Μπορεί το επάγγελμά σας να επηρεάζει τον κίνδυνο Αλτσχάιμερ; Νέα έρευνα αποκαλύπτει πώς ορισμένα επαγγέλματα μπορούν να προστατεύσουν τον εγκέφαλο σας.
Ο συγγραφέας της μελέτης, Dr Anupam Jena, γιατρός στο Γενικό Νοσοκομείο της Μασαχουσέτης, δήλωσε σύμφωνα με την Daily Mail ότι τα αποτελέσματα υποδηλώνουν πως «είναι σημαντικό να εξεταστεί πώς τα επαγγέλματα επηρεάζουν τον κίνδυνο θανάτου από τη νόσο Αλτσχάιμερ και αν ορισμένες γνωστικές δραστηριότητες μπορεί να είναι προληπτικές».
Αλτσχάιμερ: Το παράξενο σύμπτωμα που εμφανίζεται στο σώμα πριν επηρεαστεί ο εγκέφαλος
Συγκεκριμένα, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι οδηγοί ταξί και οι οδηγοί ασθενοφόρων διατρέχουν σημαντικά χαμηλότερο κίνδυνο θανάτου από τη νόσο, σε σύγκριση με περισσότερα από 400 διαφορετικά επαγγέλματα.
Ωστόσο, αυτή η τάση δεν παρατηρήθηκε σε άλλα επαγγέλματα μεταφορών που δεν απαιτούν πλοήγηση με χάρτες, όπως οι πιλότοι ή οι καπετάνιοι πλοίων. Αυτό οδήγησε τους ερευνητές στο συμπέρασμα ότι η διανοητική άσκηση του σχεδιασμού διαδρομών στο μυαλό είναι ιδιαίτερα σημαντική για τη μείωση του κινδύνου Αλτσχάιμερ.
Ιππόκαμπος: Ο ρόλος του για τη μνήμη και την πλοήγηση
Η θεωρία τους υποστηρίζει ότι ο ιππόκαμπος, η περιοχή του εγκεφάλου που είναι κρίσιμη για τη μνήμη, είναι επίσης υπεύθυνος για την αίσθηση προσανατολισμού και την πλοήγηση. Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι οι οδηγοί ταξί και ασθενοφόρων διαθέτουν ιδιαίτερα ανεπτυγμένο ιππόκαμπο, ακόμη και σε μεγαλύτερη ηλικία.
Σήμερα, περίπου 7 εκατομμύρια Αμερικανοί ζουν με τη νόσο του Αλτσχάιμερ, και σύμφωνα με την Alzheimer’s Association, ο αριθμός αυτός αναμένεται να αυξηθεί στα 13 εκατομμύρια τις επόμενες δεκαετίες. Στην Ελλάδα, σύμφωνα με την Εταιρεία Alzheimer Αθηνών, ζουν 600.000 Έλληνες με άνοια ή προστάδιό της. Τα νέα ευρήματα δημοσιεύτηκαν στο British Medical Journal.
Τι έδειξε η μελέτη και πώς διεξήχθη
Η ομάδα ανέλυσε δεδομένα από το Εθνικό Σύστημα Στατιστικών Ζωτικής Κατάστασης για περισσότερους από 8,9 εκατομμύρια ανθρώπους που πέθαναν μεταξύ 2020 και 2022. Από αυτούς τους θανάτους, περίπου 348.328 αποδόθηκαν στη νόσο Αλτσχάιμερ.
Οι ερευνητές εξέτασαν ποσοστά της νόσου σε 443 επαγγέλματα, όπως οδηγοί λεωφορείων, πιλότοι αεροσκαφών, καπετάνιοι πλοίων και δάσκαλοι. Λάμβαναν υπόψη παράγοντες όπως ηλικία, φύλο, φυλή, εθνικότητα και εκπαιδευτικό επίπεδο και έλεγξαν αυτά τα δημογραφικά στοιχεία κατά την ανάλυση των δεδομένων.
Διαπίστωσαν ότι, κατά μέσο όρο, το 3,88% των ατόμων που συμμετείχαν στη μελέτη πέθαναν από Αλτσχάιμερ. Από αυτά, η νόσος προκάλεσε τον θάνατο του 2,7% των καπετάνιων πλοίων, του 4,5% των πιλότων, του 1% των οδηγών ταξί και μόλις του 0,7% των οδηγών ασθενοφόρων.
