Ο αυτισμός αυξάνεται ραγδαία τα τελευταία χρόνια, με τους επιστήμονες να προσπαθούν να εντοπίσουν τους πιθανούς παράγοντες στους οποίους οφείλεται αυτό το φαινόμενο. Σε μία νέα, μεγάλη μελέτη, λοιπόν, αναδεικνύουν έναν σημαντικό παράγοντα κινδύνου που μπορεί να αυξήσει τις πιθανότητες εμφάνισης αυτισμού σε ένα παιδί έως και 20%.
Διαβάστε τα τελευταία νέα για τον αυτισμό
Η νέα μελέτη, που δημοσιεύτηκε αυτή την εβδομάδα στο Pediatrics, βασίζεται σε μια μεγάλη, ποικιλόμορφη ομάδα οικογενειών σε ερευνητικούς χώρους στις Ηνωμένες Πολιτείες, τον Καναδά και το Ηνωμένο Βασίλειο και επιβεβαιώνει τα ευρήματα της ίδιας ερευνητικής ομάδας από το 2011 σχετικά με την πιθανότητα αυτισμού στα αδέρφια.
Συγκεκριμένα, υποστηρίζει ότι τα αδέρφια των αυτιστικών παιδιών έχουν 20% πιθανότητα να είναι και τα ίδια αυτιστικά, με το ποσοστό να είναι περίπου επτά φορές υψηλότερο από αυτό των βρεφών χωρίς αυτιστικά αδέρφια. Αυτό είναι το βασικό εύρημα της νέας εργασίας από την Sally Ozonoff, ερευνήτρια του UC Davis MIND Institute και την ερευνητική κοινοπραξία Baby Siblings.
Η Δρ. Ozonoff είναι διακεκριμένη καθηγήτρια στο Τμήμα Ψυχιατρικής και Επιστημών της Συμπεριφοράς. Έχει μελετήσει την επανεμφάνιση του αυτισμού στις οικογένειες για δεκαετίες.
Σχετικό άρθρο:
Αυτισμός: Τα 6 σημάδια που μαρτυρούν ότι το παιδί σας μπορεί να έχει
Αυτισμός: Τα αυξανόμενα ποσοστά οδήγησαν στη νέα μελέτη
«Το ποσοστό διάγνωσης αυτισμού στην κοινότητα αυξάνεται σταθερά από τότε που δημοσιεύτηκε η προηγούμενη εργασία μας», εξήγησε η Δρ. Ozonoff. Οι τελευταίες εκτιμήσεις από τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ (CDC) δείχνουν ότι περίπου 1 στα 36 παιδιά έχει αυτισμό. Το 2011, η εκτίμηση ήταν 1 στα 68.
Η καθηγήτρια σημείωσε ότι υπήρξαν επίσης αλλαγές στα διαγνωστικά κριτήρια του αυτισμού την τελευταία δεκαετία. Επιπλέον, υπάρχει μια αυξανόμενη ευαισθητοποίηση για τον αυτισμό στα κορίτσια. «Έτσι, ήταν σημαντικό να καταλάβουμε αν αυτά είχαν κάποιο αντίκτυπο στην πιθανότητα επανεμφάνισης του αυτισμού μέσα σε μια οικογένεια», σημείωσε.
Η εργασία του 2011 είχε βρει ποσοστό υποτροπής 18,7%, ενώ η νέα εργασία βρήκε ποσοστό 20,2%—μια μικρή αλλά όχι σημαντική αύξηση. «Αυτό θα πρέπει να καθησυχάσει τους παρόχους που συμβουλεύουν τις οικογένειες και παρακολουθούν την ανάπτυξη. Θα πρέπει ακόμη να βοηθήσει τις οικογένειες να σχεδιάσουν και να υποστηρίξουν τα παιδιά στο μέλλον», τόνισε η Δρ. Ozonoff.
Σχετικό άρθρο:
Αυτισμός: Κάντε online το τεστ των 10 ερωτήσεων και δείτε αν βρίσκεστε στο φάσμα της νόσου
Μια μεγαλύτερη, πιο ποικιλόμορφη μελέτη
Η νέα μελέτη περιελάμβανε δεδομένα από 1.605 βρέφη σε 18 ερευνητικούς χώρους. Όλα τα βρέφη είχαν έναν μεγαλύτερο αυτιστικό αδερφό. «Αυτή η μελέτη ήταν πολύ μεγαλύτερη από την πρώτη και περιλάμβανε περισσότερους φυλετικά διαφορετικούς συμμετέχοντες», εξήγησε η ερευνήτρια. Η αρχική μελέτη περιελάμβανε 664 παιδιά.
Οι επιστήμονες παρακολούθησαν τα παιδιά από την ηλικία των 6 μηνών για έως και επτά επισκέψεις. Εκπαιδευμένοι κλινικοί γιατροί αξιολόγησαν τα παιδιά για αυτισμό σε ηλικία 3 ετών χρησιμοποιώντας το Πρόγραμμα Διαγνωστικής Παρατήρησης Αυτισμού (ADOS-2), ένα επικυρωμένο εργαλείο. Τα δεδομένα συγκεντρώθηκαν από το 2010 έως το 2019.
Ο ρόλος του φύλου του πρώτου αυτιστικού παιδιού και των πολλών αυτιστικών αδερφών
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι το φύλο του πρώτου αυτιστικού παιδιού επηρέασε την πιθανότητα επανεμφάνισης του αυτισμού μέσα σε μια οικογένεια.
