Στην Ευρώπη 120 εκατομμύρια άνθρωποι πάσχουν από ρευματικά νοσήματα, ενώ πολλοί εξακολουθούν να παραμένουν αδιάγνωστοι. Ρευματολόγοι και ασθενείς μιλούν για το δύσκολο ταξίδι των ασθενών και τη σημασία της έγκαιρης διάγνωσης.
«…έχεις πρήξιμο και πρωινή δυσκαμψία στις αρθρώσεις ή πόνο και πρωινή δυσκαμψία στη μέση και οι ενοχλήσεις διαρκούν για μέρες; Έχεις εξάνθημα, ξηροστομία, ξηροφθαλμία και άλλα “παράξενα” συμπτώματα; Τα καμπανάκια δεν τα ακούς; To σώμα σου πονάει, το σώμα σού μιλάει… Επισκέψου τον Ρευματολόγο και ενημερώσου! Η έγκαιρη διάγνωση και η κατάλληλη θεραπεία θα σε βοηθήσουν να αντιμετωπίσεις τις ρευματικές παθήσεις αποτελεσματικά!»
Αυτό είναι το μήνυμα της φετινής εκστρατείας ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης της Ελληνικής Ρευματολογικής Εταιρείας και Επαγγελματικής Ένωσης Ρευματολόγων Ελλάδας (ΕΡΕ – ΕΠΕΡΕ), για την Παγκόσμια Ημέρα κατά της Αρθρίτιδας, που εορτάζεται στις 12 Οκτωβρίου.
Στόχος της ενημερωτικής εκστρατείας είναι η ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης με τη διάδοση του μηνύματος για τη σημασία της πρώιμης διάγνωσης, καθώς και της συστηματικής παρακολούθησης από τον Ρευματολόγο, για την αποτελεσματική αντιμετώπιση των ρευματικών παθήσεων.
Ο Ρευματολόγος είναι ο ειδικός ιατρός που θα μπορέσει να κάνει έγκαιρα τη διάγνωση και να προτείνει τις κατάλληλες θεραπείες ώστε να βελτιωθεί η κλινική συμπτωματολογία και να αποκατασταθεί η ιδιαίτερα επιβαρυμένη ποιότητα ζωής των ασθενών με ρευματικά νοσήματα.
Πάνω από 200 οι ρευματικές παθήσεις
Οι ρευματικές παθήσεις είναι περισσότερες από 200 και πλήττουν άτομα όλων των ηλικιών (ακόμα και παιδιά) και των δύο φύλων. Εκτιμάται ότι θα προσβάλει το 1/4 του πληθυσμού των ανεπτυγμένων χωρών σε κάποια στιγμή της ζωής τους. Μόνο στην Ευρώπη, πάσχουν από ρευματικά νοσήματα 120 εκατομμύρια άνθρωποι και πολλοί από αυτούς παραμένουν αδιάγνωστοι, ενώ στην Ελλάδα έχει υπολογισθεί ότι το 26% του πληθυσμού πάσχει από κάποια ρευματική – μυοσκελετική πάθηση.
Η αρθρίτιδα, δηλαδή η φλεγμονή των αρθρώσεων, εκδηλώνεται με πόνο, πρήξιμο, θερμότητα και χαρακτηριστική παρατεταμένη πρωινή δυσκαμψία μιας ή περισσότερων αρθρώσεων, συμπτώματα που διαρκούν περισσότερο από 2 εβδομάδες. Η αρθρίτιδα αποτελεί μία από τις συχνότερες εκδηλώσεις των ρευματικών μυοσκελετικών παθήσεων.
Στις ρευματικές παθήσεις περιλαμβάνονται οι εκφυλιστικές παθήσεις των αρθρώσεων και της σπονδυλικής στήλης (οστεοαρθρίτιδα), οι φλεγμονώδεις αρθρίτιδες (ρευματοειδής αρθρίτιδα, ψωριασική αρθρίτιδα, αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα), τα συστηματικά αυτοάνοσα ρευματικά νοσήματα (συστηματικός ερυθηματώδης λύκος, σκληρόδερμα, Σύνδρομο Sjögren, αγγειίτιδες, μυοσίτιδες κ.λπ.) και οι μεταβολικές αρθρίτιδες (από κρυστάλλους ουρικού οξέος κ.λπ).
