Η κορτιζόλη θεωρείται η ορμόνη του στρες. Όταν έχετε άγχος για μεγάλο χρονικό διάστημα, τα επίπεδα αυτής της ορμόνης στον οργανισμό σας χτυπούν «κόκκινο». Τι μπορεί να σημαίνει αυτό. Από τι κινδυνεύετε και ποια τα συμπτώματα που πρέπει να σας ανησυχήσουν.
Το στρες είναι πλέον καθημερινό για πολλούς ανθρώπους. Κι αυτό φαίνεται και από τις διαδικτυακές αναζητήσεις για την κορτιζόλη. Σύμφωνα με την Google, το ερώτημα «πώς να μειώσετε την κορτιζόλη» ήταν η τέταρτη πιο δημοφιλής αναζήτηση των τελευταίων 90 ημερών!
Η κορτιζόλη, με τις πολυποίκιλες δράσεις της, βοηθά τον οργανισμό να ανταπεξέρχεται στις μακροχρόνιες καταστάσεις στρες. Είναι ορμόνη απαραίτητη για τη ζωή, και αυτό φαίνεται σε καταστάσεις έλλειψής της, οπότε μπορεί να επέλθει ακόμη και ο θάνατος.
Το ανθρώπινο σώμα, όμως, χρειάζεται λίγη από αυτή την ορμόνη προκειμένου να ρυθμίζει τον μεταβολισμό και το σάκχαρο στο αίμα και να διατηρεί μια υγιή ορμονική ισορροπία. Η υπερβολική ποσότητα -το αποτέλεσμα του χρόνιου, παρατεταμένου στρες- μπορεί να είναι επιζήμια.
Αν νομίζετε ότι μπορεί να πάσχετε από υπερβολικά υψηλά ποσοστά κορτιζόλης, το πρώτο βήμα προς τη διόρθωση είναι να αναγνωρίσετε τα σημάδια.
Ακολουθούν πέντε συμπτώματα υψηλής κορτιζόλης που αξίζει να προσέξετε
- Υπερβολικό λίπος στην κοιλιά
- Διαταραγμένος ύπνος
- Ένα πρησμένο πρόσωπο
- Μειωμένη επούλωση
- Συνεχές φούσκωμα
1. Υπερβολικό λίπος στην κοιλιά
Εάν αισθάνεστε συνεχώς αγχωμένοι, είναι πιο πιθανό να τρώτε υπερβολικά ή να κάνετε λανθασμένες επιλογές, μη υγιεινές επιλογές τροφίμων. Η αύξηση του βάρους γύρω από κοιλιά σας δεν είναι μόνο ενδεικτικό του ότι τρώτε το λάθος πράγμα, είναι επίσης άμεσο αποτέλεσμα υπερβολικών επιπέδων της ορμόνης στον οργανισμό σας.
Όταν ο οργανισμός βρίσκεται υπό πίεση, απελευθερώνεται κορτιζόλη και αδρεναλίνη (μια άλλη ορμόνη που παράγεται ως μέρος της αντίδρασης στο στρες) για να βοηθήσει τον οργανισμό να ανταπεξέλθει. Αυτό αυξάνει τον μεταβολικό ρυθμό του σώματος και απελευθερώνει την αποθηκευμένη γλυκόζη, αλλά η γλυκόζη που δεν χρησιμοποιείται μετατρέπεται σε λίπος και αποθηκεύεται στην κοιλιά.
Ο λόγος που αυτό συσσωρεύεται γρήγορα οφείλεται στον τύπο της απειλής που αντιμετωπίζετε, ο οποίος είναι λιγότερο πιθανό να είναι σωματικός (όπως το να τρέχεις για να ξεφύγεις από μια τίγρη!) και περισσότερο πιθανό να είναι ψυχολογικός (όπως ένα γεμάτο μέιλ με αιτήματα που πρέπει να απαντηθούν άμεσα). Εξαιτίας αυτού, είναι λιγότερο πιθανό να κάψετε αυτή τη γλυκόζη, πράγμα που σημαίνει ότι το μεγαλύτερο μέρος της κατευθύνεται κατευθείαν στην κοιλιά σας.
2. Διαταραγμένος ύπνος
Μια ανεξέλεγκτη καμπύλη κορτιζόλης μπορεί να προκαλέσει χάος στην ποιότητα του ύπνου σας. Αν έχετε προβλήματα με τον ύπνο σας, αν ξυπνάτε μέσα στη νύχτα και δεν μπορείτε να ξανακοιμηθείτε, είναι σημάδι ότι τα επίπεδα της ορμόνης είναι εκτός ελέγχου.
