Αν έχετε ξυπνήσει ποτέ με πονεμένο σαγόνι ή ανεξήγητους πονοκεφάλους, ίσως τρίζετε τα δόντια σας το βράδυ χωρίς να το γνωρίζετε. Το βρουξισμός είναι εξαιρετικά συχνός — και πολλές φορές παραβλέπεται. Όμως, αν δεν αντιμετωπιστεί, μπορεί να προκαλέσει σοβαρές βλάβες. Τα καλά νέα είναι ότι υπάρχουν απλοί και αποτελεσματικοί τρόποι να σταματήσετε αυτή την κακή συνήθεια. Μάθετε τι πρέπει να κάνετε για να τον αντιμετωπίσετε.
Τρίζετε τα δόντια σας στον ύπνο; 5 φυσικοί τρόποι για να το σταματήσετε
Βρουξισμός: Πρακτικές συμβουλές για να ανακουφιστείτε από τον πόνο και να προστατεύσετε τα δόντια σας
Ξυπνάτε με πόνο στο σαγόνι, πονοκεφάλους τάσης ή παρατηρείτε ότι τα δόντια σας αρχίζουν να φθείρονται; Ίσως είστε ένας από τα εκατομμύρια που αντιμετωπίζουν βρουξισμό — γνωστό και ως βρυγμό ή τρίξιμο των δοντιών. Αν και συχνά περνά απαρατήρητος μέχρι να προκληθεί βλάβη, αυτή η συχνή πάθηση μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρά οδοντιατρικά και μυϊκά προβλήματα αν δεν αντιμετωπιστεί σωστά και εγκαίρως.
Τα καλά νέα; Υπάρχουν αποδεδειγμένοι τρόποι να σταματήσετε την κακή συνήθεια. Από απλές αλλαγές στον τρόπο ζωής μέχρι επαγγελματικές παρεμβάσεις, εδώ είναι 10 αποτελεσματικές στρατηγικές για να σταματήσετε να τρίζετε τα δόντια σας και να βρείτε επιτέλους ανακούφιση.
Βρουξισμός: Συμπτώματα
Ο βρουξισμός, κοινώς γνωστός ως τρίξιμο ή σφίξιμο των δοντιών, μπορεί να συμβεί όταν είμαστε ξύπνιοι ή όταν κοιμόμαστε. Πολλά άτομα δεν γνωρίζουν αυτή τη συμπεριφορά μέχρι να εμφανιστούν επιπλοκές. Είναι σημαντικό να αναγνωρίσετε τα συμπρώματα εγκαίρως για να παρέμβετε άμεσα και να προλάβετε περαιτέρω προβλήματα στους μύες και τα δόντια σας.
Κοινά συμπτώματα του βρουξισμού:
- Τρίξιμο ή σφίξιμο των δοντιών: Συχνά αρκετά δυνατό κατά τη διάρκεια του ύπνου ώστε να ενοχλεί τον σύντροφο, αυτή η ακούσια ενέργεια μπορεί να προκαλέσει σημαντική φθορά στα δόντια.
- Βλάβη στα δόντια: Ο βρουξισμός μπορεί να προκαλέσει επίπεδα, σπασμένα, ραγισμένα ή χαλαρά δόντια. Η υπερβολική πίεση μπορεί να φθείρει το σμάλτο, εκθέτοντας βαθύτερα στρώματα και αυξάνοντας την ευαισθησία.
- Δυσφορία στο σαγόνι: Τα άτομα μπορεί να βιώνουν κουρασμένους ή σφιγμένους μύες στο σαγόνι, περιορισμένη κίνηση ή μπλοκαρισμένο σαγόνι που δεν ανοίγει ή κλείνει πλήρως.
- Πόνος στο πρόσωπο και τον αυχένα: Επίμονος πόνος στους μύες του σαγονιού, του αυχένα ή του προσώπου είναι κοινός, συχνά συνοδεύεται από πονοκεφάλους, ιδιαίτερα γύρω από τους κροτάφους.
- Προβλήματα στην κροταφογναθική άρθρωση (TMJ): Ο βρουξισμός μπορεί να οδηγήσει σε πόνο ή ευαισθησία στην άρθρωση TMJ, προκαλώντας μερικές φορές ήχους «κλικ» ή «ποπ» κατά την κίνηση του σαγονιού.