Εκτός όμως από τη φλεγμονή στις αρθρώσεις, οι ασθενείς μπορεί να παρουσιάσουν και άλλα συμπτώματα, όπως κόπωση, πυρετό, εξανθήματα στο δέρμα, εξελκώσεις στο στόμα, ξηροστομία, ξηροφθαλμία κ.ά. Οι ρευματικές παθήσεις είναι συστηματικά νοσήματα και προσβάλλουν και άλλα όργανα του σώματος, όπως οι νεφροί, οι πνεύμονες, η καρδιά, ακόμη και το κεντρικό νευρικό σύστημα.
Είναι χρόνιες παθήσεις, με σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις στους ίδιους τους ασθενείς, τις οικογένειές τους και την κοινωνία γενικότερα. Επηρεάζουν την ποιότητα ζωής τους, δηλαδή την καθημερινότητά τους, την οικογενειακή, την επαγγελματική και κατ’ επέκταση και την κοινωνική τους ζωή.
Η ΕΡΕ – ΕΠΕΡΕ τονίζει ότι κρίσιμος παράγοντας για την επιτυχή αντιμετώπιση των ρευματικών παθήσεων είναι η έγκαιρη διάγνωση και η άμεση και σωστή αντιμετώπισή τους.
Μεγάλη καθυστέρηση στην παραπομπή του ασθενούς στον ειδικό ιατρό
Αναφερόμενος στον ρόλο του Ρευματολόγου και τη σημασία της πρώιμης διάγνωσης για την αποτελεσματική θεραπεία των ρευματικών παθήσεων, ο Πρόεδρος της ΕΡΕ – ΕΠΕΡΕ Δρ. Δημήτρης Καρόκης εξηγεί:
«Η μεγαλύτερη πρόκληση σήμερα για τον Ρευματολόγο είναι η πρώιμη διάγνωση του ρευματικού νοσήματος και η εφαρμογή της σωστής θεραπευτικής αγωγής, με σκοπό την αποφυγή της εγκατάστασης μόνιμης βλάβης στις αρθρώσεις, όπως και σε άλλα όργανα του σώματος, και συνακόλουθα αποφυγή της μόνιμης αναπηρίας. Στο πλαίσιο αυτό, είναι πολύ σημαντική η έγκαιρη προσέλευση του ασθενούς στον Ρευματολόγο, είτε με δική του πρωτοβουλία είτε μέσω παραπομπής από ιατρό άλλης ειδικότητας (γενικό ιατρό, παθολόγο, ορθοπαιδικό, δερματολόγο, οφθαλμίατρο, πνευμονολόγο, γαστρεντερολόγο κ.λπ.).
Παρά το γεγονός ότι το ”ταξίδι του ασθενούς“ έχει βελτιωθεί σημαντικά, η πορεία δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ικανοποιητική. Πολλές διεθνείς αλλά και ελληνικές μελέτες αναγνωρίζουν το γεγονός της μεγάλης καθυστέρησης στην παραπομπή του ασθενούς στον ειδικό ιατρό ή/και της λάθος διάγνωσης. Χαρακτηριστικά, η καθυστέρηση της παραπομπής στον Ρευματολόγο μπορεί να φθάσει από αρκετούς μήνες έως και μερικά χρόνια…»
Εξελίξεις στις θεραπευτικές επιλογές
Τα τελευταία χρόνια έχει επιτευχθεί σημαντική πρόοδος στην αντιμετώπιση των ρευματικών παθήσεων και πλέον η ιατρική κοινότητα έχει στη διάθεσή της αρκετές θεραπευτικές επιλογές, που βελτιώνουν σημαντικά τα συμπτώματα, ενώ προλαμβάνουν τις δομικές βλάβες και συμβάλλουν στη λειτουργικότητα και την ποιότητα ζωής των ασθενών.
