Τυπικά, οποιαδήποτε συζήτηση για τη χοληστερόλη πλαισιώνεται με οδηγίες οι οποίες τονίζουν ότι πρέπει να είμαστε προσεκτικοί. Στις περισσότερες περιπτώσεις πλαίσια, η υψηλή χοληστερόλη θεωρείται ως κακή και κάτι που πρέπει να αποφεύγεται.
Και υπάρχει ένας καλός λόγος για αυτό: Η υψηλή LDL χοληστερόλη μπορεί να οδηγήσει σε συσσώρευση πλάκας στις αρτηρίες, η οποία αυξάνει τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων.
Αλλά η υψηλή χοληστερόλη δεν είναι πάντα αιτία ανησυχίας. Μερικές φορές μάλιστα, δεν είναι καθόλου ανησυχητική. Οι καρδιολόγοι εξηγούν πότε η υψηλή χοληστερόλη είναι πρόβλημα και πότε δεν είναι.
Τι ακριβώς είναι η χοληστερόλη;
Η χοληστερόλη παίζει σημαντικό ρόλο στο σώμα επειδή χρησιμοποιείται για την κατασκευή κυττάρων και την παραγωγή βιταμινών και ορμονών. Υπάρχουν δύο πηγές χοληστερόλης: το συκώτι (το οποίο παράγει όλη τη χοληστερόλη που χρειάζεται το σώμα) και τα τρόφιμα ζωικής προέλευσης, όπως το κρέας, τα πουλερικά και τα γαλακτοκομικά.
Η υπερβολική κατανάλωση αυτών των τροφών μπορεί να κάνει το συκώτι να πάρει περισσότερη χοληστερόλη από αυτή που χρειάζεται το σώμα. Όταν συμβεί αυτό, μπορεί να κυκλοφορήσει υπερβολική χοληστερόλη στο αίμα, γεγονός που ίσως οδηγήσει σε καρδιαγγειακά προβλήματα.
Είναι επίσης σημαντικό να γνωρίζετε τη διαφορά μεταξύ της LDL χοληστερόλης και της HDL χοληστερόλης. Η LDL χοληστερόλη είναι η «κακή» χοληστερόλη που μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων και εγκεφαλικού όταν τα επίπεδα είναι πολύ υψηλά. Η HDL χοληστερόλη είναι «καλή» χοληστερόλη και τα υψηλά επίπεδα μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων και εγκεφαλικού.
Ο επεμβατικός καρδιολόγος, Δρ. Christopher Davis, εξηγεί ότι το σώμα παράγει τη χοληστερόλη φυσικά και μερικοί άνθρωποι παράγουν φυσικά περισσότερη χοληστερόλη από άλλους. «Είναι υπερπαραγωγοί», που σημαίνει ότι το συκώτι τους παράγει περισσότερη χοληστερόλη με βάση τη γενετική τους», λέει. Υπολογίζεται ότι το 15% έως 20% του πληθυσμού είναι υπερπαραγωγοί.
Ο Δρ. Davis εξηγεί επίσης ότι υπάρχουν επίσης «υπεραπορροφητές» -δηλαδή άτομα που έχουν προδιάθεση να απορροφήσουν περισσότερη από τη χοληστερόλη που τρώνε. Οι υπεραπορροφητές διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για καρδιαγγειακή νόσο λόγω αυτής της γενετικής προδιάθεσης.
«Η γενετική είναι η αιτία της υψηλής χοληστερόλης σε όλους σχεδόν τους ασθενείς με επίμονα υψηλά επίπεδα χοληστερόλης. Η διατροφή παίζει κάποιο ρόλο, φυσικά, αλλά η επίμονα αυξημένη χοληστερόλη είναι περίπου στο 70%-80% γενετική και στο 20%-30% διατροφή και τρόπος ζωής, λέει ο Δρ. Arash Bereliani, καρδιολόγος, ιατρικός διευθυντής Ινστιτούτου Καρδιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής στο Beverly Hills.
