Ολοένα και περισσότεροι νέοι άνθρωποι κάνουν τατουάζ στο σώμα τους. Τελικά τα τατουάζ είναι επικίνδυνα; Αυξάνουν τις πιθανότητες εμφάνισης λεμφώματος;
Τα δημοσιεύματα που συνδέουν τα τατουάζ με την αύξηση καρκίνου και λεμφώματος και κάνουν λόγο για μελέτες είναι πολλά. Για ποια μελέτη, όμως, μιλάνε; Και πόσο πρέπει να ανησυχείτε; Γιατί οι ερευνητές μελετούν μια πιθανή σχέση μεταξύ τατουάζ και λεμφώματος;
Τι είναι το λέμφωμα και πώς συνδέεται με τα τατουάζ
Το λέμφωμα είναι ένας τύπος καρκίνου που ξεκινά από το λεμφικό σύστημα, ένα δίκτυο αγγείων και λεμφαδένων που περιπλέκεται σε όλο το σώμα. Τα περιστατικά αυξάνονται κάθε χρόνο και το λέμφωμα θεωρείται πως είναι ένας από τους πιο κοινούς τύπους καρκίνου.
Στους παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση λεμφώματος περιλαμβάνονται η ηλικία, ορισμένες λοιμώξεις (όπως ο ιός Epstein-Barr, ο HIV και η ηπατίτιδα C), η έκθεση σε ορισμένες χημικές ουσίες (όπως το βενζόλιο ή ενδεχομένως τα φυτοφάρμακα), το οικογενειακό ιστορικό λεμφώματος, η έκθεση σε ακτινοβολία (όπως σε ατυχήματα πυρηνικών αντιδραστήρων ή μετά από ακτινοθεραπεία), η ύπαρξη εξασθενημένου ανοσοποιητικού συστήματος και ορισμένες ανοσολογικές ασθένειες (όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα, η νόσος Sjogren ή η κοιλιοκάκη).
Σύμφωνα με τον ρευματολόγο της Ιατρικής Σχολής του Χάρβαρντ Robert Shmerling, τα τατουάζ δεν είναι γνωστό ότι αποτελούν αιτία ή παράγοντα κινδύνου για λέμφωμα. Υπάρχουν όμως αρκετοί λόγοι για να αναρωτηθείτε αν μπορεί να υπάρχει κάποια σχέση:
Το μελάνι που εγχέεται κάτω από το δέρμα για τη δημιουργία ενός τατουάζ περιέχει διάφορες χημικές ουσίες που έχουν ταξινομηθεί ως καρκινογόνες.
Η χρωστική ουσία από το μελάνι του τατουάζ μπορεί να βρεθεί σε διογκωμένους λεμφαδένες μέσα σε λίγες εβδομάδες από την πραγματοποίηση ενός τατουάζ.
Τα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος στο δέρμα μπορούν να αντιδράσουν στις χημικές ουσίες στο μελάνι του τατουάζ και να ταξιδέψουν στους κοντινούς λεμφαδένες, προκαλώντας μια ανοσολογική αντίδραση σε όλο το σώμα.
Άλλοι εκλυτικοί παράγοντες του λεμφώματος, όπως τα φυτοφάρμακα, έχουν παρόμοια επίδραση στα ανοσοποιητικά κύτταρα στους λεμφαδένες.
Υπάρχει σχέση μεταξύ τατουάζ και λεμφώματος;
Οποιαδήποτε πιθανή σχέση μεταξύ τατουάζ και λεμφώματος δεν έχει μελετηθεί καλά, αναφέρει ο Robert Shmerling. Υπάρχουν δύο δημοσιευμένες μελέτες που διερευνούν το ενδεχόμενο, αλλά καμία από τις δύο δεν βρήκε στοιχεία για μια επιτακτική σύνδεση.
