Ορισμένα βρέφη εμφανίζουν ενδείξεις για αυτισμό από τους πρώτους μήνες ζωής. Σε άλλα, οι συμπεριφορές δεν γίνονται εμφανείς μέχρι να γίνουν νήπια, ενώ υπάρχουν και παιδιά που δεν παρουσιάζουν καθόλου σημάδια.
Ο Dr Punit Shah, καθηγητής ψυχολογίας από το Πανεπιστήμιο του Bath, αναλύει μερικά από τα πιθανά σημάδια και σας συμβουλεύει μόλις τα εντοπίσετε, να μιλήστε με τον παιδίατρο.
- Αποφυγή οπτικής επαφής
- Αισθητηριακή ευαισθησία
- Διαταραχές λόγου
- Επαναλαμβανόμενη συμπεριφορά
- Επαναλαμβανόμενες κινήσεις
- Παρεξήγηση του συναισθήματος
1. Αποφυγή οπτικής επαφής
Η δυσκολία στην οπτική επαφή είναι ένα σημάδι ότι το παιδί σας μπορεί να έχει αυτισμό.
«Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι για πολλά παιδιά με αυτισμό η αποφυγή της οπτικής επαφής βοηθά στη μείωση του άγχους» εξηγεί ο Dr Shah, ο οποίος μίλησε στο ντοκιμαντέρ του BBC “Inside Our Autistic Minds”.
«Οι λόγοι για τους οποίους κάποιοι αυτιστικοί αποφεύγουν την οπτική επαφή ποικίλλουν και δεν την αποφεύγουν όλοι οι αυτιστικοί» πρόσθεσε. «Για κάποιους που το κάνουν, είναι για να μειώσουν το άγχος, το οποίο τους βοηθά να τα καταφέρνουν καλύτερα σε κοινωνικές καταστάσεις» πρόσθεσε.
Μπορεί επίσης να βοηθήσει τα παιδιά με αυτισμό να κατανοήσουν καλύτερα μια κοινωνική κατάσταση διαβάζοντας τις εκφράσεις του προσώπου του ατόμου.
2. Αισθητηριακή ευαισθησία
Το να αγχώνεται κανείς στους δυνατούς θορύβους είναι μια αισθητηριακή διαφορά που συχνά παρατηρείται στα παιδιά με αυτισμό.
Αυτές οι αισθητηριακές ευαισθησίες μπορεί να δυσκολεύουν το φιλτράρισμα των άσχετων θορύβων με αποτέλεσμα να είναι δύσκολο να μην αισθάνονται άβολα ή να μην αποσπούν την προσοχή τους.
«Σε γενικές γραμμές, τα αυτιστικά παιδιά έχουν αισθητηριακές ευαισθησίες σε διαφορετικά πράγματα» δήλωσε ο Dr Shah. Αυτό μπορεί συχνά να συμβαίνει σε προβλέψιμα πράγματα, όπως τα έντονα φώτα και οι δυνατοί ήχοι, αλλά και σε ασυνήθιστα χρώματα και μοτίβα. Εξαρτάται πραγματικά από το άτομο.
3. Διαταραχές λόγου
Η ομιλία είναι γενικά λίγο καθυστερημένη στα αυτιστικά παιδιά, αλλά όχι πάντα. Ένα άλλο σημάδι μπορεί να είναι οι επαναλαμβανόμενοι ήχοι ή η ηχολαλία.
Τα παιδιά με αυτισμό έχουν δυσκολία στο να κατανοούν τη μεταφορική γλώσσα. Για παράδειγμα, μπορεί να μην καταλαβαίνουν διάφορες φράσεις, όπως “σπάστε πόδι” και να τις παίρνουν κυριολεκτικά.
Το να επικοινωνήσουν τι θέλουν μπορεί επίσης να αποδειχθεί πρόκληση για ορισμένα αυτιστικά παιδιά.
4. Επαναλαμβανόμενη συμπεριφορά
Η προτίμηση μιας πολύ αυστηρής καθημερινής ρουτίνας και η αναστάτωση αν αυτή αλλάξει, είναι σημάδι αυτισμού στα παιδιά.
Ο Dr Shah εξηγεί ότι αυτή η ανάγκη για ρουτίνα μπορεί να παρουσιαστεί με διαφορετικούς τρόπους και μπορεί να είναι ιδιόμορφη, πράγμα που σημαίνει ότι τα παιδιά θα έχουν ασυνήθιστες συνήθειες ή τρόπους συμπεριφοράς. Ωστόσο, αυτό εξαρτάται από τα ενδιαφέροντα και τις ανάγκες των ατόμων.
«Τυπικά, αυτό μπορεί να πάρει τη μορφή της ανάγκης η καθημερινή ρουτίνα να είναι προβλέψιμη με βάση το χρονοδιάγραμμα των καθημερινών δραστηριοτήτων» είπε.
Τα παιδιά με αυτισμό που τους αρέσει η ρουτίνα και παρουσιάζουν σημάδια επαναλαμβανόμενης συμπεριφοράς μπορεί να παίζουν με ένα παιχνίδι με τον ίδιο τρόπο κάθε φορά ή να βάζουν τα αντικείμενα σε σειρά.
Τα σημάδια μπορεί επίσης να περιλαμβάνουν περιορισμούς σε ορισμένες δραστηριότητες, όπως το να τρώνε μόνο κίτρινο φαγητό, να βλέπουν το ίδιο πρόγραμμα ξανά και ξανά ή να φορούν μόνο ένα αγαπημένο πουλόβερ.
5. Επαναλαμβανόμενες κινήσεις
Δεν είναι μόνο η επαναλαμβανόμενη ρουτίνα, τα παιδιά με αυτισμό μπορούν επίσης να κάνουν τις ίδιες κινήσεις σε επανάληψη. Στα μικρά παιδιά αυτό θα μπορούσε να παρουσιαστεί ως χτύπημα των χεριών τους, τίναγμα των δακτύλων τους ή κούνημα του σώματός τους.
6. Παρεξήγηση του συναισθήματος
Μπορεί να είναι πιο δύσκολο για τα παιδιά με αυτισμό να κάνουν φίλους και συχνά επιλέγουν να παίζουν μόνα τους. Ορισμένα παιδιά μπορεί επίσης να δυσκολεύονται να πουν πώς αισθάνονται και μερικές φορές δεν καταλαβαίνουν τι αισθάνονται οι άλλοι.
Τι είναι ο αυτισμός
Ο αυτισμός είναι μια δια βίου αναπτυξιακή αναπηρία, η οποία επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι ενεργούν σε ένα ευρύ φάσμα.
Τα αυτιστικά άτομα μπορεί να έχουν προβλήματα με τις κοινωνικές, συναισθηματικές και επικοινωνιακές δεξιότητες.
Άλλοι μπορεί να βρίσκουν τα έντονα φώτα ή τους δυνατούς θορύβους αγχωτικά ή να εμφανίζουν επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, τα ποσοστά είναι έως και πέντε φορές υψηλότερα στους άνδρες και τα αγόρια. Ο ακριβής λόγος παραμένει ασαφής, αλλά ορισμένες μελέτες υποδηλώνουν ότι τα αγόρια διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο από τις γενετικές αιτίες του αυτισμού.