Πώς μοιάζει κάποιος με υψηλή χοληστερίνη; Η αλήθεια είναι ότι μπορεί να φαίνεται φαινομενικά «υγιής» και ακόμη και τα αδύνατα άτομα μπορεί να κινδυνεύουν όσο όλοι. Κορυφαίος Βρετανός γιατρός μοιράζεται ορισμένα ορατά σημάδια που μπορεί να υποδεικνύουν ότι κάποιος βρίσκεται σε κίνδυνο.
Παρόλο που υπάρχουν κάποιες ανεπαίσθητες ενδείξεις που οι γιατροί ξέρουν να προσέχουν, ο μόνος τρόπος να γνωρίζετε με βεβαιότητα αν έχετε υψηλή χοληστερίνη είναι να κάνετε μια εξέταση αίματος. Και είναι πραγματικά σημαντικό να γνωρίζετε ποια είναι τα επίπεδα της χοληστερίνης σας, διότι, μαζί με τον καρκίνο, η μεγαλύτερη αιτία κακής υγείας και θανάτου είναι η αθηροσκλήρωση, ή οι φραγμένες αρτηρίες, και μεγάλο μέρος της ευθύνης για αυτό έγκειται στη χοληστερίνη.
Τελικά αυτές οι λιπώδεις εναποθέσεις στις αρτηρίες μπορούν να οδηγήσουν σε καρδιακές παθήσεις και καρδιακή προσβολή ή εγκεφαλικό -ή και στα δύο. Σχεδόν οποιαδήποτε αρτηρία μπορεί να επηρεαστεί και εάν η χοληστερίνη φράσσει τα μικρά αγγεία που τροφοδοτούν το πέος, για παράδειγμα, μπορεί να οδηγήσει σε στυτικές δυσκολίες.
Η υψηλή χοληστερίνη δεν παρουσιάζει συμπτώματα
Το πρόβλημα με την αυξημένη χοληστερίνη (δηλαδή μια ένδειξη συνολικής χοληστερόλης πάνω από 5 mmol/l και λιποπρωτεΐνη χαμηλής πυκνότητας ή «κακή»LDL χοληστερόλη πάνω από 3 mmol/l) είναι ότι είναι ένας σιωπηλός δολοφόνος, με λίγα έως καθόλου συμπτώματα έως ότου η ζημιά βρίσκεται πλέον σε πλήρη εξέλιξη.
Ωστόσο, νέα ανησυχητικά στοιχεία που δημοσιεύθηκαν την περασμένη εβδομάδα δείχνουν ότι το 53% των ενηλίκων στο Ηνωμένο Βασίλειο έχουν υψηλά επίπεδα χοληστερίνης, αλλά πολλοί δεν γνωρίζουν ότι τα επίπεδά τους είναι υψηλότερα από ό,τι θα έπρεπε, και αυτό είναι επικίνδυνο.
«Χρειαζόμαστε λίγη χοληστερίνη. Είναι μια βασική πρώτη ύλη που χρησιμοποιεί το σώμα για την παραγωγή ορμονών, για παράδειγμα, και παρόλο που απορροφούμε λίγη χοληστερίνη από τα τρόφιμα που τρώμε -όπως τα αυγά- το συκώτι παράγει έως και το 80% από τροφές που περιέχουν κορεσμένα λιπαρά και αυτά με υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη», εξηγεί στη Daily Mail ο Δρ. Martin Scurr, γενικός ιατρός στο Εθνικό Σύστημα Υγείας της Βρετανίας (NHS).
Παράγοντες κινδύνου για υψηλή χοληστερίνη
Ενώ υπάρχει το σωστό επίπεδο για τη χοληστερίνη, οι υψηλές ποσότητες είναι βλαβερές καθώς συσσωρεύεται σταδιακά μέσα στις επενδύσεις των αρτηριών. Οι εναποθέσεις μπορούν να δημιουργηθούν λόγω πολλών παραγόντων, όπως η υψηλή αρτηριακή πίεση, ο διαβήτης, η ηλικία και το οικογενειακό ιστορικό.
Διατροφή για χοληστερίνη: Οι 5 καλύτεροι ξηροί καρποί που μειώνουν φυσικά την LDL χοληστερόλη
Το φύλο σας παίζει επίσης ρόλο. Οι γυναίκες είναι πιο πιθανό να έχουν υψηλή χοληστερίνη, με τον αριθμό των ατόμων που επηρεάζονται να αυξάνονται από 45% το 2019 σε 56% το 2022. Αυτό συγκρίνεται με μια αύξηση στους άνδρες από 40% σε 49% την ίδια περίοδο.
