Οι περισσότεροι άνθρωποι τείνουν να κουράζονται, ή τουλάχιστον να νιώθουν κάποια ατονία, καθώς περνάει η μέρα. Αλλά αυτό ισχύει ιδιαίτερα για όσους έχουν άνοια, οι οποίοι μπορεί να παρουσιάσουν αλλαγή στη συμπεριφορά αργά το απόγευμα.
Η πάθηση, γνωστή ως «σύνδρομο του ηλιοβασιλέματος», μπορεί να έχει βαθιά επίδραση σε άτομα με άνοια μεσαίου έως τελευταίου σταδίου, αλλά μπορεί επίσης να είναι ένα προειδοποιητικό σημάδι κατά τα πρώτα στάδια.
Πώς εκδηλώνεται το σύνδρομο του ηλιοβασιλέματος
Η Hilda Hayo, νοσοκόμα και διευθύνων σύμβουλος της Dementia UK, είπε ότι το σύνδρομο του ηλιοβασιλέματος προκαλεί σε ένα άτομο που πάσχει από άνοια ταραχή ή ανησυχία κατά το σούρουπο.
«Μπορεί συχνά να πιστεύουν ότι βρίσκονται στο λάθος μέρος ή ότι πρέπει να κάνουν κάτι επειγόντως», είπε η ειδικός και πρόσθεσε: «Αυτό μπορεί να κάνει τους ανθρώπους να φωνάζουν ή να γίνονται εριστικοί ή ανήσυχοι και να δημιουργεί προκλήσεις για το άτομο και την οικογένεια ή τους φροντιστές του».
Τα στοιχεία δείχνουν ότι έως και το 30% των ανθρώπων που ζουν με τη νευροεκφυλιστική νόσο του εγκεφάλου βιώνουν το σύνδρομο του ηλιοβασιλέματος. Δυστυχώς, όμως, υπάρχουν λίγα επιστημονικά στοιχεία που να εξηγούν την αιτία του, πράγμα που σημαίνει ότι παραμένει δύσκολο να αντιμετωπιστεί.
Ωστόσο, οι περισσότεροι ειδικοί συμφωνούν ότι έχει να κάνει με το γεγονός ότι οι άνθρωποι δεν λαμβάνουν αρκετό ηλιακό φως τα απογεύματα και τα βράδια του χειμώνα. «Καθώς πέφτει το σκοτάδι, ανάβουν τα φώτα των δρόμων και οι άνθρωποι μαζεύονται στα σπίτια τους για τη νύχτα», είπε η κ. Hayo και συμπλήρωσε:
«Αυτές οι αλλαγές μπορεί να κάνουν το άτομο να ανησυχεί όλο και περισσότερο ότι βρίσκεται στο λάθος μέρος ή ότι έχει ξεχάσει να κάνει κάτι ζωτικής σημασίας κατά τη διάρκεια της ημέρας».
Ορισμένες μελέτες δείχνουν ότι θα μπορούσε να προκληθεί από διαταραχές στο φυσικό ρολόι του σώματος του ατόμου, που προκαλούνται από βλάβη στον εγκέφαλο. Εναλλακτικά, μερικές φορές μπορεί να είναι παρενέργεια των συνταγογραφούμενων φαρμάκων. Τα προγράμματα ύπνου και φαγητού μπορούν επίσης να παίξουν κάποιο ρόλο.
«Καθώς η μέρα περνά, το άτομο με άνοια κουράζεται περισσότερο και αυτό μπορεί να οδηγήσει στην επιδείνωση των συμπτωμάτων της άνοιας. Η πείνα, η δίψα και ο σωματικός πόνος μπορούν επίσης να παίξουν ρόλο», πρόσθεσε η ειδικός.
Τα 5 σημάδια του συνδρόμου του ηλιοβασιλέματος
Μερικές φορές, μπορεί να δείτε αλλαγές στη συμπεριφορά του ατόμου αργά το απόγευμα ή προς το τέλος της ημέρας. Σύμφωνα με την Εταιρεία Αλτσχάιμερ, κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, το άτομο μπορεί να:
- Είναι έντονα στενοχωρημένο
- Είναι ανήσυχο
- Είναι ταραγμένο
- Έχει παραισθήσεις
- Φωνάζει ή να δημιουργεί τσακωμούς
Άλλα σημεία και συμπτώματα άνοιας, σύμφωνα με το NSH, είναι:
- Αυξανόμενες δυσκολίες με εργασίες και δραστηριότητες που απαιτούν συγκέντρωση και προγραμματισμό
- Κατάθλιψη
- Αλλαγή στην προσωπικότητα ή τη διάθεση
- Περίοδοι ψυχικής σύγχυσης
- Δυσκολία στην εύρεση των σωστών λέξεων
Πώς να βοηθήσετε κάποιον που βιώνει σύνδρομο του ηλιοβασιλέματος
Εάν το άτομο που φροντίζετε βιώνει σύνδρομο του ηλιοβασιλέματος, θα πρέπει πρώτα να βεβαιωθείτε ότι ικανοποιούνται όλες οι ανάγκες του.
Μερικές φορές, αυτό που φαίνεται σαν σύνδρομο του ηλιοβασιλέματος θα μπορούσε να είναι το άτομο που προσπαθεί να επικοινωνήσει μια ανάγκη, σύμφωνα με την Εταιρεία Αλτσχάιμερ. Αυτό μπορεί να είναι η ανάγκη της τουαλέτας, η πείνα ή ο πόνος.
Αν φαίνονται ταραγμένοι, προσπαθήστε να τους ηρεμήσετε και να τους αποσπάσετε την προσοχή συζητώντας μια αγαπημένη ανάμνηση ή προσφέροντας φαγητό που τους αρέσει.
Από τι προκαλείται η άνοια και πόσους ανθρώπους επηρεάζει
Αυτή τη στιγμή στο Ηνωμένο Βασίλειο υπάρχουν περίπου 900.000 άτομα με άνοια, με τον αριθμό να αναμένεται να αυξηθεί σε 1,6 εκατομμύρια άτομα μέχρι το 2040, σύμφωνα με την Εταιρεία Αλτσχάιμερ.
Η ασθένεια προκαλείται από βλάβη ή απώλεια των νευρικών κυττάρων και των συνδέσεών τους στον εγκέφαλο. Τα περισσότερα άτομα με τη νόσο διαγιγνώσκονται καθυστερημένα επειδή οι εξετάσεις είναι πολύπλοκες και τα συμπτώματα μπορεί να είναι ασαφή.
Μια καθυστερημένη διάγνωση σημαίνει ότι οι πάσχοντες έχουν λιγότερο χρόνο για να δοκιμάσουν πιθανές θεραπευτικές επιλογές και να λάβουν σημαντικές αποφάσεις για το μέλλον τους.