Τα παιδιά με σύνδρομο Asperger βλέπουν τον κόσμο με μοναδικό τρόπο. Εμείς μπορούμε να τον δούμε μέσα από τα μάτια τους;
Οι γονείς επιδιώκουν να προσφέρουν στα παιδιά τους μια ποιοτική ζωή — μια ζωή γεμάτη υγεία και αγάπη. Παρ’ όλα αυτά, έρχεται συχνά με προκλήσεις, μερικές από τις οποίες είναι ιδιαίτερα απαιτητικές. Για πολλές οικογένειες, αυτές οι προκλήσεις αφορούν και στην υποστήριξη παιδιών με ιδιαίτερες παθήσεις, όπως το σύνδρομο Treacher-Collins, η λευχαιμία, οι όγκοι στον εγκέφαλο, η ΔΕΠΥ, ο διαβήτης και άλλες αναπηρίες.
Παρακάτω θα δούμε ποια είναι τα 10 βασικά σημάδια που μπορεί να υποδεικνύουν το σύνδρομο Asperger στο παιδί σας, προσφέροντάς σας χρήσιμες πληροφορίες για να τα αναγνωρίσετε και να του παρέχετε την κατάλληλη υποστήριξη.
Αυτισμός και διαταραχή Άσπεργκερ: Ποια είναι η διαφορά μεταξύ τους και πώς διακρίνονται
Τα 10 πρώιμα σημάδια του συνδρόμου Asperger:
- Δυσκολία στις κοινωνικές δεξιότητες
- Δυσκολία στην επικοινωνία
- Επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές και αλλαγές
- Διατροφικές συνήθειες
- Ανάπτυξη εγκεφάλου
- Γενετική και οικογένεια
- Περιβαλλοντικοί παράγοντες
- Αισθητηριακές ευαισθησίες
- Δυσκολία στον συντονισμό κινήσεων
- Περιορισμένα ενδιαφέροντα
Τι είναι το σύνδρομο Asperger;
Το σύνδρομο Asperger, γνωστό και ως σύνδρομο Άσπεργκερ, ανήκει στις διάχυτες αναπτυξιακές διαταραχές (Pervasive developmental disorders, PDD). Με απλά λόγια, αυτές οι διαταραχές μπορεί να προκαλέσουν καθυστέρηση στην ανάπτυξη βασικών δεξιοτήτων, όπως:
- η κοινωνική αλληλεπίδραση,
- η ομαδική εργασία,
- η επικοινωνία και η έκφραση συναισθημάτων,
- η ανάπτυξη της φαντασίας.
Τα παιδιά με σύνδρομο Asperger έχουν συνήθως φυσιολογικό ή υψηλό δείκτη νοημοσύνης (IQ) και μπορούν να παρακολουθούν κανονικά τα μαθήματά τους στο σχολείο. Ωστόσο, κάποια μπορεί να χρειάζονται ειδική εκπαιδευτική υποστήριξη. Παρά την εξυπνάδα τους, μπορεί να είναι δύσκολο να κατανοήσουμε τη συμπεριφορά τους. Όπως όλα τα παιδιά, επιθυμούν φιλία και κοινωνική αποδοχή, αλλά δυσκολεύονται να δημιουργήσουν σχέσεις, γεγονός που μπορεί να τους κάνει ευάλωτους σε πειράγματα και bullying. Συνεπώς, είναι συχνά επιρρεπή σε άγχος, κατάθλιψη και διαταραχές της διάθεσης.
Γνωρίζοντας τα 10 βασικά σημάδια του συνδρόμου Asperger, μπορείτε να αναγνωρίσετε τις ανάγκες του παιδιού σας και να του προσφέρετε την υποστήριξη που χρειάζεται για να έχει μία ποιοτική ζωή. Παράλληλα, είναι μια ευκαιρία να διδάξετε στα παιδιά σας την αξία της καλοσύνης και της υπομονής απέναντι στους άλλους.
1. Κοινωνικές δεξιότητες
Τα παιδιά με σύνδρομο Asperger συχνά δυσκολεύονται στις κοινωνικές δεξιότητες. Μπορεί να αντιμετωπίζουν πρόβλημα στην κατανόηση εκφράσεων του προσώπου και στη διατήρηση οπτικής επαφής, γεγονός που μπορεί να τα κάνει να φαίνονται αμήχανα ή αποστασιοποιημένα.
Μερικά παιδιά προτιμούν να παίζουν μόνα τους ή να έχουν έναν μόνο στενό φίλο. Επίσης, μπορεί να μην ανταποκρίνονται όταν τα φωνάζετε με το όνομά τους και να φαίνεται πως σας αγνοούν. Άλλα παιδιά μπορεί να μην καταλαβαίνουν απλές οδηγίες ή ερωτήσεις.
2. Επικοινωνία
Τα παιδιά με σύνδρομο Asperger μπορεί να δυσκολεύονται να κατανοήσουν χειρονομίες, τόνο φωνής και γλώσσα του σώματος. Η συμμετοχή τους σε φυσικές συνομιλίες μπορεί επίσης να είναι προβληματική. Η ομιλία τους μπορεί να έχει ρομποτικό ή μονότονο τόνο, ενώ μπορεί να δυσκολεύονται να κατανοήσουν χιούμορ και σαρκασμό.
3. Επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές και δυσκολία στις αλλαγές
Τα παιδιά με σύνδρομο Asperger τείνουν να νιώθουν δυσφορία με τις αλλαγές. Ακόμα και μικρές αλλαγές στη ρουτίνα ή στις καθημερινές δραστηριότητες μπορεί να τους προκαλέσουν αναστάτωση. Όταν αισθάνονται άβολα, μπορεί να εκδηλώσουν επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές, όπως το να χτυπούν τα χέρια τους, να δαγκώνουν, να γυρίζουν γύρω από τον εαυτό τους ή να κινούν τα χέρια ή τα πόδια τους μπρος-πίσω.
4. Διατροφικές συνήθειες
Ορισμένα παιδιά με σύνδρομο Asperger μπορεί να είναι ιδιαίτερα επιλεκτικά με το φαγητό και το ποτό. Συχνά επιμένουν να τρώνε και να πίνουν τα ίδια πράγματα καθημερινά, αποφεύγοντας να δοκιμάσουν νέες γεύσεις, επειδή νιώθουν ασφάλεια με αυτά που ήδη γνωρίζουν. Επιπλέον, μπορεί να απορρίπτουν τροφές που έχουν συγκεκριμένη υφή. Αυτό είναι ένα σημαντικό σημάδι που πρέπει να προσέξετε, καθώς είναι απαραίτητο να διασφαλίσετε ότι το παιδί σας ακολουθεί μια υγιεινή και ισορροπημένη διατροφή.
Πώς το μικροβίωμα του εντέρου παίζει ρόλο στον αυτισμό
5. Ανάπτυξη εγκεφάλου
Παρόλο που τα παιδιά με σύνδρομο Asperger αντιμετωπίζουν προκλήσεις στην επικοινωνία και τις κοινωνικές δεξιότητες, έχουν στοργική προσωπικότητα, αν και μπορεί να δυσκολεύονται να εκδηλώσουν την ενσυναίσθηση όπως οι νευροτυπικοί. Παρουσιάζουν συνήθως μέσο ή ανώτερο του μέσου όρου δείκτη νοημοσύνης και διακρίνονται σε τομείς όπως η λογική σκέψη, η μνήμη και η επίλυση προβλημάτων. Ωστόσο, δυσκολεύονται να εκφράσουν τα συναισθήματά τους και να κατανοήσουν τα συναισθήματα των άλλων.
6. Γενετική και οικογένεια
Το σύνδρομο Asperger ανήκει στο φάσμα του αυτισμού, και οι κληρονομικοί παράγοντες παίζουν σημαντικό ρόλο στην εμφάνισή του. Έρευνες δείχνουν ότι και οι δύο γονείς μπορεί να φέρουν τα γονίδια που σχετίζονται με το σύνδρομο, ενώ πολλά γονίδια ενδέχεται να συμβάλλουν στην ανάπτυξή του.
Επίσης, τα μωρά που γεννιούνται πριν από τις 26 εβδομάδες κύησης διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης του συνδρόμου. Υπάρχουν ενδείξεις ότι και η προχωρημένη ηλικία των γονέων μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο, αλλά απαιτείται περαιτέρω έρευνα για να επιβεβαιωθεί αυτή η σύνδεση.
7. Περιβαλλοντικοί Παράγοντες
Εκτός από τους γενετικούς παράγοντες, ορισμένοι περιβαλλοντικοί παράγοντες ενδέχεται να επηρεάσουν την ανάπτυξη του συνδρόμου Asperger. Αυτοί περιλαμβάνουν επιπλοκές κατά την εγκυμοσύνη ή τον τοκετό, καθώς και την έκθεση σε φάρμακα, αλκοόλ ή φυτοφάρμακα.
8. Αισθητηριακές ευαισθησίες
Τα παιδιά με σύνδρομο Asperger συχνά αντιμετωπίζουν αισθητηριακές ευαισθησίες. Μπορεί να νιώθουν δυσφορία όταν τα αγγίζουν, να ενοχλούνται από έντονα φώτα ή να είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα σε δυνατούς θορύβους.
9. Δυσκολία στον συντονισμό κινήσεων
Ένα ακόμη πιθανό σημάδι είναι η έλλειψη κινητικού συντονισμού. Τα παιδιά με Asperger μπορεί να φαίνονται άκαμπτα ή αδέξια, συχνά τους πέφτουν αντικείμενα ή σκοντάφτουν και πέφτουν με ευκολία.
10. Περιορισμένα ενδιαφέροντα
Τέλος, τα παιδιά με σύνδρομο Asperger τείνουν να έχουν περιορισμένη φαντασία και να αποφεύγουν τα παιχνίδια ρόλων. Συχνά εστιάζουν έντονα σε ένα συγκεκριμένο θέμα που τα ενδιαφέρει, γεγονός που μπορεί να φαίνεται υπερβολικό ή ασυνήθιστο στους άλλους.
Γνωσιακό συμπεριφορικό δράμα: Η τέχνη “θεραπεύει” το σύνδρομο Asperger;
Εάν παρατηρήσετε κάποιο από αυτά τα σημάδια, είναι σημαντικό να μιλήσετε με τον γιατρό σας για την κατάλληλη αξιολόγηση και υποστήριξη.
Πηγές: Moms who think, Cleveland Clinic, NIH