Γιατί η υψηλή χοληστερόλη δεν προκαλεί πάντα ανησυχία
Υπάρχουν όμως ορισμένα πράγματα που μπορούν να προκαλέσουν σύγχυση σχετικά με τη χοληστερόλη: Κάποιες φορές η υψηλή χοληστερόλη προκαλεί ανησυχία και άλλες όχι. «Μερικοί άνθρωποι με υψηλά επίπεδα χοληστερόλης δεν παθαίνουν ποτέ καρδιακές παθήσεις επειδή προστατεύονται από άλλα γονίδια», λέει ο Δρ. Bereliani.
«Η συσσώρευση πλάκας στις αρτηρίες είναι μια πολύπλοκη διαδικασία και απαιτεί άλλους παράγοντες εκτός από τη χοληστερόλη. Η υψηλή χοληστερόλη είναι μόνο ένας από τους πολλούς παράγοντες που προκαλούν καρδιακές παθήσεις και εάν δεν έχετε άλλους παράγοντες που απαιτούνται για την πρόκληση πλάκας, τότε μπορεί να μην αναπτύξετε ποτέ καρδιακή νόσο», τονίζει ο ειδικός, εξηγώντας ότι η υψηλή χοληστερόλη δεν ισοδυναμεί με καρδιακές παθήσεις.
«Κατά συνέπεια, δεν θα χρειαστεί να αντιμετωπιστούν όλοι με υψηλή χοληστερόλη με φάρμακα», σημειώνει ακόμη, προσθέτοντας ότι, δυστυχώς, ορισμένοι άνθρωποι που δεν χρειάζεται να λαμβάνουν φάρμακα για τη χοληστερόλη παίρνουν άσκοπα φάρμακα και ζουν με ανεπιθύμητες παρενέργειες των φαρμάκων.
Γι’ αυτό, λέει, είναι σημαντικό να συνεργαστείτε με έναν καρδιολόγο εάν έχετε υψηλή χοληστερόλη. Ένας καρδιολόγος μπορεί να βοηθήσει στον εντοπισμό της αιτίας μέσω προηγμένων εξετάσεων και να καθορίσει εάν ένα φάρμακο για τη χοληστερόλη θα ήταν χρήσιμο ή επιβλαβές.
«Ο προηγμένος έλεγχος λιπιδίων μας επιτρέπει να εξετάσουμε το μέγεθος των σωματιδίων χοληστερόλης και τους δείκτες φλεγμονής που είναι σημαντικοί επειδή η χοληστερόλη από μόνη της δεν προκαλεί καρδιακές παθήσεις», λέει ο Δρ. Davis, εξηγώντας ότι αυτός είναι ένας καλός τρόπος να γνωρίζουμε ποιος πραγματικά κινδυνεύει. Η επιστημονική έρευνα δείχνει ότι τα άτομα με μικρά σωματίδια χοληστερόλης διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για καρδιακές παθήσεις από τα άτομα με μεγάλα σωματίδια χοληστερόλης.
Εάν λοιπόν έχετε υψηλή χοληστερόλη λόγω γενετικής, μπορεί να χρειαστείτε φαρμακευτική αγωγή για τη χοληστερόλη -ή και όχι. Ο μόνος τρόπος για να το μάθετε σίγουρα είναι να επισκεφτείτε έναν καρδιολόγο για εξετάσεις. Μόλις μάθετε ποιοι είναι οι αριθμοί της χοληστερόλης σας, οι λόγοι για τους οποίους είναι αυτοί και ποιοι είναι οι δείκτες φλεγμονής σας, εσείς και ο γιατρός σας μπορείτε να δημιουργήσετε ένα σχέδιο μαζί ώστε η καρδιά σας να παραμείνει υγιής για πολλά πολλά χρόνια ακόμη.