Παράλληλα, ο Πρόεδρος της ΕΡΕ – ΕΠΕΡΕ τονίζει τη σημασία της σχέσης ιατρού – ασθενούς για την αποτελεσματική αντιμετώπιση των ρευματικών παθήσεων. «Είναι σημαντικός παράγοντας ο ασθενής και ο Ρευματολόγος να δημιουργήσουν μία σταθερή σχέση εμπιστοσύνης, να βρίσκονται σε τακτική επικοινωνία, να αξιολογούν την πρόοδο της θεραπείας και έγκαιρα να επαναξιολογούν τους θεραπευτικούς στόχους, εφόσον κρίνεται αναγκαίο».
Το μακρύ και δύσκολο ταξίδι ζωής των ασθενών
Βασικός στόχος του εορτασμού της φετινής Παγκόσμιας Ημέρας Αρθρίτιδας είναι η παροχή περισσότερων πληροφοριών και η ανάδειξη των δυσκολιών και των προκλήσεων που αντιμετωπίζει ένα άτομο με ρευματικά νοσήματα από την περίοδο που είναι παιδί με ρευματικό νόσημα μέχρι και το τέλος της ζωής του ως ενήλικας, σε όλες τις πτυχές της ζωής, όπως στην ανάπτυξη, στην εργασία, στην φροντίδα για τους άλλους ή στο να μεγαλώνει.
Θέλει επίσης να τονίσει τον ρόλο των επαγγελματιών υγείας όπως των ρευματολόγων (τόσο των παιδιατρικών όσο και των ενηλίκων), των ιατρών της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας αλλά και των υπολοίπων επαγγελματιών υγείας που ασχολούνται με τα ρευματικά νοσήματα στη δια βίου αντιμετώπιση της νόσου.
Οι ρευματικές παθήσεις είναι από τις πιο διαδεδομένες και δαπανηρές ασθένειες που προκαλούν αναπηρία, αλλά δυστυχώς δεν επικοινωνούνται, αναφέρει η Ελληνική Εταιρεία Αντιρευματικού Αγώνα.
«Επί του παρόντος, δεν υπάρχει στοχευμένες θεραπείες για τις περισσότερες από τις ρευματικές παθήσεις. Η διάγνωση συχνά καθυστερεί και η θεραπεία θα πρέπει να λαμβάνεταιγια πολλά χρόνια, έως και δια βίου. Αυτό σημαίνει τακτικούς ελέγχους από τον ρευματολόγο και τη σχετική ομάδα, σε πιο σοβαρές περιπτώσεις παραμονή στο νοσοκομείο ή χειρουργική επέμβαση, που ακολουθείται από αποκατάσταση και φυσιοθεραπεία και όλα αυτά χρειάζονται πολύ χρόνο, ενέργεια και οδηγούν σε μεγάλη αβεβαιότητα για το μέλλον του ατόμου» αναφέρει η κα Αθανασία Παππά, Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Αντιρευματικού Αγώνα.
«Ως αποτέλεσμα, οι ρευματικές παθήσεις έχουν τεράστιο αντίκτυπο στην ποιότητα ζωής των ατόμων με ρευματικό νόσημα. Χωρίς κατάλληλη πρόσβαση στη διάγνωση, τη θεραπεία, την αποκατάσταση και τις κοινωνικές υπηρεσίες, τα άτομα με ρευματικά νοσήματα μπορεί να αντιμετωπίσουν σημαντικά εμπόδια στην εκπαίδευση, την επαγγελματική ζωή, τις σχέσεις και τη δημιουργία οικογένειας, κοινωνικής ζωής και στις καθημερινές δραστηριότητες. Όλα αυτά συνοδεύονται από χρόνιο πόνο, παρενέργειες φαρμάκων, φόβο, μοναξιά, κατάθλιψη και κόπωση που επηρεάζουν τη ζωή όχι μόνο του ατόμου με ρευματικό νόσημα αλλά και των μελών της οικογένειας και των φροντιστών» καταλήγει η κα Παππά.
Η Ελληνική Εταιρεία Αντιρευματικού Αγώνα, σε συνεργασία με τους Δήμους, θα φωταγωγήσει κεντρικά κτίρια. Οι πόλεις αυτές είναι η Αθήνα και ο Πειραιάς.