Η πρώτη μελέτη συνέκρινε 737 άτομα με τον πιο συνηθισμένο τύπο λεμφώματος (που ονομάζεται λέμφωμα non-Hodgkin) με άλλα παρόμοια άτομα που δεν είχαν λέμφωμα. Οι ερευνητές δεν διαπίστωσαν σημαντική διαφορά στη συχνότητα των τατουάζ μεταξύ των δύο ομάδων.
Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε τον Μάιο του 2024 συνέκρινε 1.398 άτομα ηλικίας 20 έως 60 ετών που είχαν λέμφωμα με 4.193 άτομα που δεν είχαν λέμφωμα αλλά ήταν κατά τα άλλα παρόμοια. Η μελέτη διαπίστωσε ότι το λέμφωμα ήταν 21% πιο συχνό μεταξύ των ατόμων με τατουάζ.
Ο κίνδυνος λεμφώματος διέφερε ανάλογα με το πόσος χρόνος είχε περάσει από την απόκτηση του τατουάζ. Μέσα σε δύο χρόνια, ο κίνδυνος λεμφώματος ήταν 81% υψηλότερος. Μεταξύ τριών και 10 ετών, δεν διαπιστώθηκε σαφώς αυξημένος κίνδυνος λεμφώματος, ενώ 11 ή περισσότερα έτη μετά την απόκτηση τατουάζ, ο κίνδυνος λεμφώματος ήταν 19%.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, δεν υπήρξε συσχέτιση μεταξύ του μεγέθους ή του αριθμού των τατουάζ και του κινδύνου λεμφώματος.
Είναι σημαντικό ότι σχεδόν όλες οι διαφορές στα ποσοστά λεμφώματος μεταξύ ατόμων με και χωρίς τατουάζ δεν ήταν στατιστικά σημαντικές.
Αυτό σημαίνει ότι η αναφερόμενη σχέση μεταξύ λεμφώματος και τατουάζ είναι αμφισβητήσιμη – και πολύ πιθανόν να παρατηρείται τυχαία. Στην πραγματικότητα, ορισμένα από τα άλλα ευρήματα συνηγορούν κατά της σύνδεσης, όπως η έλλειψη σύνδεσης μεταξύ του μεγέθους ή του αριθμού των τατουάζ και του κινδύνου λεμφώματος.
Σύμφωνα με ειδικούς, μια μελέτη όπως αυτή δεν μπορεί να αποδείξει ότι ένα πιθανό αίτιο της νόσου (στην προκειμένη περίπτωση, τα τατουάζ) προκάλεσε πράγματι τη νόσο (λέμφωμα). Μπορεί να υπάρχουν άλλοι παράγοντες (που ονομάζονται συγχυτικοί παράγοντες) που είναι πιο συνηθισμένοι μεταξύ των ατόμων που έχουν τατουάζ, και οι παράγοντες αυτοί μπορεί να ευθύνονται για τον υψηλότερο κίνδυνο λεμφώματος.
Τα τατουάζ ενέχουν άλλους κινδύνους για την υγεία;
Ενώ τα ποσοστά επιπλοκών από αξιόπιστους και κατάλληλα πιστοποιημένους ειδικούς σε τατουάζ είναι χαμηλά, υπάρχουν κίνδυνοι για την υγεία που σχετίζονται με τα τατουάζ:
- λοίμωξη, συμπεριλαμβανομένων δερματικών λοιμώξεων ή ιογενούς ηπατίτιδας
- αλλεργικές αντιδράσεις στο μελάνι
- ουλές
- σπάνια, καρκίνος του δέρματος (μελάνωμα και άλλοι τύποι καρκίνου του δέρματος).
Παρά τους τίτλους που υποδηλώνουν μια σχέση μεταξύ των τατουάζ και του κινδύνου λεμφώματος, δεν υπάρχουν πειστικές αποδείξεις ότι αυτό ισχύει. Θα χρειαστούν περισσότερες έρευνες για να ισχυριστούν οι ειδικοί κάτι περισσότερο.