Η ουρολοίμωξη προκαλείται συνήθως από βακτήρια που βρίσκονται στο ουροποιητικό σύστημα και οδηγούν σε διάφορα δυσάρεστα συμπτώματα, όπως πόνο ή κάψιμο κατά την ούρηση, φούσκωμα ή δυσφορία στο κάτω μέρος της κοιλιάς, αίμα στα ούρα, ανάγκη για συχνή ούρηση ή ανάγκη για ούρηση ακόμα κι αν η κύστη είναι άδεια.
Ωστόσο, υπάρχει ένας τύπος ουρολοίμωξης που μετά βίας αφήνει ενδείξεις. Η «σιωπηλή» ουρολοίμωξη, αλλιώς γνωστή ως ασυμπτωματική βακτηριουρία, είναι μια κατάσταση κατά την οποία βακτήρια εντοπίζονται στα ούρα κατά την εξέταση καλλιέργειας ούρων, ωστόσο ο ασθενής δεν εμφανίζει κανένα από τα κλασικά συμπτώματα ουρολοίμωξης. Τι πρέπει να γνωρίζετε για αυτήν τη λιγότερο γνωστή λοίμωξη.
Τι προκαλεί την σιωπηλή ουρολοίμωξη;
Σύμφωνα με μια ανασκόπηση του 2022 που δημοσιεύτηκε στο American Journal of Medicine, η ασυμπτωματική βακτηριουρία τείνει να εμφανίζεται σε τουλάχιστον 15% των ηλικιωμένων γυναικών. Ερευνητές από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Λουιζιάνα διαπίστωσαν ότι τα κρούσματα ήταν πιο διαδεδομένα σε ενήλικες από την ηλικία των 65 ετών και τα ποσοστά αυξάνονταν με την ηλικία.
Ενώ οι αιτίες μπορεί να ποικίλλουν, οι ορμονικές αλλαγές είναι ο πιθανός ένοχος. «Ξεκινώντας από την περιεμμηνόπαυση, η οποία μπορεί να ξεκινήσει 10 χρόνια πριν από την εμμηνόπαυση, υπάρχει μείωση των επιπέδων των οιστρογόνων», λέει στο Yahoo Life η Δρ. Corinne Menn, ιατρική σύμβουλος της Alloy Women’s Health.
Εξηγεί ότι οι υποδοχείς οιστρογόνων, οι οποίοι είναι πρωτεΐνες εντός των κυττάρων που συνδέονται με τα οιστρογόνα, μπορούν να βρεθούν σε όλο το σώμα, συμπεριλαμβανομένου του ουρογεννητικού συστήματος (που περιλαμβάνει την ουροδόχο κύστη, την ουρήθρα, το αιδοίο και τον κόλπο) και η απώλεια οιστρογόνων σε αυτούς τους υποδοχείς είναι η κύρια αιτία της προοδευτικής μείωσης της ουροποιητικής υγείας των γυναικών.
«Έχει ως αποτέλεσμα λεπτότερο, ξηρότερο και λιγότερο ανθεκτικό ιστό, καθώς και λιγότερο ελαστική κύστη και ουρήθρα, με αποτέλεσμα αυξημένο κίνδυνο μόλυνσης», λέει η Δρ. Menn.
Άλλες αλλαγές που λαμβάνουν χώρα στον κόλπο, όπως μια μετατόπιση στο κολπικό μικροβίωμα, δηλαδή τους μικροοργανισμούς που βρίσκονται μέσα στον κόλπο- μπορεί να αυξήσουν τις πιθανότητες εμφάνισης βακτηριακής λοίμωξης στις μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες.
Ο λόγος για αυτό είναι ότι τα «καλά» βακτήρια -το είδος που καταστρέφει τα βακτήρια που προκαλούν κακή ουρολοίμωξη- μπορούν να αναπτυχθούν μόνο σε ένα ελαφρώς όξινο κολπικό περιβάλλον, το οποίο απαιτεί κάποια οιστρογόνα, σύμφωνα με το Urology Care Foundation.
Όπως με κάθε ουρολοίμωξη, η σεξουαλική δραστηριότητα μπορεί να διευκολύνει την είσοδο βακτηρίων στην ουροδόχο κύστη στις γυναίκες, λέει η Δρ. Menn. Άλλοι παράγοντες κινδύνου για «σιωπηλή» ουρολοίμωξη περιλαμβάνουν την εγκυμοσύνη, τον διαβήτη, την τοποθέτηση καθετήρα και τη χειρουργική επέμβαση στο ουροποιητικό σύστημα, σύμφωνα με την Ιατρική Σχολή του Icahn στο Όρος Σινά.
