Αν και μαθαίνουμε πολλά κατά τα πρώτα χρόνια της ζωής μας, ως ενήλικες δεν μπορούμε να θυμηθούμε συγκεκριμένα γεγονότα από εκείνη την εποχή. Οι ερευνητές πίστευαν εδώ και πολύ καιρό ότι δεν κρατάμε αυτές τις εμπειρίες επειδή το τμήμα του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνο για τη διάσωση των αναμνήσεων -ο ιππόκαμπος- αναπτύσσεται πολύ στην εφηβεία και δεν μπορεί να κωδικοποιήσει τις αναμνήσεις από όταν ήμασταν μωρά. Αλλά νέα έρευνα του Yale βρίσκει στοιχεία που δείχνουν ότι τα πράγματα δεν είναι ακριβώς έτσι.
Ποια είναι η καλύτερη διαφορά ηλικίας ανάμεσα στα αδέρφια – Η ιδανική στιγμή για δεύτερο μωρό
Τι συμβαίνει με τις αναμνήσεις από τη βρεφική ηλικία όσο μεγαλώνουμε
Σε μια μελέτη, οι ερευνητές του Yale έδειξαν σε μωρά νέες εικόνες και αργότερα εξέτασαν αν τις θυμόντουσαν. Όταν ο ιππόκαμπος ενός βρέφους ήταν πιο ενεργός όσο έβλεπε μια εικόνα την πρώτη φορά, ήταν πιο πιθανό να δείξει ότι αναγνωρίζει αυτήν την εικόνα αργότερα.
Τα ευρήματα, που δημοσιεύθηκαν στο Science, δείχνουν ότι οι αναμνήσεις μπορούν πράγματι να κωδικοποιηθούν στον εγκέφαλό μας στα πρώτα χρόνια της ζωής μας. Και οι ερευνητές τώρα εξετάζουν τι συμβαίνει με αυτές τις αναμνήσεις με την πάροδο του χρόνου.
Η αδυναμία μας να θυμηθούμε συγκεκριμένα γεγονότα από τα πρώτα χρόνια της ζωής μας ονομάζεται «βρεφική αμνησία». Αλλά η μελέτη αυτού του φαινομένου είναι πρόκληση. «Το χαρακτηριστικό αυτών των τύπων αναμνήσεων, που ονομάζουμε επεισοδιακές αναμνήσεις, είναι ότι μπορείς να τις περιγράψεις σε άλλους, αλλά αυτό δεν υπάρχει στην προλεκτική περίοδο», εξήγησε ο Nick Turk-Browne, καθηγητής ψυχολογίας στη Σχολή Τεχνών και Επιστημών του Yale και διευθυντής του Yale’s Wu Tsai.
Για τη μελέτη, οι ερευνητές ήθελαν να εντοπίσουν έναν ισχυρό τρόπο για να εξετάσουν τις επεισοδιακές αναμνήσεις των βρεφών. Η ομάδα, με επικεφαλής τον Tristan Yates, μεταδιδακτορικό ερευνητή στο Πανεπιστήμιο Columbia, χρησιμοποίησε μια προσέγγιση στην οποία έδειξε σε βρέφη ηλικίας τεσσάρων μηνών έως δύο ετών μια εικόνα ενός νέου προσώπου, αντικειμένου ή σκηνής. Αργότερα, αφού τα βρέφη είχαν δει πολλές άλλες εικόνες, οι ερευνητές τους έδειξαν μια εικόνα που είχαν δει στο παρελθόν δίπλα σε μια νέα.
«Όταν τα μωρά έχουν δει κάτι μόνο μία φορά στο παρελθόν, περιμένουμε να το κοιτάξουν περισσότερο όταν το δουν ξανά», είπε ο Turk-Browne. «Έτσι, σε αυτήν την εργασία, εάν ένα βρέφος κοιτάζει την εικόνα που είδε προηγουμένως περισσότερο από τη νέα δίπλα του, αυτό μπορεί να ερμηνευθεί ως το ότι την αναγνωρίζει ως οικεία».
Ποιο μήνα γεννιούνται οι πιο ελκυστικοί και υγιείς άνθρωποι; Τι έδειξε έρευνα
Η δραστηριότητα στον ιππόκαμπο επηρεάζει τη δύναμη των αναμνήσεων του βρέφους
Στη νέα μελέτη, η ερευνητική ομάδα, η οποία την τελευταία δεκαετία πρωτοστάτησε σε μεθόδους διεξαγωγής λειτουργικής μαγνητικής τομογραφίας (fMRI) με ξύπνια βρέφη (η οποία ήταν αρκετά δύσκολη λόγω της μικρής διάρκειας προσοχής και της αδυναμίας των βρεφών να μείνουν ακίνητα ή να ακολουθήσουν οδηγίες), μέτρησε τη δραστηριότητα στον ιππόκαμπο των βρεφών ενώ έβλεπαν τις εικόνες.
Συγκεκριμένα, οι ερευνητές αξιολόγησαν εάν η δραστηριότητα του ιππόκαμπου σχετίζεται με τη δύναμη των αναμνήσεων ενός βρέφους. Διαπίστωσαν ότι όσο μεγαλύτερη ήταν η δραστηριότητα στον ιππόκαμπο όταν ένα βρέφος κοιτούσε μια νέα εικόνα, τόσο περισσότερο την κοιτούσε όταν εμφανίστηκε ξανά αργότερα. Και το οπίσθιο τμήμα του ιππόκαμπου, όπου η δραστηριότητα κωδικοποίησης ήταν ισχυρότερη, είναι η ίδια περιοχή που σχετίζεται περισσότερο με την επεισοδιακή μνήμη στους ενήλικες.
