Όσοι ζουν με σύνδρομο χρόνιας κόπωσης, γνωρίζουν ότι είναι μια βασανιστική κατάσταση, που επιδεινώνεται από την έλλειψη κατανόησης αλλά και την έλλειψη επιλογών θεραπείας.
Σημαντικά είναι τα νέα, για όσους πάσχουν από σύνδρομο χρόνια κόπωσης. Η ερευνήτρια Maureen Hanson, μοριακή βιολόγος στο Πανεπιστήμιο Cornell, επανεξέτασε την ιογενή προέλευση του συνδρόμου χρόνιας κόπωσης σε μία νέα εργασία (γνωστή ως μυαλγική εγκεφαλομυελίτιδα ή ME/CFS) που δημοσιεύτηκε στο PLOS Pathogens.
Τα ιστορικά στοιχεία υποδηλώνουν ότι μεγάλος αριθμός περιπτώσεων με το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης είναι πιθανό να έχουν πυροδοτηθεί από ιογενείς λοιμώξεις. Το ερώτημα είναι ποιος ιός είναι ο πιθανός ένοχος.
Τι είναι το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης
Πρόκειται για μια σοβαρή, εξουθενωτική νόσο χωρίς διαγνωστικούς δείκτες και ειδική θεραπεία. Ενώ υπάρχουν στοιχεία για αρκετές παθοφυσιολογικές ανωμαλίες, συμπεριλαμβανομένου του νευρικού, του ανοσοποιητικού, του ενδοκρινικού συστήματος, των λοιμώξεων και των μιτοχονδρίων, η υποκείμενη αιτιολογία και η αλληλουχία των συμβάντων παραμένουν άγνωστες.
Τα συμπτώματα:
- μοιάζουν με αυτά της γρίπης, όπως μυϊκή αδυναμία και πόνο, πονοκέφαλος, πονόλαιμος και ευαισθησία στους λεμφαδένες
- φλεγμονή (ίτις) – εξ ου και η ονομασία, μυαλγική εγκεφαλομυελίτιδα.
- Η κούραση, ο άστατος ύπνος και η αδιαθεσία μετά την άσκηση.
Το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης είναι μια σοβαρή, πολυσυστηματική νόσος με υψηλό βαθμό σωματικής αναπηρίας που μπορεί να οδηγήσει σε μια κατάσταση που ο ασθενής είναι κατάκοιτος με συνεχή ανάγκη για φροντίδα. Υπάρχουν δεκάδες τεκμηριωμένα κρούσματα, ξεκινώντας από τη δεκαετία του 1930. Τα αίτια αυτών παρέμειναν άγνωστα, αν και μερικά συνέπεσαν με ιογενείς λοιμώξεις. Οι ασθενείς συχνά περιγράφουν αλλεργίες και δυσανεξία σε οποιοδήποτε είδος διέγερσης, όπως ακραίες θερμοκρασίες, φως, θόρυβο, συγκεκριμένες οσμές ή χημικά ή ακόμα και σε απλές συζητήσεις. Οι ασθενείς συχνά υποφέρουν από γαστρεντερικά συμπτώματα, όπως δυσκοιλιότητα, διάρροια και εντερική δυσφορία.
67 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν με σύνδρομο χρόνιας κόπωσης παγκοσμίως, από το 2020.
Αλλά φυσικά, αυτό ήταν πριν από την πανδημία COVID-19 και το τσουνάμι του long COVID, που έχει πολλά κοινά συμπτώματα με το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης.
Ποιοι ιοί ενδέχεται να προκαλούν σύνδρομο χρόνιας κόπωσης
Τα διαγνωστικά κριτήρια για σύνδρομο χρόνιας κόπωσης από ιούς που μπορεί να συμβάλλουν στην πάθηση:
-
- Εντεροϊοί
- Borrelia burgdorferi, η κύρια αιτία της νόσου Lyme
- Ρετροϊοί
- Μυκόπλασμα
- Ανθρώπινοι ερπητοϊοί (HHV-6, HHV-7, HHV-8)
- Ιός Epstein-Barr
Η Hanson λέει ότι πριν από την εμφάνιση του SARS-CoV-2, η ικανότητα των ιών RNA να παραμένουν στους ιστούς για μεγάλες περιόδους «αγνοήθηκε σε μεγάλο βαθμό». Αλλά τώρα, με την αυξανόμενη αναγνώριση των μετα-ιικών ασθενειών, οι ερευνητές εξέτασαν εκ νέου τη σχέση μεταξύ ιογενών λοιμώξεων και του συνδρόμου.
