρωμοσωμικές παθήσεις
- Η σύλληψη από γονείς σε προχωρημένη ηλικία
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι δεν υπάρχει σχέση μεταξύ των εμβολίων και του αυτισμού .
Ποια είναι τα σημάδια του αυτισμού στα βρέφη;
Ενώ τα περισσότερα παιδιά είναι μεγαλύτερα, όταν διαγιγνώσκονται, ορισμένοι γονείς μπορούν να αναγνωρίσουν τα σημάδια του αυτισμού στα μωρά, ανάλογα με τα συμπτώματα και τη σοβαρότητά τους.
Φυσικά, όλα τα μωρά αναπτύσσονται σε διαφορετικά χρονοδιαγράμματα, αλλά μπορεί να είναι χρήσιμο να γνωρίζετε τις πιθανές ενδείξεις που πρέπει να αναζητήσετε κατά την ανάπτυξη.
Για παράδειγμα, τα μωρά με αυτισμό μερικές φορές αποτυγχάνουν να επικοινωνήσουν μέσω ήχων ή χειρονομιών και μπορεί να μην ανταποκρίνονται στα ερεθίσματα του περιβάλλοντος.
«Δώστε προσοχή στο εάν το μωρό αντιδρά ή όχι στα κοινωνικά ερεθίσματα και το περιβάλλον. Μέσα στον πρώτο χρόνο της ζωής, τα μωρά αρχίζουν να χρησιμοποιούν χειρονομίες, όπως το να δείχνουν», λέει ο Δρ. Frazier, προσθέτοντας ότι τα μωρά μπορεί επίσης να χαμογελούν. «Οι ήχοι των μωρών θα πρέπει επίσης να έχουν κάποια κοινωνική λειτουργία και θα πρέπει να προσπαθήσουν να επικοινωνήσουν με τους γονείς».
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι τα ακόλουθα κριτήρια δεν αποτελούν βέβαιες ενδείξεις αυτισμού. «Είναι απλά πράγματα που αναζητούμε για να προσδιορίσουμε εάν πρέπει να αξιολογήσουμε περαιτέρω το μωρό», λέει η Mandi Silverman, συνεργάτης ψυχολόγος στο Positive Developments. Ένας άλλος κοινωνικός ή αναπτυξιακός παράγοντας μπορεί να παίζει ρόλο.
Σημάδια αυτισμού σε μωρά ηλικίας 0 έως 3 μηνών
- Δεν ακολουθούν κινούμενα αντικείμενα με τα μάτια τους
- Ευαισθησία σε δυνατούς θορύβους
- Περιορισμένη έκφραση προσώπου
- Δυσκολία αναγνώρισης προσώπων (ειδικά νέα πρόσωπα)
Σημάδια αυτισμού σε μωρά ηλικίας 4 έως 7 μηνών
- Αδιαφορία για ορισμένους ήχους (π.χ. δεν γυρνούν για να εντοπίσουν από πού προέρχονται οι ήχοι)
- Αντιληπτή έλλειψη στοργής
- Περιορισμένη λεκτική έκφραση (π.χ. μη γελώντας ή τσιρίζοντας ήχους)
- Μπορεί να μην πιάνει αντικείμενα
- Δεν πιάνει και δεν κρατά αντικείμενα
- Μπορεί να επιδεικνύουν περιορισμένες εκφράσεις του προσώπου ή/και συναισθηματική αντιδραστικότητα (π.χ. να μην χαμογελούν μόνα τους)
Σημάδια αυτισμού σε μωρά ηλικίας 8 έως 12 μηνών
- Δεν μπορούν να μπουσουλίσουν
- Μπορεί να αποφεύγουν την οπτική επαφή
- Παρουσιάζουν περιορισμένη ή ακατανόητη ομιλία
- Μπορεί να απέχουν από τη χρήση χειρονομιών, όπως το κούνημα του κεφαλιού τους
- Μπορεί να μην δείχνουν προς αντικείμενα ή εικόνες
- Μπορεί να μην έχουν ισορροπία ή να δυσκολεύονται να σταθούν ακόμα και όταν υποστηρίζονται.
Τι να κάνετε εάν το μωρό σας παρουσιάζει σημάδια αυτισμού
Εάν παρατηρήσετε κάποια από τα σημάδια αυτισμού στο μωρό σας, ο Δρ Frazier συμβουλεύει να προγραμματίσετε μια επίσκεψη στον παιδίατρό σας. Θα συζητήσετε τις ανησυχίες σε σχέση με την ανάπτυξή του και ο γιατρός θα αξιολογήσει το μωρό σας για πιθανό αυτισμό. «Έχουμε στοιχεία που υποδηλώνουν ότι όσο πιο γρήγορα λάβετε μια διάγνωση, τόσο νωρίτερα μπορείτε να προβείτε σε αναπτυξιακές και συμπεριφορικές παρεμβάσεις», λέει ο Δρ Frazier.
Η έγκαιρη παρέμβαση έχει σκοπό να βοηθήσει τα παιδιά με αυτισμό να αναπτύξουν πλήρως τις δυνατότητές τους. Ο εγκέφαλος μπορεί να ανταποκριθεί στις θεραπείες πιο αποτελεσματικά σε μικρότερες ηλικίες, γεγονός που μπορεί να κάνει τις παρεμβάσεις αυτές πιο αποτελεσματικές. Καθώς το παιδί σας μεγαλώνει, αυτές οι παρεμβάσεις μπορεί να περιλαμβάνουν λογοθεραπεία, εργοθεραπεία, συμβουλευτική ψυχικής υγείας και οτιδήποτε άλλο πιστεύουν οι ειδικοί ότι θα βοηθήσει το παιδί σας να αναπτυχθεί καλύτερα. Ο απώτερος στόχος είναι «να κάνουμε τα συμπτώματα πιο διαχειρίσιμα και να ενισχύσουμε τη ζωή όσο το δυνατόν περισσότερο», λέει ο Δρ Σίλβερμαν.