Η υγιής γλώσσα είναι ροζ, με απαλή υφή, με μικρά, ανώδυνα εξογκώματα (θηλές) στην επιφάνειά της και γευστικούς κάλυκες.
Η φυσιολογική αυτή εικόνα αλλοιώνεται σε ευρεία κατηγορία παθήσεων που δεν περιλαμβάνουν μόνο οδοντιατρικά νοσήματα αλλά και νοσήματα εκτός του στόματος όπως ιώσεις, κακοήθη νεοπλάσματα παθήσεις του εντέρου. Αυτός είναι ο λόγος που η γλώσσα αποτελεί ένα από του καθρέπτες της υγείας του σώματος.
Το παράξενο σύμπτωμα στη γλώσσα που δείχνει ότι δεν πρέπει να πίνετε καφέ
Οι πιο συχνές αλλοιώσεις της γλώσσας
Οι πιο συχνές αλλοιώσεις της γλώσσας που συναντάμε στην κλινική πράξη είναι:
- Αλλοιώσεις του χρώματος της γλώσσας
- Προβλήματα γεύσης
- Έντονοι πόνοι
- Αύξηση του μεγέθους της γλώσσας
1. Οι αλλοιώσεις του χρώματος της γλώσσας
Το κιτρίνισμα της γλώσσας (μαζί με το δέρμα και τα μάτια) μπορεί να υποδηλώνει ηπατικά προβλήματα όπως ο ίκτερος. Η άσπρη γλώσσα μπορεί να είναι σύμπτωμα κακής κυκλοφορίας αίματος ή αναιμίας. Πεπτικά προβλήματα ή εντερικές ανισορροπίες μπορεί να οδηγήσουν σε μια γκριζωπή απόχρωση ή καφετιά απόχρωση. Η παρουσία κόκκινων ή λευκών εστιών στην γλώσσα μπορεί να γίνει αιφνιδίως ή σταδιακά, να συνοδεύεται ή όχι από πόνο να εντοπίζονται σε μικρή έκταση ή να αφορούν όλη την γλώσσα.
Κοινοί παθολογικοί παράγοντες και νοσήματα που προκαλούν κόκκινο χρώμα στην γλώσσα είναι η ανεπάρκεια βιταμινών και ιχνοστοιχείων, η αφυδάτωση, τα αυτοάνοσα νοσήματα, τα μεταβολικά νοσήματα, το κάπνισμα, οι ακατάλληλες οδοντοστοιχίες, οι φλεγμονές, τα καρκινώματα, οι αλλεργίες, φάρμακα. Άσπρες εστίες στην γλώσσα μπορεί να έχουν ως αίτια το κάπνισμα, τις ακατάλληλες οδοντοστοιχίες, τις φλεγμονές από λοιμώδεις παράγοντες (π.χ. μύκητες), τα καρκινώματα, ορμονικές διαταραχές, περιπτώσεις νεκρωτικής μεταπλασίας σιελογόνων αδένων, φλεγμονώδεις βλάβες.
2. Προβλήματα γεύσης
Οι διαταραχές της αίσθησης της γεύσης προκαλούνται από παθολογικές καταστάσεις που εμποδίζουν την πρόσβαση της ουσίας στα υποδεκτικά κύτταρα του γευστικού κάλυκα (απώλεια μεταφοράς), ή προκαλούν βλάβη στα υποδεκτικά κύτταρα αυτά καθαυτά (αισθητηριακή απώλεια) ή βλάβη στα νεύρα και στις γευστικές οδούς (νευρική απώλεια).
Νοσήματα και παράγοντες που προκαλούν διαταραχές γεύσης λόγω απώλειας μεταφοράς είναι τα φάρμακα, τα βαρέα μέταλλα, η ξηροστομία. Νοσήματα και παράγοντες που προκαλούν διαταραχές γεύσης λόγω αισθητηριακής απώλειας είναι το γήρας, λοιμώξεις, ενδοκρινικά νοσήματα κλπ. Νοσήματα και παράγοντες που προκαλούν διαταραχές γεύσης λόγω νευρικής απώλειας είναι τα ψυχιατρικά νοσήματα οι μεταβολικές διαταραχές, τα τραύματα, οι λοιμώξεις, ο καρκίνος, οι νευρολογικές βλάβες κλπ.
Οι μηχανισμοί είναι μεικτοί σε ορισμένες παθολογικές περιπτώσεις. Ορισμένοι τοξικοί παράγοντες της καθημερινότητας, όπως το κάπνισμα προκαλούν αλλοιώσεις στη γευστική ετοιμότητα του σώματος. O κορωνοϊός ιδιαιτέρως μάλιστα τα πρώτα στελέχη στην αρχή της πανδημικής περιόδου συνοδεύτηκε από χαρακτηριστική δυσγευσία ανοσμία.
3. Οι έντονοι πόνοι της γλώσσας (γλωσσοδυνία)
Οι πόνοι στην γλώσσα μειώνουν δραματικά το επίπεδο ζωής των πασχόντων. Ενίοτε συνυπάρχουν και άλλα συμπτώματα όπως κάψιμο, πρήξιμο ή αλλοιώσεις του χρώματος της γλώσσας.
Ποιο χρώμα στη γλώσσα μπορεί να είναι σημάδι καρκίνου ή διαβήτη, σύμφωνα με ειδικό του Χάρβαρντ
Κοινοί παράγοντες και νοσήματα που προκαλούν γλωσσοδυνία είναι:
- Ακατάλληλες οδοντοστοιχίες
- Το κάπνισμα
- Ορμονικές αλλοιώσεις
- Καρκινώματα
- Ανεπάρκεια βιταμινών, ιχνοστοιχείων
- Ο σακχ. διαβήτης
- Μεταβολικά νοσήματα
- Τοπικές φλεγμονώδεις βλάβες
- Λοιμώδη νοσήματα όπως σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα
- Mύκητες
- Τραύματα π.χ. από μαστίχα
- Η αφυδάτωση
- Τα αυτοάνοσα νοσήματα
- Αλλεργίες δυσανεξίες
- Ορισμένα φάρμακα (π.χ. β αναστολείς)
4. H αύξηση του μεγέθους της γλώσσας
Η αύξηση του μεγέθους της γλώσσας καλείται μακρογλωσσία και μπορεί να προκληθεί από αλλεργίες, φάρμακα, φλεγμονές, όγκους, τραυματισμούς, ή εναπόθεση αμυλοειδούς. Η αλλεργική αντίδραση σε φάρμακα, τρόφιμα, ή ακόμα και σε τσίμπημα εντόμου μπορεί να αποβεί επικίνδυνη και να απαιτήσει άμεση ιατρική βοήθεια.
Ένας απλός τραυματισμός από θερμή τροφή ή υγρό που καίει τη γλώσσα ή το τυχαίο δάγκωμα της γλώσσας μπορεί να ερεθίσει τη γλώσσα για να προκαλέσει οίδημα. Καταστάσεις όπως η ακρομεγαλία και ο υποθυρεοειδισμός ενδέχεται επίσης να ευρίσκονται στην ρίζα του προβλήματος.
Το σημάδι στη γλώσσα που μπορεί να δείχνει ότι πάσχετε από υπνική άπνοια
Συνήθειες που επιδεινώνουν τα προβλήματα της γλώσσας είναι η μειωμένη πρόσληψη νερού, η κακή διατροφή, το κάπνισμα, η εφαρμογή ακατάλληλων οδοντοστοιχιών, τα ακατάλληλα στοματικά διαλύματα, η χρήση ακάθαρτης ή υγρής οδοντόβουρτσας, η κακή διατροφή.