Το φθόριο στο νερό είναι ένας αποτελεσματικός τρόπος για την πρόληψη της φθοράς των δοντιών. Η έκθεση, όμως, σε υψηλά επίπεδα κατά την εγκυμοσύνη μπορεί να προκαλέσει διάφορα προβλήματα στα παιδιά που γεννιούνται. Τι έδειξε νέα μελέτη.
Σύμφωνα με μια νέα μελέτη, το φθόριο στο νερό συνδέεται με άγχος και συναισθηματικά προβλήματα σε παιδιά μόλις τριών ετών, με τους ειδικούς να υποστηρίζουν ότι η έκθεση σε υψηλά επίπεδα κατά την εγκυμοσύνη θα μπορούσε να αποτελέσει «κίνδυνο για τον αναπτυσσόμενο εγκέφαλο».
Όπως έδειξε η μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Jama Network Open, τα παιδιά που γεννήθηκαν από γυναίκες με υψηλότερα επίπεδα φθορίου στα ούρα τους υπέφεραν περισσότερο από πονοκεφάλους και στομαχόπονο σε σύγκριση με τα υπόλοιπα παιδιά.
Δεν είναι σαφές τι προκάλεσε το γεγονός ότι ορισμένες γυναίκες στη μελέτη είχαν υψηλότερα επίπεδα φθορίου από άλλες. Η κατανάλωση νερού βρύσης έναντι φιλτραρισμένου, η κατανάλωση ορισμένων τροφίμων και η χρήση ορισμένων οδοντιατρικών προϊόντων είναι πιθανές αιτίες αυξημένης έκθεσης σε φθόριο.
Η επικεφαλής ερευνήτρια Ashley Malin, επίκουρη καθηγήτρια επιδημιολογίας στο Κολέγιο Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου της Φλόριντα, δήλωσε ότι τα ευρήματά τους υποδηλώνουν μια σχέση μεταξύ της έκθεσης σε φθόριο και της ανάπτυξης του εγκεφάλου του εμβρύου.
«Δεν υπάρχει κανένα γνωστό όφελος από την κατανάλωση φθορίου για το αναπτυσσόμενο έμβρυο, αλλά γνωρίζουμε ότι ενδεχομένως υπάρχει κίνδυνος για τον αναπτυσσόμενο εγκέφαλό του» δήλωσε η ίδια.
Σύμφωνα με την Ashley Malin, «Διαπιστώσαμε ότι κάθε αύξηση των επιπέδων φθορίου στα ούρα των εγκύων γυναικών κατά 0,68 χιλιοστόγραμμα ανά λίτρο σχετιζόταν με σχεδόν διπλάσιες πιθανότητες τα παιδιά να βαθμολογούνται στο κλινικό ή οριακά κλινικό εύρος για νευροσυμπεριφορικά προβλήματα στην ηλικία των 3 ετών, με βάση τις αναφορές της μητέρας τους».
Η ίδια πρόσθεσε ότι τα ευρήματα είναι ανησυχητικά και ελπίζει ότι θα εμπνεύσουν τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής να δημιουργήσουν συγκεκριμένες συστάσεις για την έκθεση σε φθόριο κατά την εγκυμοσύνη.
Το φθόριο και τα δόντια
Το φθόριο είναι ιχνοστοιχείο, το οποίο σχηματίζει με το ασβέστιο των δοντιών χημικές ενώσεις φθορίου-ασβεστίου που βοηθούν στην αποκατάσταση της αδαμαντίνης, όταν τα οξέα της διατροφής προκαλούν ζημιά.
Η κατάποση ιχνοστοιχείων φθορίου μέσω του πόσιμου νερού βοηθάει ιδιαίτερα κατά την παιδική ηλικία, όταν αναπτύσσονται τα δόντια. Όταν το παιδί αναπτύσσεται, το φθόριο ενσωματώνεται στη δομή του σμάλτου των δοντιών και παρέχει συνεχιζόμενη προστασία.
Η μελέτη
Στη μελέτη τους, οι ερευνητές συνέλεξαν δείγματα ούρων από γυναίκες κατά τη διάρκεια του τρίτου τριμήνου της εγκυμοσύνης τους.
