Η θυρεοειδίτιδα ή νόσος του Χασιμότο (Hashimoto) είναι ένα αυτοάνοσο νόσημα, όπου το ανοσοποιητικό σύστημα δεν αναγνωρίζει τα κύτταρα του θυρεοειδή αδένα ως δικά του, τους επιτίθεται και σταδιακά τα καταστρέφει, οδηγώντας τελικά σε υποθυρεοειδισμό.
Η θεραπεία περιλαμβάνει θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης με συνθετική θυρεοειδική ορμόνη (θυροξίνη) και η πρόγνωση είναι συνήθως εξαιρετική.
Οι ασθενείς με θυρεοειδίτιδα Hashimoto διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν ακουστικές ανωμαλίες σε σύγκριση με τα υγιή άτομα. Αυτή η ακουστική δυσλειτουργία μπορεί να είναι πολυπαραγοντική όπως υποδεικνύεται από μελέτες περιπτώσεων που γίνονται σε όσους έχουν θυρεοειδίτιδα Hashimoto.
Η ύπαρξη Χασιμότο αυξάνει τον κίνδυνο απώλειας ακοής. Δυστυχώς, αυτή η σημαντική σύνδεση συχνά παραβλέπεται τόσο από τους γιατρούς όσο και από τους ασθενείς με θυρεοειδή.
Που οφείλεται το Hashimoto
Διάφορες καταστάσεις μπορούν να προκαλέσουν υποθυρεοειδισμό. Μία από τις πιο συχνές αιτίες είναι η νόσος Hashimoto, η οποία είναι φλεγμονή του θυρεοειδούς αδένα που μειώνει την έκκριση των θυρεοειδικών ορμονών. Η νόσος Hashimoto θεωρείται αυτοάνοσο νόσημα. Τα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος που κανονικά υπερασπίζονται το σώμα από ξένους εισβολείς (όπως τα βακτήρια και οι ιοί που προκαλούν ασθένειες) επιτίθενται στον θυρεοειδή αδένα.
Η πάθηση ονομάζεται επίσης θυρεοειδίτιδα Hashimoto, χρόνια λεμφοκυτταρική θυρεοειδίτιδα ή αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα.
Ποια είναι τα συμπτώματα της νόσου Hashimoto
Η νόσος εξελίσσεται πολύ αργά για πολλά χρόνια, οπότε τα συμπτώματα μπορεί να περάσουν απαρατήρητα. Παράλληλα, τα συμπτώματα ποικίλλουν, ανάλογα με τη σοβαρότητα της πάθησης.
- Κόπωση
- Αίσθηση του κρύου
- Δυσκοιλιότητα
- Πρησμένο πρόσωπο
- Ξηρό, τραχύ δέρμα
- Ξηρά μαλλιά που είναι επιρρεπή στο σπάσιμο, τριχόπτωση
- Αλλαγές στη φωνή, όπως επίμονη βραχνάδα
- Κατακράτηση υγρών (οίδημα)
- Ξαφνική αύξηση βάρους που δεν μπορεί να εξηγηθεί με αλλαγές στη διατροφή ή στον τρόπο ζωής
- Υψηλή χοληστερόλη στο αίμα
- Δύσκαμπτες και ευαίσθητες αρθρώσεις, ιδίως στα χέρια, τα πόδια και τα γόνατα
- Γνωστικές αλλαγές, όπως κατάθλιψη ή λήθη
- Διεύρυνση του θυρεοειδούς αδένα (βρογχοκήλη)
- Στις γυναίκες, έντονη εμμηνορροϊκή αιμορραγία (μηνορραγία).
Ορισμένες φορές η νόσος Hashimoto δεν προκαλεί κανένα αξιοσημείωτο σύμπτωμα. Η πάθηση μπορεί να ανακαλυφθεί εντελώς τυχαία κατά την εξέταση για άλλα, ίσως άσχετα, ιατρικά προβλήματα.
Υπερθυρεοειδισμός: Ποια θεραπεία προσθέτει χρόνια
Η νόσος Hashimoto μειώνει την παραγωγή θυρεοειδικών ορμονών
Ο θυρεοειδής αδένας παράγει δύο κύριες ορμόνες – τη θυροξίνη (Τ4) και την τρι-ιωδοθυρονίνη (Τ3). Δύο δομές του εγκεφάλου, η υπόφυση και ο υποθάλαμος, ρυθμίζουν τις ορμόνες που απελευθερώνονται από τον θυρεοειδή αδένα. Τα στάδια της διαδικασίας είναι τα εξής:
- Η αλυσίδα εντολών ξεκινά από τον υποθάλαμο, ο οποίος προτρέπει την υπόφυση να παράγει μια χημική ουσία που ονομάζεται θυρεοειδοτρόπος ορμόνη (TSH).
- Η υπόφυση ελέγχει την ποσότητα των Τ4 και Τ3 στο αίμα και απελευθερώνει TSH εάν τα επίπεδα Τ4 και Τ3 πρέπει να συμπληρωθούν.
- Ο θυρεοειδής αδένας εκκρίνει Τ4 και Τ3 ανάλογα με την “εντολή” που λαμβάνει από την υπόφυση. Σε γενικές γραμμές, όσο περισσότερη TSH λαμβάνει ο θυρεοειδής, τόσο περισσότερη Τ4 και Τ3 εκκρίνει.
- Η υπόφυση μπορεί να δώσει εντολή στον θυρεοειδή αδένα να παράγει Τ4 και Τ3, αλλά, στην περίπτωση της νόσου Hashimoto, ο θυρεοειδής αδένας δεν μπορεί να ανταποκριθεί.
