Μπορεί η τακτική σωματική δραστηριότητα και η υγιεινή διατροφή να είναι οι βασικές συστάσεις για τους ανθρώπους κάτω των 60 ετών ώστε να διατηρήσουν την υγεία τους μεγαλώνοντας, πολλοί επιστήμονες, όμως, τείνουν να ξεχνάνε τη δυναμική που έχει για την υγεία μας μια απλή κίνηση που οι περισσότεροι κάναμε πολύ παιδιά, αλλά έχουμε περιορίσει όσο περνούν τα χρόνια. Ποια είναι και ποια τα οφέλη της για την υγεία μας;
Οι 7 συμπεριφορές που σας κάνουν αμέσως συμπαθείς, σύμφωνα με ψυχολόγους
Η καθημερινή κίνηση που πρέπει να κάνουν οι κάτω των 60 για να ενισχύσουν την υγεία τους
Το καλό, δυνατό γέλιο είναι πιο δύσκολο όσο μεγαλώνουμε. Αν θυμάστε να «σκάτε από τα γέλια» όταν ήσασταν παιδί, πιθανότατα έχετε δίκιο καθώς η έρευνα δείχνει ότι γύρω στα 20 βρισκόμαστε μπροστά σε ένα τέλμα όσον αφορά στο χιούμορ μας. Ενώ τα παιδιά γελούν περίπου 300 έως 400 φορές την ημέρα, μέχρι να φτάσουμε στην πρώιμη ενήλικη ζωή, ο αριθμός μειώνεται σε μόλις 15 φορές την ημέρα, σύμφωνα με ένα έρευνα στο Journal of Hospital Medicine.
Στον σημερινό κόσμο, η ανησυχία για τα παγκόσμια γεγονότα και το κόστος ζωής σημαίνει ότι είναι πιο εύκολο από ποτέ να ξεχάσουμε να γελάμε. Όμως, η αναζήτηση ευκαιριών για ένα πηγαίο γέλιο θα μπορούσε να είναι ο πιο γρήγορος τρόπος για να νιώσουμε καλύτερα, τόσο ψυχικά όσο και σωματικά.
Μελέτες δείχνουν ότι το γνήσιο γέλιο δρα ως βαλβίδα απελευθέρωσης για τις ορμόνες του στρες, όπως η κορτιζόλη και η αδρεναλίνη, οι οποίες συσσωρεύονται με την πάροδο του χρόνου όταν αισθανόμαστε έξαρση. Ταυτόχρονα, ένα καλό γέλιο πυροδοτεί την απελευθέρωση χημικών ουσιών του εγκεφάλου που ευνοούν την καλή αίσθηση, όπως η ωκυτοκίνη, που βοηθά στη ρύθμιση της διάθεσης και βελτιώνει την ικανότητά μας να αντεπεξέλθουμε.
Πώς το γέλιο βοηθά τη σωματική υγεία
Το να γελάμε από την καρδιά μας είναι καλό και για το σώμα μας. Εκτός από τα άμεσα οφέλη για την τόνωση της διάθεσης, το περισσότερο γέλιο μπορεί να έχει μια σειρά από μακροπρόθεσμα φυσικά πλεονεκτήματα για την υγεία μας. Όταν γελάς δυνατά, είναι σαν μια προπόνηση για την καρδιά και τους πνεύμονες:
- Βοηθά στη μείωση της αρτηριακής πίεσης,
- ενισχύει την κυκλοφορία και
- χαλαρώνει τα αιμοφόρα αγγεία.
Μια ιαπωνική μελέτη του 2020 στην οποία συμμετείχαν περισσότερα από 17.000 άτομα κάτω των 40 διαπίστωσε ότι όσοι γελούσαν λιγότερο είχαν σημαντικά περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν καρδιακή νόσο και να πεθάνουν νωρίτερα.
Αυτός είναι ο λόγος που τα μισά μικρά παιδιά έχουν χαμηλή αυτοπεποίθηση – Πώς θα τα βοηθήσετε
Όταν γελάμε δυνατά, η κίνηση του θώρακά μας προς τα πάνω και προς τα κάτω απελευθερώνει επίσης ενδορφίνες που ανακουφίζουν τον πόνο. Το γέλιο μπορεί επίσης να βοηθήσει στην καταπολέμηση των ασθενειών ενισχύοντας το ανοσοποιητικό σύστημα.