Οι ειδικοί δήλωσαν ότι φρόντισαν να μετρήσουν στην ανάλυσή τους και την έκθεση στον μόλυβδο, ο οποίος αποδεδειγμένα επηρεάζει την ανάπτυξη των παιδιών.
Τα αποτελέσματα αυτά συγκρίθηκαν στη συνέχεια με ένα ερωτηματολόγιο που κλήθηκαν να συμπληρώσουν οι μητέρες όταν το παιδί τους έγινε τριών ετών για να αξιολογήσουν τη συμπεριφορά και τα συναισθήματα του παιδιού τους.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι γυναίκες με υψηλότερη έκθεση σε φθόριο κατά την εγκυμοσύνη είχαν την τάση να αξιολογούν τα παιδιά τους υψηλότερα ως προς τα συνολικά προβλήματα νευροσυμπεριφοράς.
Η μελέτη είχε ορισμένους περιορισμούς, μερικούς από τους οποίους αναγνωρίζουν οι συγγραφείς. Ένας παράγοντας είναι ότι η συμπεριφορά των παιδιών δηλώθηκε από τις μητέρες τους, γεγονός που μπορεί να επηρέασε τα αποτελέσματα.
Όσο για το φθόριο, οι ερευνητές δεν έδωσαν το επίπεδο του φθορίου στο νερό της βρύσης στο οποίο εκτέθηκαν οι γυναίκες, οι οποίες ζούσαν στο Λος Άντζελες της Καλιφόρνια, αλλά δήλωσαν ότι ήταν «τυπικό» για όσους ζουν σε περιοχές με φθορίωση.
Το φθόριο στο νερό της βρύσης
Περίπου 5,8 εκατομμύρια Βρετανοί ζουν σε περιοχές όπου το φθόριο – που προστίθεται επίσης σε οδοντόκρεμες και στοματικά διαλύματα – τοποθετείται στο νερό της βρύσης, δηλαδή περίπου το ένα δέκατο του πληθυσμού.
Ωστόσο, υπάρχουν κυβερνητικά σχέδια για την επέκταση της φθορίωσης σε άλλα 1,6 εκατομμύρια ανθρώπους σε βορειοανατολικές περιοχές.
Ο αριθμός των 5,8 εκατομμυρίων δεν περιλαμβάνει τις περιοχές του Ηνωμένου Βασιλείου όπου τα αποθέματα νερού έχουν φυσικά υψηλή περιεκτικότητα σε φθόριο, περίπου 300.000 άνθρωποι πίνουν αποθέματα που φθορίζονται φυσικά από πέτρες στο έδαφος.
Το φθόριο στο νερό είναι πολύ διαδεδομένο και στις ΗΠΑ, με περίπου το 73% του πληθυσμού να έχει προσθέσει το μέταλλο στην παροχή νερού σε συγκέντρωση περίπου 0,7 mg ανά λίτρο. Αυτό είναι περίπου το ήμισυ του μέγιστου επιτρεπόμενου 1,5 mg φθορίου ανά λίτρο στη Βρετανία.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, έχουν γίνει κι άλλες μελέτες για την προσθήκη φθορίου στο πόσιμο νερό, οι οποίες έχουν συνδέσει τις υπερβολικές ποσότητες του μετάλλου με τη γέννηση μωρών με σύνδρομο Down, καθώς και με πέτρες στα νεφρά και ορισμένους καρκίνους.
Ωστόσο, υπάρχουν και άλλες απόψεις. Οι ειδικοί του Εθνικού Συστήματος Υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου (NHS) λένε ότι οι ισχυρισμοί αυτοί δεν υποστηρίζονται από στοιχεία.
Μάλιστα κάποιοι καθηγητές εκτιμούν ότι αν όλα τα πεντάχρονα παιδιά με πόσιμο νερό που περιέχει λιγότερο από 0,2 χιλιοστόγραμμα ανά λίτρο (mg/l) φθορίου άρχιζαν να πίνουν νερό ενισχυμένο στα 0,7 mg/l, ο αριθμός των παιδιών με οδοντιατρικά προβλήματα θα μειωνόταν έως και 28% μεταξύ των φτωχότερων κοινοτήτων.
Πάντως, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συνιστά το φθόριο στην πόσιμη παροχή να μην υπερβαίνει το 1,5 mg/l.