Οι ύποπτοι εντεροϊοί
Στην τελευταία της ανασκόπηση, η Hanson περιγράφει γιατί μια συγκεκριμένη ομάδα ιών, που ονομάζονται εντεροϊοί, μπορεί να είναι ο «πιθανότερος ένοχος». Οι εντεροϊοί είναι μια ομάδα ιών RNA που ονομάστηκαν έτσι από τον τρόπο που εισέρχονται στο σώμα για να προκαλέσουν λοιμώξεις: μέσω του εντέρου. Ο ρόλος τους στο σύνδρομο χρόνιας κόπωσης ήταν εδώ και καιρό ύποπτος, αλλά σε μεγάλο βαθμό αμφισβητήθηκε. Μελέτες έχουν ανιχνεύσει επίμονες εντεροϊικές λοιμώξεις σε άτομα με το σύνδρομο αλλά με την πάροδο των ετών, τα ασαφή αποτελέσματα από μελέτες που συνέκριναν δείγματα αίματος και ιστών από άτομα με την πάθηση με μη προσβεβλημένα άτομα απέτρεψαν τους ερευνητές βρουν κάποια συσχέτιση.
Ο εντοπισμός ενός ιικού ένοχου για το σύνδρομο είναι δύσκολος, επειδή οι αιματολογικές εξετάσεις μπορούν να υποδείξουν έναν συγκεκριμένο ιό κατά τη διάρκεια της οξείας φάσης της μόλυνσης. Μετά από αυτό θα είναι γεμάτα με τα αντισώματα που έχει δημιουργήσει το σώμα ενός ατόμου ενάντια σε κάθε είδους ιούς από προηγούμενες λοιμώξεις.
Επιπλέον, από τη στιγμή που ένα άτομο εμφανίσει σύνδρομο χρόνιας κόπωσης και λάβει επίσημη διάγνωση, αυτός ή ο θεράπων ιατρός του ενδέχεται να μην κάνουν τη σύνδεση μεταξύ της ασθένειάς του και μιας προηγούμενης ιογενούς λοίμωξης. Έως και οι μισές εντεροϊικές λοιμώξεις είναι ασυμπτωματικές και οι ασθενείς που συμμετέχουν σε ερευνητικές μελέτες είναι πιθανό να το έχουν χρόνια. Οι εντεροϊοί είναι επίσης πολύ συχνοί και προκαλούν ήπιες λοιμώξεις.
Οι σύγχρονες τεχνικές γενετικής δειγματοληψίας μπορεί να είναι πιο αποτελεσματικές στο να ανιχνεύσουν χαμηλές ποσότητες υπολειμματικού ιού που κρύβονται σε κύτταρα και ιστούς και να βοηθήσουν να καταλάβουμε ποιοι ιοί πιθανώς εμπλέκονται. Άλλοι ιοί, όπως ο ιός Epstein-Barr (EBV), πιστεύεται ότι προκαλεί το σύνδρομο, αν και οι μηχανισμοί είναι εξίσου περίπλοκοι. Όπως και οι ανθρώπινοι ερπητοϊοί, μπορεί να κρυφτούν στο σώμα, αποφεύγοντας το ανοσοποιητικό σύστημα για χρόνια έως ότου το στρες ή κάποια άλλη ασθένεια ενεργοποιήσει ξανά τον ιό.
Εκτός από τους ιούς ευθύνεται και τα δυσλειτουργικά μιτοχόνδρια, τα ενεργειακά εργοστάσια των κυττάρων μας και τα χαμηλά επίπεδα δύο βασικών θυρεοειδικών ορμονών έχουν πρόσφατα εμπλακεί στην πάθηση, μαζί με μια σειρά από γενετικές παραλλαγές. Κατά πάσα πιθανότητα, θα μπορούσε να είναι κάποιος συνδυασμός αυτών των παραγόντων.