Αυτά τα ευρήματα ίσχυαν σε ολόκληρο το δείγμα των 26 βρεφών, αλλά ήταν ισχυρότερα μεταξύ εκείνων άνω των 12 μηνών. Αυτή η επίδραση της ηλικίας οδηγεί σε μια πιο ολοκληρωμένη θεωρία για το πώς ο ιππόκαμπος αναπτύσσεται για να υποστηρίξει τη μάθηση και τη μνήμη.
Προηγουμένως, η ερευνητική ομάδα ανακάλυψε ότι ο ιππόκαμπος των βρεφών μόλις τριών μηνών εμφάνιζε έναν διαφορετικό τύπο μνήμης που ονομάζεται «στατιστική μάθηση». Ενώ η επεισοδιακή μνήμη ασχολείται με συγκεκριμένα γεγονότα, η στατιστική μάθηση αφορά την εξαγωγή μοτίβων μεταξύ των γεγονότων.
Αυτοί οι δύο τύποι αναμνήσεων χρησιμοποιούν διαφορετικές νευρωνικές οδούς στον ιππόκαμπο. Και σε προηγούμενες μελέτες σε ζώα, οι ερευνητές έχουν δείξει ότι η στατιστική οδός μάθησης, η οποία βρίσκεται στο πιο πρόσθιο τμήμα του ιππόκαμπου, αναπτύσσεται νωρίτερα από αυτή της επεισοδιακής μνήμης.
Ως εκ τούτου, ο Δρ. Turk-Browne υποψιάστηκε ότι η επεισοδιακή μνήμη μπορεί να εμφανιστεί αργότερα στη βρεφική ηλικία, περίπου στο ένα έτος ή αργότερα. Υποστηρίζει ότι αυτή η αναπτυξιακή πρόοδος έχει νόημα όταν σκεφτόμαστε τις ανάγκες των βρεφών. «Η στατιστική μάθηση αφορά την εξαγωγή της δομής στον κόσμο γύρω μας. Αυτό είναι κρίσιμο για την ανάπτυξη της γλώσσας, της όρασης, των εννοιών και άλλων. Επομένως, είναι κατανοητό γιατί η στατιστική μάθηση μπορεί να μπει στο παιχνίδι νωρίτερα από την επεισοδιακή μνήμη», σημείωσε.
Γιατί δεν έχουμε αναμνήσεις από τη βρεφική ηλικία
Ακόμα κι έτσι, η τελευταία μελέτη της ερευνητικής ομάδας δείχνει ότι οι επεισοδιακές αναμνήσεις μπορούν να κωδικοποιηθούν από τον ιππόκαμπο νωρίτερα από ό,τι πιστεύαμε προηγουμένως, πολύ πριν από τις πρώτες αναμνήσεις που μπορούμε να αναφέρουμε ως ενήλικες. Λοιπόν, τι συμβαίνει με αυτές τις αναμνήσεις;
Υπάρχουν κάποια ενδεχόμενα, σύμφωνα με τον Δρ. Turk-Browne.
- Το ένα είναι ότι οι μνήμες δεν μπορούν να αποθηκευτούν μακροπρόθεσμα και έτσι απλά να μην διαρκέσουν πολύ.
- Ένα άλλο είναι ότι οι μνήμες εξακολουθούν να υπάρχουν πολύ μετά την κωδικοποίηση και απλά δεν μπορούμε να έχουμε πρόσβαση σε αυτές. Και ο επιστήμονας υποψιάζεται ότι μπορεί να είναι το δεύτερο.
Στη συνεχιζόμενη εργασία, η ομάδα του Δρ. Turk-Browne δοκιμάζει εάν τα βρέφη, τα νήπια και τα παιδιά μπορούν να θυμούνται τα βίντεο που τραβήχτηκαν στο σπίτι όταν ήταν μωρά, με δοκιμαστικά πιλοτικά αποτελέσματα που δείχνουν ότι αυτές οι αναμνήσεις μπορεί να επιμείνουν μέχρι την προσχολική ηλικία πριν εξασθενήσουν. Τα νέα ευρήματα, με επικεφαλής τον Yates, παρέχουν μια σημαντική σύνδεση.
Άνοια: Πώς το βάρος γέννησης του μωρού συνδέεται με την εμφάνιση της νόσου στη μητέρα
«Η εργασία του Δρ. Yates είναι συμβατή με πρόσφατες αποδείξεις σε ζώα ότι η βρεφική αμνησία είναι ένα πρόβλημα ανάκτησης», δήλωσε ο Δρ. Turk-Browne και κατέληξε: «Εργαζόμαστε για να παρακολουθήσουμε την ανθεκτικότητα των αναμνήσεων του ιππόκαμπου σε όλη την παιδική ηλικία και αρχίζουμε να εξετάζουμε τη ριζοσπαστική, σχεδόν επιστημονικής φαντασίας πιθανότητα να αντέξουν σε κάποια μορφή μέχρι την ενηλικίωση, παρά το γεγονός ότι είναι απρόσιτες».
Πηγές: MedicalXpress, Infant Behavior and Development, Current Biology, Science(1), Science(2)