Μια υγιής καμπύλη κορτιζόλης χαρακτηρίζεται από υψηλή κορτιζόλη το πρωί, η οποία μειώνεται αργά πριν φτάσει σε ένα χαμηλό επίπεδο ακριβώς πριν από τον ύπνο. Μια καμπύλη που δεν είναι ευθυγραμμισμένη είναι ουσιαστικά το αντίθετο: υψηλότερα από τα επιθυμητά επίπεδα τη νύχτα μπορεί να προκαλέσουν εγρήγορση και ανησυχία και να σας εμποδίσουν να κοιμηθείτε καλά και να ξεκουραστείτε.
3. Ένα πρησμένο πρόσωπο
Ένα πρησμένο ή υπερβολικά στρογγυλεμένο πρόσωπο (μερικές φορές αναφέρεται ως moon face) εμφανίζεται όταν η υπερβολική κορτιζόλη ενθαρρύνει το σώμα να αποθηκεύσει επιπλέον λίπος στα πλάγια του προσώπου.
Η υπερβολική ποσότητα κορτιζόλης μπορεί επίσης να προκαλέσει την κατακράτηση επιπλέον νερού από το σώμα, γεγονός που εξηγεί γιατί το πρόσωπό σας φαίνεται πιο πρησμένο από το κανονικό όταν είστε αγχωμένοι.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, το πρησμένο πρόσωπο είναι επίσης σημάδι του συνδρόμου Cushing, το οποίο εμφανίζεται όταν το σώμα σας παράγει υπερβολική ποσότητα κορτιζόλης ή λαμβάνει υπερβολική ποσότητα λόγω μακροχρόνιας χρήσης φαρμάκων όπως τα στεροειδή.
4. Μειωμένη επούλωση
Αν έχετε κοψίματα, μώλωπες ή πόνους που δεν φαίνεται να βελτιώνονται, μπορεί να φταίει η υπερβολική κορτιζόλη. Τα υψηλότερα από το φυσιολογικό επίπεδα της ορμόνης αναστέλλουν την παραγωγή μορίων που ονομάζονται κυτταροκίνες, τα οποία είναι υπεύθυνα για την ενεργοποίηση της διαδικασίας επούλωσης του σώματος και την καταστολή της φλεγμονής. Σε συνδυασμό με τη φλεγμονή που προκαλεί από μόνη της η χρόνια έκθεση στην κορτιζόλη, δεν είναι περίεργο που το σώμα σας μπορεί να δυσκολεύεται να ανακάμψει.
5. Συνεχές φούσκωμα
Η συνεχώς υψηλή κορτιζόλη εμποδίζει πολλές φορές την πέψη. Στο πλαίσιο του ρόλου της στη ρύθμιση διαφόρων λειτουργιών του σώματος, η κορτιζόλη είναι υπεύθυνη για τη ρύθμιση της πρόσληψης αλατιού και μετάλλων.
Όταν είμαστε στρεσαρισμένοι, η περίσσεια κορτιζόλης αυξάνει τα επίπεδα αλατιού και αναγκάζει το σώμα να συγκρατεί περισσότερο νερό από ό,τι χρειάζεται. Η μειωμένη ροή αίματος στο πεπτικό σύστημα παρεμβαίνει επίσης στην κινητικότητα του εντέρου, γεγονός που δημιουργεί βακτηριακές ανισορροπίες στο έντερο. Ο αντίκτυπος στη βακτηριακή ισορροπία μπορεί να οδηγήσει σε κακή πέψη ορισμένων υδατανθράκων, γεγονός που προκαλεί την παραγωγή υπερβολικών αερίων. Αυτό, σε συνδυασμό με το αυξημένο νερό, προκαλεί την εμφάνιση φουσκώματος.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, αν εμφανίζετε τα παραπάνω συμπτώματα, πρέπει να απευθυνθείτε άμεσα στον ιατρό. Γιατί η κορτιζόλη μπορεί να προκαλέσει βουλιμία, απώλεια μυϊκού όγκου, διαβήτη, απώλεια μνήμης, κατάθλιψη και καρκίνο του προστάτη, ενώ μακροχρόνια, η κορτιζόλη μπορεί να αποβεί καταστροφική για την υγεία σας.