Η ορμόνη οιστρογόνο θεωρείται ότι είναι καθοριστική καθώς τα επίπεδα χοληστερίνης μιας γυναίκας αλλάζουν κατά τη διάρκεια του μήνα και τείνουν να αυξάνονται μετά την εμμηνόπαυση. Άνδρες και γυναίκες επίσης μεταβολίζουν και αποθηκεύουν λίπος διαφορετικά.
Αλλά και για τα δύο φύλα, η υψηλή χοληστερίνη αποτελεί σημαντικό κίνδυνο για την υγεία και πρέπει να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση ώστε να γνωρίζει ο καθένας μας τα επίπεδα του και να κάνει το παραπάνω βήμα για να τη μειώσει σε ένα ασφαλές εύρος.
Οι εξετάσεις γίνονται συνήθως, εάν είστε κατά τα άλλα υγιείς, στο πλαίσιο του ετήσιου ελέγχου υγείας. Αυτή είναι η στιγμή που πρέπει να αρχίσετε να εξετάζετε τους παράγοντες κινδύνου, συμπεριλαμβανομένου του βάρους -γιατί η καλή διατροφή και η διατήρηση ενός υγιούς βάρους είναι οι πιο σημαντικές επιλογές τρόπου ζωής που μπορεί να κάνει ο καθένας.
Τα προειδοποιητικά σημάδια
Ένα προειδοποιητικό σημάδι που αναζητά ο Δρ. Scurr στους ασθενείς του είναι η συσσώρευση εναποθέσεων χοληστερίνης στο δέρμα, γνωστά ως ξανθελάσματα ή ξανθώματα. Πρόκειται για κιτρινωπές κηρώδεις πλάκες χοληστερόλης, συνήθως μεγέθους 10 έως 12 mm. Μπορεί να υπάρχουν ένα ή δύο από αυτές ή πολλές περισσότερες.
Γιατί αυξάνεται η χοληστερίνη στην εμμηνόπαυση – 6 συμβουλές για να την μειώσετε
Ξεκινούν ως μικρά κίτρινα οζίδια, όπως οι σπόροι, αλλά μπορούν να αναπτυχθούν -εάν η χοληστερίνη είναι αρκετά υψηλή- σε μήκος πολλών εκατοστών. Συνήθως τα βλέπετε στο ευαίσθητο δέρμα ακριβώς κάτω από τα κάτω βλέφαρα, αλλά μπορούν επίσης να εμφανιστούν στα γόνατα, τα χέρια και τα πόδια: όπου κι αν βρίσκονται, αποτελούν προειδοποίηση ότι τα επίπεδα χοληστερίνης πρέπει να ελεγχθούν .
Ένα άλλο σημάδι είναι το arcus senilis, ένας γκρι δακτύλιος γύρω από την άκρη της ίριδας στα μάτια σας, αν και δεν είναι ξεκάθαρο γιατί εμφανίζεται εκεί. Τα ξανθώματα υποχωρούν μέσα σε εβδομάδες ή μήνες από τη μείωση των επιπέδων χοληστερίνης, αλλά το arcus senilis θα παραμείνει για πάντα.
Μερικοί άνθρωποι γεννιούνται με προδιάθεση για υψηλή χοληστερίνη, μια κατάσταση που ονομάζεται οικογενής υπερχοληστερολαιμία: μπορεί να φαίνονται αδύνατοι και σε φόρμα, αλλά έχουν πολύ υψηλά επίπεδα «κακής»-LDL χοληστερόλης επειδή το συκώτι τους -για περίπλοκους λόγους- δεν είναι σε θέση να «καθαρίσει» την LDL από το αίμα τους. Σχεδόν σε παγκόσμιο επίπεδο, τα άτομα αυτά έχουν οικογενειακό ιστορικό προηγούμενων γενεών που πεθαίνουν πρόωρα.
Πότε και πώς να κάνετε εξετάσεις για τη χοληστερίνη
Η συμβουλή ήταν να κάνετε εξετάσεις το πρωί με άδειο στομάχι, αλλά αυτό θεωρείται λιγότερο σημαντικό στις μέρες μας. Θα ενθαρρύνω όλους τους ενήλικες να ξεκινήσουν τις εξετάσεις. Είναι καλύτερο να γνωρίζετε το συντομότερο δυνατό εάν τα επίπεδα αυξάνονται, ώστε να μπορείτε να αναλάβετε δράση.
Ενώ οι στατίνες μπορεί να προσφέρονται για κάποιους με υψηλή χοληστερόλη, αυτό δεν πρέπει να θεωρείται ως ένας τρόπος για να αποφευχθούν οι αλλαγές στον τρόπο ζωής που απαιτούνται για τη μείωση της χοληστερόλης – όπως η απώλεια βάρους, η περισσότερη άσκηση και η βελτίωση της διατροφής σας. Αλλά αν δεν γνωρίζετε τους αριθμούς σας, δεν μπορείτε να αναλάβετε δράση.