Εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο ζουν με κατάθλιψη και ο αριθμός αυξάνεται δραματικά τα τελευταία χρόνια. Τώρα, μια νέα μελέτη υποστηρίζει ότι δύο απλές αλλαγές στην καθημερινότητα των ασθενών μπορούν να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά την κατάθλιψη, χωρίς φάρμακα!
Προηγούμενες μελέτες βρήκαν ότι οι θεραπείες μέσω του τρόπου ζωής είναι αποτελεσματικές για την κατάθλιψη. Αλλά καμία έως τώρα δεν είχε συγκρίνει άμεσα αυτές τις θεραπείες με τις ψυχολογικές.
Η πρώτη τέτοια δοκιμή στον κόσμο, λοιπόν, που δημοσιεύτηκε αυτή την εβδομάδα στο The Lancet, δείχνει ότι η βελτίωση της διατροφής και η περισσότερη σωματική δραστηριότητα μπορεί να είναι εξίσου αποτελεσματική με τη θεραπεία με ψυχολόγο για την ήπια κατάθλιψη.
Καθώς οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η συμβουλευτική σχετικά με τον τρόπο ζωής ήταν εξίσου αποτελεσματική με την ψυχολογική θεραπεία, τα ευρήματά τους υποδηλώνουν ότι οι διαιτολόγοι και οι φυσιολόγοι άσκησης μπορεί μια μέρα να παίξουν ρόλο στη διαχείριση της κατάθλιψης, υποδεικνύοντας μια πιθανή λύση.
Τι αξιολόγησε η μελέτη για την κατάθλιψη
Κατά τη διάρκεια των παρατεταμένων περιορισμών λόγω COVID-19, τα επίπεδα αγωνίας των κατοίκων της Βικτώριας στην Αυστραλία ήταν υψηλά και διαδεδομένα. Η άμεση και διά ζώσης παροχή υπηρεσιών ψυχικής υγείας ήταν περιορισμένη.
Η δοκιμή των επιστημόνων στόχευε άτομα με αυξημένη αγωνία, που σημαίνει τουλάχιστον ήπια κατάθλιψη αλλά όχι απαραίτητα διαγνωσμένη ψυχική διαταραχή. Τα τυπικά συμπτώματα περιελάμβαναν αίσθημα πεσμένης διάθεσης, απελπισίας, ευερεθιστότητας ή ευσυγκινησίας.
Οι ερευνητές συνεργάστηκαν με τοπική υπηρεσία ψυχικής υγείας για να εξετάσουν 182 ενήλικες και παρείχαν ομαδικές συνεδρίες στο Zoom. Όλοι οι συμμετέχοντες συμμετείχαν σε έως και έξι συνεδρίες σε διάστημα οκτώ εβδομάδων, με διευκόλυνση από επαγγελματίες υγείας.
Οι μισοί κλήθηκαν τυχαία να συμμετάσχουν σε ένα πρόγραμμα που συνδιοργανώθηκε από έναν διαπιστευμένο ασκούμενο διαιτολόγο και έναν φυσιολόγο άσκησης. Αυτή η ομάδα -που ονομάζεται πρόγραμμα τρόπου ζωής- ανέπτυξε στόχους διατροφής και κίνησης:
- να τρώνε μεγάλη ποικιλία φαγητών
- να επιλέγουν φυτικές τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες
- να περιλαμβάνουν λιπαρά υψηλής ποιότητας
- να περιορίζουν τρόφιμα, όπως εκείνα με υψηλή περιεκτικότητα σε κορεσμένα λιπαρά και πρόσθετα σάκχαρα
- να κάνουν ευχάριστη σωματική δραστηριότητα.
Η δεύτερη ομάδα έλαβε μέρος σε συνεδρίες ψυχοθεραπείας που διενεργήθηκαν από δύο ψυχολόγους. Το πρόγραμμα ψυχοθεραπείας χρησιμοποίησε τη γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία (CBT), το χρυσό πρότυπο για τη θεραπεία της κατάθλιψης σε ομάδες που χορηγήθηκε εξ αποστάσεως. Και στις δύο ομάδες, οι συμμετέχοντες θα μπορούσαν να συνεχίσουν τις υπάρχουσες θεραπείες (όπως η λήψη αντικαταθλιπτικών φαρμάκων).
Εξίσου αποτελεσματικές με την ψυχοθεραπεία ο θεραπείες του τρόπου ζωής
Οι επιστήμονες βρήκαν παρόμοια αποτελέσματα σε κάθε πρόγραμμα. Στην αρχή της δοκιμής, έδωσαν σε κάθε συμμετέχοντα μια βαθμολογία με βάση την ψυχική υγεία που ανέφερε ο ίδιος και τη μέτρησαν ξανά στο τέλος του προγράμματος.
Σε διάστημα οκτώ εβδομάδων, αυτές οι βαθμολογίες έδειξαν μειωμένα συμπτώματα κατάθλιψης για τους συμμετέχοντες στο πρόγραμμα τρόπου ζωής (42%) και στο πρόγραμμα ψυχοθεραπείας (37%). Αυτή η διαφορά δεν ήταν στατιστικά ή κλινικά σημαντική, επομένως θα μπορούσαν να συμπεράνουν ότι και οι δύο θεραπείες ήταν εξίσου καλές η μία με την άλλη.
Ωστόσο, υπήρχαν και κάποιες διαφορές μεταξύ των ομάδων. Οι άνθρωποι στο πρόγραμμα του τρόπου ζωής βελτίωσαν τη διατροφή τους, ενώ εκείνοι στο πρόγραμμα ψυχοθεραπείας ένιωσαν ότι είχαν αυξήσει την κοινωνική τους υποστήριξη -δηλαδή πόσο συνδεδεμένοι ένιωθαν με άλλους ανθρώπους- σε σύγκριση με την αρχή της θεραπείας.
Οι συμμετέχοντες και στα δύο προγράμματα αύξησαν τη φυσική τους δραστηριότητα. Ενώ αυτό ήταν αναμενόμενο για όσους συμμετείχαν στο πρόγραμμα του τρόπου ζωής, ήταν λιγότερο αναμενόμενο για εκείνους στο πρόγραμμα ψυχοθεραπείας. Μπορεί να οφείλεται στο ότι γνώριζαν ότι είχαν εγγραφεί σε μια ερευνητική μελέτη σχετικά με τον τρόπο ζωής και υποσυνείδητα άλλαξαν τα πρότυπα δραστηριότητάς τους ή θα μπορούσε να είναι ένα θετικό υποπροϊόν της ψυχοθεραπείας.
Όπως γίνεται αντιληπτό από την παρούσα μελέτη, οι θεραπείες τρόπου ζωής μπορούν να συνδυαστούν με συνεδρίες ψυχολογίας για διεπιστημονική φροντίδα. Αλλά οι θεραπείες δίαιτας και άσκησης θα μπορούσαν να αποδειχθούν ιδιαίτερα αποτελεσματικές για όσους βρίσκονται στη λίστα αναμονής για να επισκεφτούν έναν ψυχολόγο.