Ένα από τα χειρότερα πράγματα που μπορεί να σας συμβούν στη θάλασσα; Να σας τσιμπήσει μέδουσα. Ο Γιάννης Κουτσούμπος, γενικός ιατρός, εξηγεί ποιες είναι οι πρώτες κινήσεις που πρέπει να κάνετε εάν σας τσιμπήσει μέδουσα και ποιο συστατικό πρέπει απαραίτητα να έχετε μαζί σας.
Ο αυθεντικός καλοκαιρινός εφιάλτης των λουομένων: να σας τσιμπήσει μέδουσα και να ολοκληρώνεται με εσάς ξαπλωμένους και πονεμένους και από πάνω σας 2-3 άτομα να προσπαθούν να σας δώσουν Α βοήθειες! Μην σας τύχει!
Μέδουσα είναι, θα περάσει
Η μέδουσα ή τσούχτρα είναι ένα θαλάσσιο ζώο που ανήκει στην ομάδα των Κνιδόζωων (Cnidaria). Είναι ζελατινώδης και έχει ένα στρογγυλό σώμα με πλοκάμια. Τα πλοκάμια της είναι γεμάτα με μικροσκοπικά κεντριά, που καλούνται κνιδοκύτταρα ή κνιδοκύστεις. Όταν έρχεται σε επαφή με το δέρμα, οι κνιδοκύστεις εκσφενδονίζονται και απελευθερώνουν τοξική ουσία, η οποία μπορεί να προκαλέσει πόνο, φλεγμονή, ερεθισμό του δέρματος, και σε ορισμένες περιπτώσεις, ακόμα και αναφυλαξία.
Οι μέδουσες τσιμπούν για να αμυνθούν από τους εχθρούς τους. Όταν νιώσουν απειλή, εκσφενδονίζουν τα πλοκάμια τους και απελευθερώνουν τοξικές ουσίες. Αυτές χρησιμοποιούνται για να παραλύσουν τη λεία τους και να την κάνουν πιο εύκολη στη θήρευση.
Γιατί έχουν εμφανίζονται τόσες πολλές μέδουσες;
Το οικοσύστημα των ελληνικών θαλασσών έχει διαταραχθεί: καθώς η υπεραλίευση εξαφανίζει έναν μεγάλο αριθμό ψαριών που ζουν στην επιφάνεια του νερού όπως η σαρδέλα, ο γαύρος και τα «αφρόψαρα» ευνοείται η ανάπτυξη της μέδουσας, η οποία με τη σειρά της πολλαπλασιάζεται καθώς τρέφονται με αυγά (και προνύμφες) ψαριών ενώ, μειώνεται ο αριθμός των θηρευτών τους (με εξαίρεση τις θαλάσσιες χελώνες, οι οποίες όμως βρίσκονται σε κίνδυνο).
Τι κάνω εάν με τσιμπήσει μέδουσα; 10 κινήσεις
Δείτε τι πρέπει να κάνετε αν σας τσιμπήσει μέδουσα:
1. Βγείτε αμέσως από το νερό. Μην προσπαθήσετε να απομακρύνετε τα πλοκάμια της τσούχτρας με τα χέρια σας, καθώς αυτό θα σας κάνει να εκτεθείτε περισσότερο στην τοξική ουσία της.
2. Ξεπλύνετε το σημείο του τσιμπήματος με άφθονο θαλασσινό νερό. Αυτό θα βοηθήσει να απομακρυνθεί το δηλητήριο από το δέρμα σας. Το θαλασσινό νερό εξουδετερώνει το δηλητήριο της μέδουσας. Το γλυκό νερό, από την άλλη πλευρά, μπορεί να ενεργοποιήσει το δηλητήριο και να επιδεινώσει τα συμπτώματα.
3. Αφαιρέστε τυχόν υπολείμματα πλοκαμιών από το δέρμα σας με μια πλαστική κάρτα ή ένα τσιμπιδάκι. Προσοχή να μην αγγίξετε τα πλοκάμια με τα χέρια σας.
4. Εφαρμόστε πάγο στο σημείο του τσιμπήματος για να μειώσετε τον πόνο και τη φλεγμονή. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ένα παγάκι σε μια θήκη ή μια κρύα κομπρέσα.
5. Χρησιμοποιήσετε διάλυμα σόδας (αν έχετε) ή ακόμη και αναψυκτικό τύπου Cola.
6. Μη ρίξετε: γλυκό νερό, ξύδι, αμμωνία, οινόπνευμα/ αλκοόλ. Κάτι τέτοιο θα κάνει πιο έντονο τον πόνο, ενώ ενδέχεται να απελευθερωθεί περισσότερη τοξίνη. Επίσης, μην τυλίξετε την περιοχή (σφιχτά ή χαλαρά) με επίδεσμο.
7. Μην ουρήσετε το σημείο! Επιστημονικά δεν έχει αποδειχθεί και τα Φιλαράκια είναι απλώς fiction.
8. Κάνετε επαλείψεις με μία αντιϊσταμινική κρέμα ή ζελέ και χορηγήσετε και αντιϊσταμινικό από το στόμα, σε δόση που θα προσδιορίσει τηλεφωνικά ο γιατρός σας (αν πρόκειται για παιδί). Αν έχετε κρέμα κορτιζόνης, να την προτιμήσετε από την αντιϊσταμινική κρέμα.
9. Πάρτε ένα αντιισταμινικό χάπι για να βοηθήσετε στη μείωση της αλλεργικής αντίδρασης. Εάν έχετε αλλεργική αντίδραση, μπορεί να εμφανίσετε συμπτώματα όπως πρήξιμο, εξάνθημα, δυσκολία στην αναπνοή και δύσπνοια.
10. Εάν το τσίμπημα είναι στο πρόσωπο ή στα γεννητικά όργανα ή τα συμπτώματα είναι σοβαρά, όπως, πρήξιμο ματιών ή χειλιών, δύσπνοια, ζάλη, υπόταση, εξανθήματα και στο υπόλοιπο σώμα, σύγχυση, καλέστε αμέσως το 166 ή μεταβείτε στο πλησιέστερο Κέντρο Υγείας ή Νοσοκομείο.
Μέτρα πρόληψης
- Κολυμπήστε σε περιοχές που είναι καλά επιτηρούμενες από ναυαγοσώστες.
- Μην κολυμπάτε σε περιοχές όπου υπάρχουν πολλά είδη μεδουσών, όπως σε ρηχά νερά με κυματισμούς ή σε περιοχές με πολλά φύκια.
- Να είστε προσεκτικοί όταν κολυμπάτε κοντά σε βράχια ή ύφαλους, όπου οι μέδουσες μπορεί να κρύβονται εκεί.
- Ο καλύτερος τρόπος αντιμετώπισης της μέδουσας, είναι να αποφύγετε να μπαίνετε στη θάλασσα, όταν έχετε πληροφορίες ότι εμφανίστηκαν. Η παρουσία τους διαρκεί περίπου 3 -5 ώρες