Το άγχος των εξετάσεων κάνει σιγά σιγά την εμφάνισή του καθώς οι σχολικές εξετάσεις ξεκινούν, πράγμα που σημαίνει ότι εκατομμύρια παιδιά βιώνουν στρες. Το ίδιο ακριβώς συναίσθημα, φυσικά, βιώνουν και οι γονείς, που βλέπουν τα παιδιά τους να πιέζονται και να στρεσάρονται προσπαθώντας να επιτύχουν όσο το δυνατόν καλύτερους βαθμούς. Υπάρχει κάτι που μπορούν να κάνουν για να τα βοηθήσουν;
«Το άγχος είναι η φυσική αντίδραση του σώματός μας στην πίεση, που ενεργοποιείται όταν βιώνουμε κάτι νέο που απειλεί την αίσθηση του εαυτού μας», λέει η ψυχολόγος Δρ. Sophie Ward, Αναπληρώτρια Διευθύντρια της Σχολής Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Arden.
«Από εδώ πηγάζει το άγχος, επομένως δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι οι νέοι δυσκολεύονται κατά την περίοδο των εξετάσεων και οι γονείς αρχίζουν να ανησυχούν για την ψυχική υγεία του παιδιού τους. Το κλειδί είναι να εντοπίσετε τα σωματικά συμπτώματα και τα συμπεριφορικά σημάδια και να είστε ανοιχτοί στη βοήθεια», προσθέτει.
Με αυτόν τον τρόπο, οι γονείς μπορούν να συμβάλουν στην ηρεμία του μυαλού του παιδιού τους όταν τα συναισθήματά του βρίσκονται εκτός ελέγχου.
Τα σημάδια που δείχνουν ότι ένα παιδί βάλλεται από το άγχος των εξετάσεων
Τα συνήθη σωματικά και συμπεριφορικά συμπτώματα που πρέπει να αναζητάτε στο παιδί είναι:
- Στομαχικές διαταραχές ή δυσπεψία
- Συχνοί πονοκέφαλοι
- Διαταραγμένος ύπνος ή αυξημένη κούραση και κόπωση
- Εφίδρωση ή αίσθημα παλμών της καρδιάς
- Αλλαγές στην όρεξη
- Ενδιαφέρονται ή ασχολούνται λιγότερο με κοινωνικές καταστάσεις, είναι περισσότερο συγκρατημένα
- Πιο ανήσυχα, νευρικά ή φοβισμένα
- Πιο ευερέθιστα, πιο οργισμένα ή αισθάνονται πιο συχνά απογοήτευση ή θυμό
- Χαμηλή ή καταθλιπτική διάθεση
«Οι αλλαγές συμπεριφοράς μπορεί να είναι πιο δύσκολες στην παρακολούθηση, αλλά οτιδήποτε φαίνεται ασυνήθιστο μπορεί να είναι ένας λόγος για να ξεκινήσετε μια ανοιχτή συζήτηση», λέει η Δρ. Ward.
Πώς πρέπει να προσεγγίζουν οι γονείς τα παιδιά κατά τη διάρκεια αυτής της ευαίσθητης περιόδου
Πολλοί έφηβοι δεν αισθάνονται άνετα να ανοιχτούν στους γονείς τους, ειδικά αν αισθάνονται πίεση να τα πάνε καλά στις εξετάσεις. «Είναι σημαντικό να προσεγγίζουμε οποιαδήποτε συζήτηση από ένα σημείο χωρίς κριτική, επιτρέποντας στους νέους να εκφράσουν ελεύθερα το πώς αισθάνονται», λέει η ειδικός.
Με άλλα λόγια, μην υποθέσετε ότι ξέρετε τι συμβαίνει ή ξεκινήσετε την κριτική. Διαβεβαιώστε τους ότι είστε υποστηρικτικοί και παραμένετε θετικοί όταν εμφανίζονται αρνητικές σκέψεις. Έτσι, εάν το παιδί σας λέει ότι δεν τα πάει καλά στα μαθηματικά, ζητήστε του να σκεφτεί πραγματικά τι λέει. Αμφισβητήστε τις δηλώσεις τους, υπενθυμίζοντάς τους τις δυνάμεις τους και τις στιγμές που δούλεψαν σκληρά και βελτιώθηκαν.
«Το να μάθουν να πλαισιώνουν τα πράγματα θετικά θα τους βοηθήσει να αναπτύξουν ανθεκτικότητα στο άγχος και επίσης θα τους καθησυχάσει ότι αν τα πράγματα δεν πάνε σύμφωνα με το σχέδιο, θα είναι εντάξει», επισημαίνει η Δρ. Ward.
Σημαντικό για τα παιδιά να μάθουν πώς να αντιμετωπίζουν μόνα τους το άγχος
Είναι φυσικό για τους γονείς να θέλουν να απομακρύνουν το άγχος των παιδιών τους, αλλά είναι σημαντικό να τα καθοδηγήσετε έτσι ώστε να βρουν τη δική τους λύση, επιτρέποντάς τους να ανακαλύψουν τον δικό τους τρόπο διαχείρισης του άγχους.
«Επιτρέψτε στα παιδιά σας να λύσουν μόνα τους προβλήματα χαμηλού κινδύνου, αλλά με την υποστήριξή σας. Αυτό θα τους βοηθήσει να αποκτήσουν την αυτοπεποίθηση που χρειάζονται για να αντιμετωπίσουν τους στρεσογόνους παράγοντες και τις αναποδιές», εξηγεί η Δρ. Ward και συμπληρώνει:
«Συζητήστε πιθανές λύσεις και κάντε ερωτήσεις ανοιχτού τύπου, όπως τι τους κάνει να νιώθουν ευτυχισμένοι ή πώς μπορείτε να ενσωματώσετε κάτι στην καθημερινότητά τους για να μειώσετε το άγχος τους. Έτσι, θα διαχειρίζονται το άγχος τους με τρόπο που λειτουργεί για αυτούς».
Ο εγκέφαλός μας είναι έτσι «καλωδιωμένος» ώστε να μας προστατεύει από το χειρότερο αποτέλεσμα, γι’ αυτό μπορεί να σκεφτόμαστε υπερβολικά ή να αγχωνόμαστε στην ιδέα της αποτυχίας.
«Το να τους καθησυχάσετε λέγοντας ότι θα τους υποστηρίξετε ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα μπορεί επίσης να βοηθήσει στην ανακούφιση του άγχους. Η εξάσκηση της ενσυνειδητότητας και της θετικής σκέψης παίζει σημαντικό ρόλο στο να τους κάνει να νιώθουν υποστήριξη πιο χαλαροί τις ημέρες των εξετάσεων», καταλήγει η ειδικός.