- Το ανοσοποιητικό σύστημα δημιουργεί αντισώματα που επιτίθενται στον ιστό του θυρεοειδούς. Ο θυρεοειδής αδένας φλεγμαίνει (θυρεοειδίτιδα) και τα κύτταρα του θυρεοειδούς καταστρέφονται μόνιμα, γεγονός που εμποδίζει την ικανότητα του θυρεοειδούς να παράγει Τ4 και Τ3.
- Σε απάντηση, η υπόφυση εκκρίνει περισσότερη θυρεοειδική ορμόνη (TSH).
- Ο θυρεοειδής μπορεί να μεγεθυνθεί (βρογχοκήλη) καθώς προσπαθεί να υπακούσει στην υπόφυση.
- Η αιτία της επίθεσης του ανοσοποιητικού συστήματος κατά του θυρεοειδούς αδένα είναι άγνωστη. Οι περισσότεροι ιατρικοί ερευνητές πιστεύουν ότι γενετικοί και περιβαλλοντικοί παράγοντες που λειτουργούν συνδυαστικά, προκαλούν τη νόσο Hashimoto.
Τι περιλαμβάνουν οι τρέχουσες επιστημονικές θεωρίες
- Κάποιο είδος μικροβίου, όπως ένα βακτήριο ή ένας ιός, μπορεί να ωθήσει το ανοσοποιητικό σύστημα να επιτεθεί στον θυρεοειδή.
- Ένα γενετικό ελάττωμα μπορεί να προκαλέσει την ανοσολογική αντίδραση. Οι γενετικοί παράγοντες μπορεί να διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο, δεδομένου ότι οι γυναίκες προσβάλλονται συχνότερα.
- Η πάθηση μπορεί να σχετίζεται με τη γήρανση, καθώς οι ηλικιωμένοι διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο.
- Η νόσος Hashimoto τείνει επίσης να εμφανίζεται σε οικογένειες, γεγονός που υποδηλώνει ότι η κληρονομικότητα μπορεί να είναι σημαντική.
Επιπλοκές της νόσου Hashimoto
- Βρογχοκήλη – ο θυρεοειδής αδένας διογκώνεται. Σε σοβαρές περιπτώσεις, ο λαιμός μοιάζει σαν να έχει σφηνωθεί μια μπάλα του τένις κάτω από το δέρμα. Περιστασιακά, μια μεγάλη βρογχοκήλη μπορεί να παρεμποδίσει την αναπνοή ή την κατάποση.
- Συναισθηματικά προβλήματα – τα χαμηλά επίπεδα του θυρεοειδούς μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο κατάθλιψης και προβλημάτων λίμπιντο, όπως μειωμένη σεξουαλική ορμή.
- Καρδιακές παθήσεις – τα χαμηλά επίπεδα θυρεοειδικών ορμονών επιτρέπουν την αύξηση των επιπέδων της “κακής” χοληστερόλης (λιποπρωτεΐνη χαμηλής πυκνότητας ή LDL χοληστερόλη). Αυτό μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων, συμπεριλαμβανομένης της καρδιακής προσβολής. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η νόσος Hashimoto προκαλεί άλλες καρδιακές παθήσεις, όπως διεύρυνση της καρδιάς ή καρδιακή ανεπάρκεια.
- Συγγενείς ανωμαλίες – το αγέννητο μωρό μιας γυναίκας που πάσχει από μη θεραπευμένη νόσο Hashimoto κινδυνεύει από διάφορες γενετικές ανωμαλίες, συμπεριλαμβανομένης της σχιστής υπερώας και δυσμορφιών της καρδιάς, των νεφρών ή του εγκεφάλου.
- Μυξοίδημα – Η κατάσταση αυτή μπορεί να αποβεί μοιραία σε σοβαρές περιπτώσεις. Ωστόσο, το μυξοίδημα είναι μια πολύ σπάνια επιπλοκή της μη θεραπευμένης νόσου Hashimoto.
Διάγνωση της νόσου Hashimoto
Η διάγνωση της νόσου Hashimoto μπορεί να περιλαμβάνει:
- Ιατρικό και οικογενειακό ιστορικό
- Φυσική εξέταση
- Αιματολογικές εξετάσεις για τον έλεγχο των επιπέδων Τ4, Τ3 και TSH
- Εξέταση αίματος για τον έλεγχο των επιπέδων αντισωμάτων.
Θεραπεία για τη νόσο Hashimoto
Με τη θεραπεία, οι προοπτικές για τα περισσότερα άτομα με νόσο Hashimoto είναι εξαιρετικές. Η θεραπεία συνήθως περιλαμβάνει φαρμακευτική αγωγή με τη συνθετική θυρεοειδική ορμόνη. Ο γιατρός θα συστήσει τακτικές εξετάσεις αίματος για την παρακολούθηση των επιπέδων των θυρεοειδικών ορμονών σας, ώστε να διασφαλίζεται ότι βρίσκονται εντός των συνιστώμενων τιμών.
Θα πρέπει να λαμβάνετε το φάρμακο για όλη σας τη ζωή. Η φαρμακευτική αγωγή δεν θεραπεύει την πάθηση, αλλά συμβάλλει στη διατήρηση των φυσιολογικών επιπέδων θυρεοειδικών ορμονών. Τα συμπτώματα θα επανέλθουν εάν διακοπεί η φαρμακευτική αγωγή του θυρεοειδούς. Μπορεί να χρειαστεί χειρουργική επέμβαση εάν ο διογκωμένος αδένας προκαλεί συμπτώματα πίεσης.