«Αν το πρώτο αυτιστικό παιδί μιας οικογένειας ήταν κορίτσι, υπήρχαν 50% περισσότερες πιθανότητες να αποκτήσουν άλλο παιδί με αυτισμό από ό,τι αν το πρώτο αυτιστικό παιδί ήταν αγόρι. Αυτό δείχνει γενετικές διαφορές που αυξάνουν την πιθανότητα υποτροπής σε οικογένειες που έχουν μια αυτιστική κόρη», είπε η Δρ. Ozonoff.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν επίσης ότι ένα παιδί με πολλά αυτιστικά αδέρφια έχει περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξει αυτισμό (37%) από ένα παιδί με μόνο ένα αδερφάκι στο φάσμα (21%). Το φύλο του βρέφους συσχετίστηκε επίσης με την πιθανότητα οικογενειακής υποτροπής. Εάν το νεογέννητο βρέφος ήταν αγόρι, είχαν σχεδόν διπλάσιες πιθανότητες από ένα κορίτσι να διαγνωστεί.
«Το ποσοστό οικογενειακής υποτροπής αν το νεογέννητο ήταν αγόρι ήταν 25%, αλλά μόλις 13% αν το μωρό ήταν κορίτσι. Αυτό συνάδει με το γεγονός ότι τα αγόρια διαγιγνώσκονται με αυτισμό περίπου τέσσερις φορές πιο συχνά από τα κορίτσια γενικά», εξήγησε η Δρ. Ozonoff.
Η φυλή και το επίπεδο εκπαίδευσης της μητέρας επηρεάζουν την υποτροπή
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η φυλή και το μορφωτικό επίπεδο της μητέρας ήταν επίσης πιθανοί παράγοντες. Στις μη λευκές οικογένειες, το ποσοστό υποτροπής ήταν 25%. Στις λευκές οικογένειες, το ποσοστό υποτροπής ήταν περίπου 18%.
Σε οικογένειες όπου η μητέρα είχε ολοκληρώσει τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση ή λιγότερο από αυτό, η υποτροπή ήταν 32%. Για τις μητέρες που συνέχισαν στην τριτοβάθμια εκπαίδευση το ποσοστό ήταν 25,5%, και με πτυχίο πανεπιστημίου το ποσοστό ήταν 19,7%. Όταν η μητέρα είχε μεταπτυχιακό το ποσοστό υποτροπής έπεσε στο 16,9%.
«Αυτά τα ευρήματα είναι νέα και κρίσιμης σημασίας να αναπαραχθούν. Αντικατοπτρίζουν τα πρόσφατα ευρήματα του CDC ότι ο αυτισμός είναι πιο διαδεδομένος σε παιδιά ιστορικά υποεκπροσωπούμενων ομάδων», εξήγησε η Δρ. Ozonoff, σημειώνοντας ότι αυτό ανέτρεψε μια μακροχρόνια τάση χαμηλότερου επιπολασμού σε αυτές τις ομάδες.
Σχετικό άρθρο:
Αυτισμός: Ποια διατροφή της εγκύου αυξάνει τον κίνδυνο για αναπτυξιακά προβλήματα – Ο ρόλος του καφέ
Το πιο σημαντικό, σύμφωνα με την επιστήμονα, είναι ότι εάν αυτά τα ευρήματα επαναληφθούν, μπορεί να υποδεικνύουν ότι υπάρχουν κοινωνικοί καθοριστικοί παράγοντες της υγείας που μπορεί να οδηγήσουν σε υψηλότερα ποσοστά αυτισμού στις οικογένειες. Τόνισε ότι αυτή η μελέτη δεν σχεδιάστηκε για να απαντήσει σε αυτά τα κρίσιμα ερωτήματα και ότι χρειάζεται περισσότερη έρευνα.
Παρακολουθώντας τα αποτελέσματα
Σε αντίθεση με την πρώτη μελέτη, οι ερευνητές παρακολούθησαν και οικογένειες που εγκατέλειψαν την τριετή μελέτη για να δουν αν τα αποτελέσματά τους διέφεραν από εκείνες που συνέχισαν. «Αναρωτηθήκαμε αν οι οικογένειες που παρέμειναν στη μελέτη μπορεί να είχαν παιδιά που επηρεάστηκαν περισσότερο -κάτι που τους έκανε να ανησυχούν περισσότερο για την ανάπτυξή τους», εξήγησαν.
Αυτό θα μπορούσε να επηρεάσει τις εκτιμήσεις για την υποτροπή, δείχνοντάς τις υψηλότερες από ό,τι ήταν στην πραγματικότητα. Η τρέχουσα μελέτη έδειξε ότι δεν ήταν έτσι.
«Έτσι, τώρα έχουμε δύο μεγάλες, ανεξάρτητες μελέτες που αναφέρουν οικογενειακή υποτροπή στο ίδιο εύρος. Αυτό ενισχύει πόσο σημαντικό είναι οι πάροχοι να παρακολουθούν στενά τα αδέρφια των αυτιστικών παιδιών για καθυστερήσεις στην κοινωνική ανάπτυξη ή την επικοινωνία. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα σε οικογένειες που έχουν μειωμένη πρόσβαση στη φροντίδα, επειδή η έγκαιρη διάγνωση και παρέμβαση είναι κρίσιμης σημασίας», καταλήγει η Δρ. Ozonoff.