- Πόνος στα αυτιά: Λόγω της εγγύτητας των μυών του σαγονιού με τον ακουστικό πόρο, τα άτομα μπορεί να βιώσουν πόνο στα αυτιά ή αίσθηση πληρότητας, παρά την απουσία κάποιας πάθησης του αυτιού.
- Διαταραχές ύπνου: Η δυσφορία από το τρίξιμο των δοντιών μπορεί να οδηγήσει σε διαταραχές ύπνου, με αποτέλεσμα κόπωση και μειωμένη απόδοση κατά τη διάρκεια της ημέρας.
Αν παρατηρήσετε κάποιο από αυτά τα συμπτώματα, συνιστάται να συμβουλευτείτε τον γιατρό ή τον οδοντίατρό σας. Μπορούν να αξιολογήσουν αν υπάρχουν ενδείξεις βρουξισμού και να προτείνουν κατάλληλες παρεμβάσεις για να αποφευχθούν περαιτέρω επιπλοκές.
Φυσικοί τρόποι για την αντιμετώπιση του βρουξισμού
Το τρίξιμο των δοντιών (βρουξισμός) είναι μια συχνή στοματική πάθηση που μπορεί να οδηγήσει σε πονοκεφάλους και πόνο στο σαγόνι. Το άγχος, οι διαταραχές ύπνου και οδοντιατρικές παθήσεις είναι συχνές αιτίες. Τα άτομα που τρίζουν τα δόντια τους συνήθως δεν το αντιλαμβάνονται τη στιγμή που συμβαίνει, αλλά αργότερα παρατηρούν σφιγμένους μύες στο σαγόνι και πόνο.
Ευτυχώς, υπάρχουν πολλοί τρόποι να σταματήσετε το τρίξιμο των δοντιών σας, όπως η αποφυγή καφεΐνης και μασώμενων τροφών, η εφαρμογή θερμότητας, η προστασία των δοντιών τη νύχτα και άλλα.
1. Δοκιμάστε μασάζ σε κεφάλι και αυχένα
Το χρόνιο τρίξιμο και σφίξιμο των δοντιών μπορεί να οδηγήσει σε πόνο στο σαγόνι και πονοκεφάλους. Τα μασάζ κεφαλιού και αυχένα μπορεί να βοηθήσουν. Συμβουλευτείτε τον γιατρό σας για να σας παραπέμψει σε φυσιοθεραπεία ή θεραπεία μασάζ για ανακούφιση από τον πόνο και την ενόχληση στους μύες του σαγονιού και του αυχένα.
Μπορείτε να μάθετε τεχνικές μασάζ για το σπίτι. Βάλτε υπενθυμίσεις στο κινητό σας για να σας θυμίζουν να σταματήσετε το τρίξιμο και να κάνετε ένα διάλειμμα για μασάζ. Επειδή το τρίξιμο είναι συνήθως υποσυνείδητο, οι καθημερινές υπενθυμίσεις μπορεί να βοηθήσουν να αναγνωρίσετε και να σταματήσετε τη συνήθεια.
Τρίξιμο δοντιών ή σφίξιμο δοντιών;
Το τρίξιμο συμβαίνει όταν κρατάτε τα δόντια σας σφιγμένα και τα κινείτε μπρος-πίσω. Με τον καιρό, φθείρει την επιφάνεια των δοντιών. Αντίθετα, το σφίξιμο συμβαίνει όταν κρατάτε τα δόντια σφιγμένα χωρίς κίνηση, σφίγγοντας τους μύες του σαγονιού. Όσοι σφίγγουν τα δόντια δεν βιώνουν τις ίδιες επιπλοκές με όσους τα τρίβουν.
Γιατί ξυπνάμε με πονοκέφαλο; 4 αιτίες και πότε πρέπει να ανησυχήσουμε
2. Εφαρμόστε θερμότητα
Δοκιμάστε να τοποθετήσετε μια ζεστή κομπρέσα κάτω από το σαγόνι ή σε περιοχή έντασης. Η θερμότητα ανακουφίζει τον πόνο χαλαρώνοντας τους μυς και αυξάνοντας τη ροή του αίματος. Μουσκέψτε μια καθαρή πετσέτα σε ζεστό νερό και τοποθετήστε τη σε πονεμένες περιοχές του σαγονιού, του προσώπου ή του αυχένα. Αν τρίζετε τα δόντια σας τη νύχτα, ίσως θέλετε να το εντάξετε στη πρωινή σας ρουτίνα.