Ποια είναι τα διακριτικά σημάδια μιας σιωπηλής ουρολοίμωξης;
Σε πολλές περιπτώσεις, δεν υπάρχουν συμπτώματα, ωστόσο ορισμένες γυναίκες μπορεί να αντιμετωπίζουν μερικά φαινομενικά άσχετα θέματα υγείας, λέει στο Yahoo Life η Δρ. Jennifer Caudle, οικογενειακός γιατρός και αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Rowan.
«Μερικές φορές οι ουρολοιμώξεις μπορεί απλώς να εμφανιστούν με άτυπα συμπτώματα, όπως σύγχυση ή αλλαγές στη συμπεριφορά, κόπωση ή μειωμένη όρεξη. Στην πραγματικότητα, αυτό είναι κάτι που έχω δει αρκετά συχνά στους ηλικιωμένους», σημειώνει η ειδικός.
Μερικές άλλες αλλαγές που μπορεί να υποδεικνύουν σιωπηρή ουρολοίμωξη περιλαμβάνουν μια ελαφρά αύξηση της συχνότητας και της επείγουσας ούρησης, ανεπαίσθητα αισθήματα αυξημένης πίεσης ή κράμπες στην περιοχή της ουροδόχου κύστης και/ή θολά ούρα και ούρα με αίμα. Ένα άλλο σημάδι μπορεί να είναι τα ούρα με μυρωδιά που μοιάζει με αμμωνία.
Εάν η ουρολοίμωξη προχωρήσει, τα σημάδια είναι απίθανο να παραμείνουν σιωπηλά. Πυρετός, ρίγη, πόνος στη μέση, ναυτία και/ή έμετος μπορεί να υποδηλώνουν ότι έχει εξελιχθεί σε λοίμωξη των νεφρών, σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων.
Πώς πρέπει να αντιμετωπίζεται μια σιωπηλή ουρολοίμωξη
Εξαρτάται. Εάν κάποιος δεν εμφανίζει συμπτώματα, η θεραπεία δεν είναι απαραίτητη, με ορισμένες εξαιρέσεις, όπως εάν είστε έγκυος ή έχετε πέτρες στα νεφρά.
Μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο JAMA International Medicine διαπίστωσε ότι η θεραπεία των ασυμπτωματικών ουρολοιμώξεων με αντιβιοτικό δεν συσχετίστηκε με βελτίωση των αποτελεσμάτων των ασθενών και συνδέθηκε με μεγαλύτερη παραμονή στο νοσοκομείο.
Μια ανασκόπηση που δημοσιεύτηκε στο American Journal of Medicine συμφωνεί και προσθέτει ότι η περιττή αντιβιοτική θεραπεία βρέθηκε να σχετίζεται με αυξημένη αντοχή στα αντιβιοτικά, η οποία θα μπορούσε να προκαλέσει μελλοντικές επιπλοκές στην υγεία.
Αλλά εάν η ουρολοίμωξη παράγει συμπτώματα και παραμείνει χωρίς θεραπεία, θα μπορούσε να οδηγήσει σε λοίμωξη των νεφρών (που ονομάζεται πυελονεφρίτιδα) και να προκαλέσει ακόμη και σήψη. «Είναι ένας από τους πιο συνηθισμένους λόγους για επισκέψεις στα επείγοντα και για νοσηλεία σε ηλικιωμένες γυναίκες, γεγονός που τις θέτει σε περαιτέρω σοβαρούς κινδύνους για την υγεία», αναφέρει η Δρ. Menn.
Το Urology Care Foundation συνιστά στρατηγικές πρόληψης για την αποτροπή των ουρολοιμώξεων -σιωπηλών και μη- όπως η συχνή ούρηση, ο τακτικός καθαρισμός της γεννητικής περιοχής, η ούρηση πριν και μετά τη σεξουαλική επαφή και η κατανάλωση άφθονου νερού κατά τη διάρκεια της ημέρας.
Η λήψη συμπληρωμάτων κράνμπερι (ή η κατανάλωση χυμού κράνμπερι) μπορεί επίσης να μειώσει σημαντικά τον κίνδυνο ανάπτυξης ουρολοιμώξεων αποτρέποντας το E.coli, το βακτήριο που προκαλεί συχνότερα αυτές τις λοιμώξεις, να κολλήσει στην ουροδόχο κύστη.
Ορισμένες έρευνες δείχνουν ότι η λήψη ενός άλλου συμπληρώματος, της D-μαννόζης, είναι μια πολλά υποσχόμενη εναλλακτική λύση στα αντιβιοτικά για τη θεραπεία των ουρολοιμώξεων και επίσης βοηθά στην πρόληψη λοιμώξεων δημιουργώντας μια «αντικολλητική επιφάνεια» κατά μήκος του τοιχώματος της ουροδόχου κύστης για να αποτρέψει τα βακτήρια από το να κολλήσουν.