Έρευνα από το Πανεπιστήμιο Loma Linda της Καλιφόρνια διαπίστωσε ότι οι άνδρες που παρακολουθούσαν κωμικά βίντεο για μια ώρα είχαν περισσότερα αντισώματα καταπολέμησης των λοιμώξεων και κύτταρα-«φυσικούς φονείς» στο αίμα τους.
Γιατί γελάμε λιγότερο καθώς μεγαλώνουμε;
Αρχίζουμε να γελάμε ως μωρά στους τρεις περίπου πρώτους μήνες της ζωής μας, καθώς είναι ένας από τους πρώτους τρόπους αλληλεπίδρασής μας με τους φροντιστές. Καθώς πηγαίνουμε στο σχολείο και κάνουμε φίλους, συνεχίζουμε να γελάμε με ρυθμό περίπου 20 φορές την ώρα.
Ένας λόγος που τα παιδιά γελούν τόσο πολύ είναι ότι περνούν περισσότερο χρόνο παίζοντας και επικοινωνώντας. Το γέλιο είναι βασικό μέρος της κοινωνικοποίησής τους καθώς μαθαίνουν να αλληλεπιδρούν με τους συνομηλίκους τους, σύμφωνα με τη Sophie Scott, καθηγήτρια γνωσιακής νευροεπιστήμης στο University College του Λονδίνου και κορυφαία ειδικό στο γέλιο.
«Για τα παιδιά, το γέλιο είναι ένα πολύ ισχυρό σύνθημα για να συμμετάσχουν και άλλοι», εξηγεί. «Είναι ένας τρόπος να δηλώσουν ότι έχουν κάτι κοινό και θέλουν να κάνουν παρέα. Καθώς τα παιδιά γίνονται έφηβοι, το γέλιο συνεχίζει να παίζει πιο σημαντικό ρόλο στον καθορισμό των αναδυόμενων ομάδων συνομηλίκων. Όταν γελάνε μαζί, στέλνουν το μήνυμα ότι αυτό είναι το αστείο τους», εξηγεί η καθηγήτρια Scott.
Όταν όμως αρχίζουμε να εργαζόμαστε, τα επίπεδα γέλιου μας μειώνονται και πέφτουμε σε τέλμα στο χιούμορ. «Ο λόγος είναι ότι δεν θέλουμε να φαινόμαστε αντιεπαγγελματικοί», σημειώνει η Naomi Bagdonas, λέκτορας στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ και συγγραφέας του Humor Seriously: Why Humor is a Secret Weapon in Work and Life. «Μεγαλώνουμε, μπαίνουμε στο εργατικό δυναμικό και ξαφνικά γινόμαστε σοβαροί, σημαντικοί άνθρωποι», συνεχίζει.
«Στο σημερινό υπερευαίσθητο εργασιακό περιβάλλον, τείνουμε να περιορίζουμε το γέλιο μας για να μην προσβάλλουμε, προσθέτει η Δρ. Jennifer Aaker, συμπεριφορική ψυχολόγος. «Καθώς έχουμε πιο σοβαρές δουλειές, είναι πιο ασφαλές να είμαστε μετρημένοι, σε περίπτωση που γελάμε με το λάθος πράγμα. Ως αποτέλεσμα, πολλοί από εμάς επιλέγουμε να κρατάμε τις αλληλεπιδράσεις μας στείρες, μετρημένες και επαγγελματικές. Πηγαίνουμε στη δουλειά κάθε μέρα και αφήνουμε το χιούμορ μας -και πολύ περισσότερο τον εαυτό μας- στο σπίτι».
Αλλά δεν πρέπει να εγκαταλείπουμε το γέλιο. Υιοθετώντας μια «νοοτροπία ανάπτυξης» -την πεποίθηση ότι είναι μέσα στις δυνάμεις μας να γελάμε περισσότερο- και, αναζητώντας ενεργά περισσότερες ευκαιρίες για να δούμε την αστεία πλευρά της ζωής, μπορούμε να αυξήσουμε το πηλίκο του γέλιου σε οποιαδήποτε ηλικία.