3. Μειώστε το άγχος
Το άγχος είναι γνωστός παράγοντας κινδύνου για τον βρουξισμό. Έρευνες δείχνουν ότι άτομα με χρόνιο άγχος διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να τρίζουν τα δόντια τους. Δοκιμάστε τεχνικές διαχείρισης άγχους και επιλέξτε τι λειτουργεί για εσάς, όπως:
- Γιόγκα
- Τάι τσι
- Διαλογισμός
- Ασκήσεις βαθιάς αναπνοής
Μια άλλη τεχνική που μπορεί να βοηθήσει είναι το biofeedback, μια θεραπεία που γίνεται σε ιατρείο. Ο ειδικός σάς διδάσκει πώς να χαλαρώνετε τους μύες του σαγονιού χρησιμοποιώντας ηλεκτρομυογραφική ανάδραση. Ωστόσο, χρειάζεται περισσότερη έρευνα.
4. Αποφύγετε την καφεΐνη μετά το μεσημέρι
Άτομα που καταναλώνουν καφεΐνη τακτικά έχουν υψηλότερο κίνδυνο βρουξισμού από όσους δεν το κάνουν. Η χρήση αλκοόλ ή καπνού επίσης αυξάνει τον κίνδυνο. Αν τρίζετε τα δόντια σας όταν είστε κουρασμένοι ή στον ύπνο, καταναλώστε καφεΐνη μόνο τις πρωινές ώρες. Πριν τον ύπνο, δοκιμάστε ένα ήρεμο, ζεστό ρόφημα όπως χαμομήλι ή μελισσόχορτο για να χαλαρώσετε.
5. Αποφύγετε τροφές που θέλουν παρατεταμένη μάσηση
Οι τραγανές τροφές ή οι τροφές που χρειάζονται παρατεταμένη μάσηση μπορεί να επιδεινώσουν τον βρουξισμό. Αυτό συμβαίνει γιατί απαιτούν μεγαλύτερη προσπάθεια από το σαγόνι. Αν οι μύες του σαγονιού είναι ήδη πονεμένοι από το τρίξιμο, μπορεί να βιώσετε περισσότερο πόνο μετά από πολύ μάσημα.
Αποφύγετε τις παρακάτω τροφές:
- Τσίχλες
- Καραμέλες
- Φυστικοβούτυρο
- Ζελεδάκια
- Σκληρά κομμάτια κρέατος
- Ξηρούς καρπούς
- Σκληρές καραμέλες
- Κουλούρια
6. Πιείτε βότανα σε μορφή ροφήματος
Έρευνες δείχνουν ότι το ζεστό τσάι προάγει τη χαλάρωση και μπορεί να χαλαρώσει τους μύες. Δοκιμάστε ένα ζεστό φλιτζάνι τσαγιού πριν τον ύπνο για να σας βοηθήσει να κοιμηθείτε γρηγορότερα και πιθανώς να αποτρέψετε το τρίξιμο των δοντιών. Βότανα που προάγουν τη χαλάρωση και τον ύπνο είναι το χαμομήλι, ο γλυκάνισος, το μελισσόχορτο ή η βαλεριάνα.
7. Χρησιμοποιήστε μασελάκια
Ο οδοντίατρός σας μπορεί να σας προτείνει να κοιμάστε με ένα μασελάκι για να προστατέψετε τα δόντια σας και να σταματήσετε το τρίξιμο ή το σφίξιμο του σαγονιού. Τα μασελάκια προστατεύουν τα δόντια από ζημιές. Έρευνες δείχνουν ότι η χρήση τους κατά τη διάρκεια του ύπνου μπορεί να εξαλείψει τον βρουξισμό και να προστατεύσει την επιφάνεια των δοντιών. Μπορεί επίσης να προσφέρουν ανακούφιση από τον πόνο.
Τα μασελάκια είναι διαθέσιμα χωρίς ιατρική συνταγή ή μπορούν να φτιαχτούν κατά παραγγελία από τον οδοντίατρο. Τα προσαρμοσμένα έχουν υψηλότερο κόστος αλλά προσφέρουν καλύτερη προστασία και ανακούφιση.
