Μόλις το 1% των ανθρώπων παγκοσμίως μπορεί να δει 99 εκατομμύρια περισσότερα χρώματα από τον μέσο άνθρωπο, δημιουργώντας έναν πιο ζωντανό κόσμο, καθώς βλέπει αποχρώσεις αόρατες στους περισσότερους ανθρώπους.
Η τετραχρωμία είναι ένα σπάνιο γενετικό χαρακτηριστικό που προικίζει τους ανθρώπους, κυρίως τις γυναίκες, με έναν τέταρτο κώνο ανίχνευσης χρώματος στον αμφιβληστροειδή. Οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν τρεις κώνους στα μάτια που ανιχνεύουν παραλλαγές του κόκκινου, του μπλε και του πράσινου κατά μήκος του φάσματος του ορατού φωτός. Οι άνθρωποι με τετραχρωμία έχουν τέσσερις.
Όσοι έχουν τετραχρωμία μπορούν να διαφοροποιήσουν περισσότερα χρώματα εντός του εύρους του φωτός που είναι ορατό στον άνθρωπο, πράγμα που τους επιτρέπει να διακρίνουν πιο λεπτές παραλλαγές χρώματος.
Κάντε το τεστ για να διαπιστώσετε εάν ανήκετε στο 1%
Για να δείτε αν είστε τετραχρωματικοί, κοιτάξτε το παρακάτω φάσμα και δείτε πόσες αποχρώσεις μπορείτε να διακρίνετε. Οι περισσότεροι άνθρωποι μπορούν να δουν μεταξύ 20 και 32 χρωμάτων στο φάσμα, αλλά τα άτομα με τετραχρωμία θα πρέπει να μπορούν να δουν τουλάχιστον 33 έως 39 χρώματα.
Η καλλιτέχνης με τετραχρωμία
Η Concetta Antico, μια γυναίκα με τετραχρωμία, εξήγησε πως κατάλαβε ότι κάτι διαφορετικό συμβαίνει με την όρασή της από τότε που άρχισε να διδάσκει μαθήματα τέχνης:
«Έδειχνα μια εικόνα στους μαθητές μου και τους έλεγα να κοιτάξουν πώς καθρεφτίζεται το φως στο νερό για να δουν το ροζ να αστράφτει στον βράχο. Εκείνοι έγνεφαν ευγενικά, αλλά τα χρώματα που εγώ έβλεπα τόσο έντονα ήταν αόρατα σε αυτούς», περιγράφει.
Η κ. Antico μεταφέρει πώς φαίνεται για εκείνη σε ζωντανούς πίνακες στην γκαλερί της στην Καλιφόρνια. Ήξερε από μικρή ότι τα μάτια της έβλεπαν τον κόσμο διαφορετικά από τα άλλα παιδιά και ότι θα ακολουθούσε μια καριέρα στην τέχνη.
«Ενώ ζωγράφιζα έναν ευκάλυπτο, οι σωλήνες της μπογιάς πετούσαν. Το κίτρινο, το βιολετί, το πράσινο, το λάιμ. Ανακάτευα άγρια στην παλέτα προσπαθώντας να παράξω όλα τα ρεύματα χρώματος στον καμβά», περιγράφει η ίδια στο BBC.
Δεν μπόρεσε να μάθει με βεβαιότητα ότι υπήρχε όντως κάτι διαφορετικό στην όρασή της μέχρι να υποβληθεί σε γενετικό τεστ το 2012. Ο γενετικός έλεγχος αναζητά μεταλλάξεις σε δύο γονίδια στο χρωμόσωμα Χ που προγραμματίζουν την ικανότητα των ματιών να ανιχνεύουν το κόκκινο και το μπλε.
Ένας στους 10 Έλληνες πάσχει από κερατόκωνο-Συμπτώματα και Θεραπεία
Τι συμβαίνει στην τετραχρωμία
Στην τετραχρωμία υπάρχει ένας φωτοευαίσθητος αμφιβληστροειδής στο πίσω μέρος του ματιού, ο οποίος περιέχει κύτταρα που ονομάζονται φωτοϋποδοχείς και παρέχουν την έγχρωμη όραση.
Ο αμφιβληστροειδής μεταδίδει φωτεινά σήματα στον εγκέφαλο μέσω του οπτικού νεύρου. Μόλις αυτά τα σήματα φτάσουν σε μέρη του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνα για την όραση, μετατρέπονται στις εικόνες που βλέπουμε.
Αυτοί οι φωτοϋποδοχείς αποτελούνται από ράβδους και κώνους. Οι ράβδοι επιτρέπουν στο μάτι να αισθάνεται το φως και να βλέπει στο σκοτάδι, ενώ οι κώνοι επιτρέπουν στο μάτι να βλέπει και να διαφοροποιεί τα χρώματα.
Οι περισσότεροι άνθρωποι είναι τριχρωματικοί, που σημαίνει ότι οι τρεις τύποι κωνικών κυττάρων στα μάτια τους είναι ευαίσθητοι σε τρία μήκη κύματος φωτός -κόκκινο, μπλε και πράσινο. Ο συνδυασμός των σημάτων από αυτά τα τρία μας επιτρέπει να δούμε μια μεγάλη γκάμα χρωμάτων.
Όσοι έχουν τετραχρωμία, από την άλλη, έχουν τέσσερις τύπους κωνικών κυττάρων στα μάτια. Ο τέταρτος κώνος είναι ευαίσθητος σε ένα μήκος κύματος μεταξύ κόκκινου και πράσινου, το οποίο δίνει σε μερικούς ανθρώπους τη δυνατότητα να δουν μια πολύ μεγαλύτερη γκάμα χρωμάτων. Έως και 12% των γυναικών και το 8% των ανδρών μπορεί να είναι τετραχρωματικοί.
Πώς διαπιστώνει κανείς εάν έχει τετραχρωμία
Ορισμένα οπτικά τεστ, συμπεριλαμβανομένου αυτού που απεικονίζεται παραπάνω, μπορούν να βοηθήσουν στον προσδιορισμό του αν ένα άτομο είναι τετραχρωματικό, αν και ο γενετικός έλεγχος είναι ο μόνος τρόπος να γνωρίζουμε με βεβαιότητα.
Οι οθόνες υπολογιστών έχουν πάρα πολλές αποχρώσεις, οπότε κάντε τα διαδικτυακά τεστ με αρκετή επιφύλαξη. Οι γιατροί συχνά εκτελούν αυτές τις εξετάσεις αυτοπροσώπως για να λάβουν πιο ακριβές αποτέλεσμα.
Δεδομένου ότι τα γονίδια βρίσκονται στο χρωμόσωμα Χ, η τετραχρωμία είναι πιο κοινή σε γυναίκες με δύο χρωμοσώματα Χ και μπορεί να φέρει διαφορετικές εκδοχές των γονιδίων της οψίνης. Αντίθετα, τα αρσενικά έχουν μόνο ένα χρωμόσωμα Χ, επομένως έχουν λιγότερες ευκαιρίες για αυτές τις συγκεκριμένες γονιδιακές μεταλλάξεις.
Τα άτομα με αυτές τις μεταλλάξεις μπορούν να αναπτύξουν έναν τέταρτο κώνο στον αμφιβληστροειδή τους, ο οποίος μπορεί να ανιχνεύσει μήκη κύματος φωτός που εμπίπτουν μεταξύ των περιοχών που ανιχνεύονται από τους κόκκινους και πράσινους κώνους (τους κώνους μεγάλου και μεσαίου μήκους κύματος).