Το φρούτο που μειώνει τον κίνδυνο για κατάθλιψη κατά 20% – Πρέπει να το τρώμε κάθε μέρα
Πώς να γελάτε περισσότερο:
- Περάστε χρόνο με άλλους: Το γέλιο είναι πολύ μεταδοτικό. Έρευνα από τον ψυχολόγο και ειδικό του χιούμορ Robert Provine διαπίστωσε ότι οι άνθρωποι έχουν 30 φορές περισσότερες πιθανότητες να γελάσουν όταν είναι με άλλους παρά όταν είναι μόνοι. Βρήκε ότι είναι ακόμη πιο πιθανό να συμβεί με άτομα που γνωρίζετε και εμπιστεύεστε, όπως μέλη της οικογένειας ή παλιούς φίλους.
- Επιλέξτε τις βιντεοκλήσεις αντί για τις τηλεφωνικές συνομιλίες: Χρειάζεται να επικοινωνήσετε με έναν φίλο ή συγγενή; Αν θέλετε να γελάσετε περισσότερο, κάντε μια κλήση βίντεο όπου μπορείτε να δείτε τα πρόσωπά τους. Μια μελέτη του 2012 που δημοσιεύτηκε στο Journal of Computer-Mediated Communication διαπίστωσε ότι γελάμε περισσότερο όταν μπορούμε να δούμε και να ακούσουμε το άλλο άτομο, σε σύγκριση με φωνητικές κλήσεις ή μηνύματα. «Είναι πολύ πιο πιθανό να γελάσετε πολύ αν μπορείτε να δείτε τους ανθρώπους με τους οποίους μιλάτε», προσθέτει ο καθηγητής Scott.
- Βάλτε τον σύντροφό σας να πει ή να κάνει ένα αστείο: Ο σύντροφός σας μπορεί να είναι το άτομο με το οποίο γελάτε περισσότερο, χάρη στην κοινή σας ιστορία και τη γνώση του χιούμορ του άλλου. Μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Personal Relationships διαπίστωσε ότι οι άνδρες έχουν 1,73 φορές περισσότερες πιθανότητες να κάνουν τις γυναίκες τους να γελάσουν από οποιονδήποτε άλλο.
- Δημιουργήστε μια «τράπεζα χιούμορ»: Αν χρησιμοποιείτε τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ή ακούτε podcast, ακολουθήστε και συντονιστείτε σε κωμικές σελίδες και σειρές που σας κάνουν να γελάτε. Δημιουργήστε μια ομάδα WhatsApp με μέλη της οικογένειας ή φίλους για να μοιράζεστε χιουμοριστικά βίντεο. «Θα κάνετε καταθέσεις σε ένα κατάστημα χιούμορ στο οποίο μπορείτε να βουτήξετε όταν το χρειάζεστε», αναφέρει ο ειδικός.
- Προτιμήστε τα αγαπημένα σας sitcom αντί για τα ντοκιμαντέρ: Μια μελέτη του 2023 που παρουσιάστηκε στο Συνέδριο της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Καρδιολογίας διαπίστωσε ότι τα άτομα με καρδιακές παθήσεις που παρακολουθούσαν δύο κωμωδίες την εβδομάδα είχαν πιο υγιή καρδιά και λιγότερες φλεγμονές από εκείνους που περνούσαν τον ίδιο χρόνο παρακολουθώντας πιο σοβαρά προγράμματα.
- Ψάξτε για δραστηριότητες που σας φέρνουν στη στιγμή: Η ανησυχία για το παρελθόν ή το μέλλον εμποδίζει τη χαρά. Για να γελάσετε πραγματικά, πρέπει να είστε στο «εδώ και τώρα». Αυτό μπορεί να συμβεί με σωματικές δραστηριότητες που κάνετε με άλλους –από το πέταγμα χαρταετού μέχρι το μπόουλινγκ– οι οποίες απαιτούν όλη σας την προσοχή και σας αναγκάζουν να ξεχάσετε για λίγο τις ανησυχίες σας. Καθώς μεγαλώνουμε, προσέξτε και αυτή την ενοχλητική εσωτερική φωνή που λέει: «Είμαι πολύ μεγάλος για αυτό». Όταν ακούγεται αυτή η φωνή, πείτε της ότι δικαιούστε να απολαύσετε τη ζωή σε οποιαδήποτε ηλικία.
Πηγές: Mirror, Journal of Hospital Medicine, Journal of Epidemiology