8. Δοκιμάστε βελονισμό
Ο βελονισμός μπορεί να βοηθήσει στην ανακούφιση από τον πόνο που σχετίζεται με το τρίξιμο των δοντιών. Μια ανασκόπηση βρήκε ότι τεχνικές φυσικοθεραπείας, όπως ο βελονισμός, η μυϊκή χαλάρωση, το μασάζ και η εκπαίδευση στάσης σώματος, μπορεί να ωφελήσουν άτομα με βρουξισμό. Ωστόσο, απαιτείται περαιτέρω έρευνα.
9. Κάντε ασκήσεις για το στόμα
Συμβουλευτείτε γιατρό, φυσικοθεραπευτή ή οδοντίατρο για ασκήσεις στόματος, γλώσσας και σαγονιού που μπορείτε να κάνετε στο σπίτι για να ανακουφιστείτε από τον πόνο. Μπορείτε επίσης να κάνετε μασάζ στο σαγόνι, τον αυχένα και τους ώμους για να μειώσετε την ένταση των μυών.
Γυμνάστε το σαγόνι σας ανοίγοντας το στόμα σας διάπλατα και πιέζοντας τη γλώσσα σας προς τα μπροστινά δόντια. Αυτή η κίνηση χαλαρώνει το σαγόνι και βοηθά να σταματήσετε το σφίξιμο ή το τρίξιμο. Με τον καιρό, οι ασκήσεις αυτές μπορούν να επανεκπαιδεύσουν τους μύες και να αποτρέψουν μελλοντικό τρίξιμο.
10. Εξετάστε τη φαρμακευτική αγωγή
Άτομα με σοβαρό βρουξισμό μπορεί να επωφεληθούν από φαρμακευτική αγωγή. Συζητήστε με γιατρό ή οδοντίατρο για ενέσεις με βοτουλινική τοξίνη για χρόνιο πόνο και σφίξιμο στο σαγόνι. Αυτή η θεραπεία μπορεί να βοηθήσει να χαλαρώσουν οι μύες του σαγονιού και να μειωθεί ο πόνος και η δυσκαμψία. Μπορεί επίσης να μειώσει το σφίξιμο και το τρίξιμο των δοντιών.
Χρειάζεται περισσότερη έρευνα για να διαπιστωθεί αν αυτές οι ενέσεις είναι ασφαλής και αποτελεσματική θεραπεία για το τρίξιμο των δοντιών. Άλλα φάρμακα περιλαμβάνουν μυοχαλαρωτικά (π.χ. η κυκλοβενζαπρίνη) και αντιφλεγμονώδη (π.χ. η ιβουπροφαίνη).
Βρουξισμός: Επιπλοκές
Ο χρόνιος βρουξισμός χωρίς θεραπεία μπορεί να προκαλέσει:
- Επίπεδα δόντια
- Ευαισθησία ή πόνο στα δόντια
- Χρόνιους πονοκεφάλους
- Χρόνιο πόνο στον αυχένα
- Πόνο στο σαγόνι, το πρόσωπο ή το αυτί
- Κατεστραμμένα ή ραγισμένα δόντια
- Πτώση δοντιών
- Διαταραχές κροταφογναθικής άρθρωσης (TMJ)
- Αϋπνία
Αν και σπάνια, σοβαρές περιπτώσεις βρουξισμού μπορεί να οδηγήσουν σε δυσκολία στο μάσημα, την κατάποση ή την ομιλία.
Αισθητική οδοντιατρική: Πώς αντιμετωπίζει τις «ρυτίδες της θλίψης»;
Πότε να επικοινωνήσετε με τον γιατρό σας
Επικοινωνήστε με τον γιατρό σας αν τρίζετε τα δόντια σας. Επισκεφθείτε έναν οδοντίατρο για να ελέγξει αν τα δόντια σας δείχνουν σημάδια τριξίματος. Συζητήστε τα συμπτώματα που μπορεί να έχετε, όπως σφιγμένο ή πονεμένο σαγόνι το πρωί. Αφού διαγνωστεί ο βρουξισμός, ο οδοντίατρος μπορεί να σας προτείνει επιλογές θεραπείας, να σας κατασκευάσει ένα προσαρμοσμένο μασελάκι και να σας διδάξει ασκήσεις για το σαγόνι που μπορείτε να κάνετε στο σπίτι.
Πηγές: VeryWell Health, WebMD, Mayo Clinic, MedlinePlus, Cleveland Clinic, ΝΙΗ