Δεν περιέλαβαν πληροφορίες για το ποια επαγγέλματα είχαν τα περισσότερα περιστατικά διαγνώσεων άνοιας, ούτε ανέφεραν συγκεκριμένα στοιχεία για κάθε επάγγελμα. Παρόλα αυτά, σύμφωνα με τα γραφήματά τους, σε ορισμένα επαγγέλματα σχεδόν το 8% των θανάτων αποδόθηκε στη νόσο του Αλτσχάιμερ.
Αλτσχάιμερ: Το «κρυφό» λίπος στο σώμα που προβλέπει τον κίνδυνο 20 χρόνια πριν τα συμπτώματα
Τα διευθυντικά στελέχη, ένα από τα ελάχιστα επαγγέλματα για τα οποία υπήρχαν δεδομένα, κατατάχθηκαν περίπου στη μέση, με περίπου 4% αυτών των ατόμων να πεθαίνουν από Αλτσχάιμερ. Η διαφορά στα αποτελέσματα ανάμεσα στους οδηγούς και τους υπόλοιπους επαγγελματίες του κλάδου των μεταφορών οδήγησε τους ερευνητές να εστιάσουν στον ιππόκαμπο.
Προηγούμενη, σημαντική έρευνα από το University College London είχε εξετάσει τους εγκεφάλους οδηγών ταξί και διαπίστωσε ότι αυτή η περιοχή του εγκεφάλου, υπεύθυνη για τη χωρική αντίληψη και τη μνήμη, ήταν ιδιαίτερα ανθεκτική στους οδηγούς ταξί συγκριτικά με άλλα επαγγέλματα.
Καθώς οι άνθρωποι μεγαλώνουν, χάνουν φυσιολογικά όγκο του εγκεφαλικού ιστού, κάτι που συνδέεται με τις αλλαγές που σχετίζονται με τη γήρανση. Στη νόσο Αλτσχάιμερ, ωστόσο, ο ιστός εξαφανίζεται μαζικά, αντί να μειώνεται σταδιακά και ανεπαίσθητα.
Είναι πιθανό ότι ενισχύοντας συνεχώς τις συνδέσεις σε αυτό το μέρος του εγκεφάλου, οι οδηγοί ταξί και ασθενοφόρων καθιστούν τον εγκέφαλό τους πιο ανθεκτικό στη διαδικασία της νόσου.
Μπορεί το επάγγελμά σας να σας προφυλάξει από το Αλτσχάιμερ;
Ο Dr Jena, ωστόσο, σημείωσε ότι είναι δύσκολο να ειπωθεί με βεβαιότητα αν τα ευρήματα της μελέτης οφείλονται αποκλειστικά στο επάγγελμα. Δήλωσε ότι τα αποτελέσματα θα πρέπει να λειτουργήσουν ως αφετηρία για περαιτέρω έρευνα και όχι ως «οριστικό συμπέρασμα».
Ομοίως, άλλοι επιστήμονες που δεν συμμετείχαν στη μελέτη εξέφρασαν αμφιβολίες για το αν αυτά τα αποτελέσματα αποδεικνύουν ότι ένα συγκεκριμένο επάγγελμα μπορεί να προστατεύσει από την άνοια.
Η καθηγήτρια Tara Spires-Jones, Πρόεδρος της Βρετανικής Ένωσης Νευροεπιστημών, ανέφερε: «Είναι πιθανό τα άτομα που διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο για Αλτσχάιμερ να μην επιλέγουν επαγγέλματα οδήγησης που απαιτούν έντονη χρήση μνήμης».
Ο καθηγητής Robert Howard, καθηγητής Γηριατρικής Ψυχιατρικής στο University College London, εξέφρασε παρόμοια αμφιβολία αλλά προσέφερε μια διαφορετική εξήγηση.
«Είναι εξίσου πιθανό ότι άτομα με καλύτερες ικανότητες πλοήγησης και χωρικής αντίληψης διαπρέπουν σε αυτές τις δουλειές, γεγονός που αντικατοπτρίζει την παρουσία μεγαλύτερου γνωστικού αποθέματος, ώστε να χρειάζονται περισσότερο νευροεκφυλισμό προτού αναπτύξουν συμπτώματα της νόσου του Αλτσχάιμερ», σημείωσε.
Πηγές: Daily Mail, NIH