Την στιγμή που τα ποσοστά άνοιας καλπάζουν και οι επιστήμονες αναζητούν την αιτιολογία πίσω από αυτή την αύξηση αλλά και τρόπους αντιμετώπισης, μία νέα μελέτη αναδεικνύει τον ύπνο ως παράγοντα που επηρεάζει τις πιθανότητες εμφάνισης γνωστικής εξασθένησης.
Σε μια νέα μελέτη με επικεφαλής τον αναπληρωτή καθηγητή Matthew Pase της Σχολής Ψυχολογικών Επιστημών Monash και του Ινστιτούτου Turner στην Αυστραλία, αποκαλύφθηκε ότι μόλις 1% μείωση του ύπνου βραδέων κυμάτων στους ανθρώπους άνω των 60 ετών μεταφράζεται σε μια εντυπωσιακή αύξηση της τάξης του 27% στην πιθανότητα εμφάνισης άνοιας.
Στην έρευνα συμμετείχαν 346 συμμετέχοντες που εγγράφηκαν στη Μελέτη Καρδιάς Framington, οι οποίοι είχαν ολοκληρώσει δύο ολονύκτιες μελέτες ύπνου μεταξύ των δύο περιόδων, 1995 και 1998, και 2001 και 2003 -με μέσο κενό διάστημα πέντε ετών μεταξύ τους. Στα 17 χρόνια που ακολούθησαν, αναφέρθηκαν 52 περιπτώσεις άνοιας.
Η Καρδιά Μελέτη Framington δημιουργήθηκε από το Εθνικό Ινστιτούτο Καρδιάς, Πνεύμονα και Αίματος των ΗΠΑ το 1948 σε μια προσπάθεια να εντοπίσει κοινούς παράγοντες που συμβάλλουν στην καρδιαγγειακή νόσο. Οι συμμετέχοντες στη μελέτη του Δρ. Pase παρακολουθούνταν στενά για σημάδια άνοιας από την ολοκλήρωση της δεύτερης μελέτης τους έως το 2018.
Οι ερευνητές παρατήρησαν μια μείωση στον βαθύ ύπνο μεταξύ των δύο μελετών, που συσχετίζεται με την απώλεια ύπνου βραδέων κυμάτων με τη γήρανση. «Ο ύπνος αργών κυμάτων, ή ο βαθύς ύπνος, υποστηρίζει τη γήρανση του εγκεφάλου με πολλούς τρόπους», εξήγησε ο Δρ. Pase και συνέχισε:
«Ο ύπνος αυξάνει την απομάκρυνση των μεταβολικών αποβλήτων από τον εγκέφαλο, όπως οι πρωτεΐνες που συγκεντρώνονται οδηγώντας σε Αλτσχάιμερ. Ωστόσο, δεν ήμασταν σίγουροι για το ρόλο του ύπνου αργών κυμάτων στην ανάπτυξη άνοιας. Τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι η μείωση του βαθέος ύπνου αργών κυμάτων μπορεί να είναι τροποποιήσιμος παράγοντας κινδύνου για την άνοια».
Η μελέτη του εξέτασε επίσης εάν ο γενετικός κίνδυνος για τη νόσο Αλτσχάιμερ ή οι όγκοι του εγκεφάλου που υποδηλώνουν νευροεκφυλισμό σχετίζονται με τη μείωση του βαθέος ύπνου. Ο ειδικός εξήγησε ότι η έρευνα έδειξε ότι ο γενετικός παράγοντας κινδύνου για το Αλτσχάιμερ, αλλά όχι ο όγκος του εγκεφάλου, συσχετίστηκε με επιταχυνόμενες μειώσεις στον ύπνο αργών κυμάτων.
«Καλπάζει» η άνοια στους ανθρώπους
Σύμφωνα με το Healthline, ανάλογα με την ηλικία, ένα άτομο χρειάζεται από επτά έως 10 ώρες ύπνου κάθε 24ωρο. Ο βαθύς ύπνος είναι απαραίτητος για την υγεία και την ευεξία, με τους περισσότερους ενήλικες να χρειάζονται περίπου 1,5-2 ώρες βαθύ ύπνο τη νύχτα.
Παράλληλα, μια δεύτερη μελέτη διαπίστωσε ότι τα κρούσματα άνοιας αυξάνονται πολύ πιο γρήγορα από ό,τι πιστευόταν προηγουμένως. Ανάλυση δεδομένων πριν από το 2010 έδειξε ότι τα κρούσματα άνοιας μειώνονταν σε χώρες υψηλού εισοδήματος. Ωστόσο, ένας γιατρός χαρακτήρισε τα αποτελέσματα νέας έρευνας του University College του Λονδίνου ως «σοκαριστικά».
Οι επιστήμονες προβλέπουν τώρα ότι στο μέλλον πολύ περισσότεροι άνθρωποι θα έχουν άνοια -και δεν το αποδίδουν μόνο στη γήρανση του πληθυσμού. Οι ειδικοί προέβλεπαν προηγουμένως ότι τα κρούσματα άνοιας θα αυξάνονταν κατά 57% μεταξύ 2016 και 2040.
Αλλά η ομάδα του UCL λέει ότι ο αριθμός θα μπορούσε να αποδειχθεί πολύ μεγαλύτερος, καθώς ο αριθμός των περιπτώσεων το 2023 είναι διπλάσιος από εκείνον πριν από επτά χρόνια.
«Είναι συγκλονιστικό ότι ο αριθμός των ανθρώπων που ζουν με άνοια έως το 2040 μπορεί να είναι έως και 70% υψηλότερος από ό,τι αν η επίπτωση της άνοιας συνέχιζε να μειώνεται», δήλωσε ο επικεφαλής συγγραφέας Δρ. Yuntao Chen και κατέληξε:
«Αυτό όχι μόνο θα έχει καταστροφική επίδραση στις ζωές των εμπλεκομένων, αλλά θα επιβαρύνει επίσης σημαντικά την υγεία και την κοινωνική περίθαλψη από ό,τι προβλέπουν οι τρέχουσες προβλέψεις. Η συνεχής παρακολούθηση της τάσης επίπτωσης θα είναι κρίσιμη για τη διαμόρφωση της πολιτικής κοινωνικής φροντίδας».