Σε επιφυλακή η επιστημονική κοινότητα για την αύξηση των κρουσμάτων. Ποια τα συμπτώματα του στρεπτόκοκκου, πως μεταδίδεται, πως αντιμετωπίζεται και ποια τα μέτρα προφύλαξης. Τι πρέπει να γνωρίζουν οι γονείς.
Σε επαγρύπνηση έχουν τεθεί οι υγειονομικές αρχές της χώρας σχετικά με τα κρούσματα στρεπτόκοκκου, μετά και το θάνατο 7 χρονου στην Νάουσα. Η αύξηση τόσο των απλών λοιμώξεων από στρεπτόκοκκο όσο και των διεισδυτικών λοιμώξεων, που παρατηρήθηκε ήδη από τον περασμένο Σεπτέμβριο, σε χώρες της βόρειας Ευρώπης, έθεσε την επιστημονική κοινότητα σε επιφυλακή.
Οι ειδικοί εξηγούν ότι μικρόβια και ιοί όπως η γρίπη, ο RSV, οι αδενοϊοί, ο στρεπτόκοκκος έκαναν δυναμικά της εμφάνισή τους στην μετα-covid εποχή, λόγω της ανοσιακής απραξίας κατά τη διάρκεια της πανδημίας που “τεμπέλιασε” το ανοσοποιητικό των παιδιών και τα κατέστησε λιγότερο ετοιμοπόλεμα στους μικροβιακούς εισβολείς.
Στην Ελλάδα έχουν χάσει τη ζωή τους από στρεπτόκοκκο έξι παιδιά και μετά το θάνατο του 7χρονου η ανησυχία των γονιών έχει αναζοπυρωθεί. Οι επιστήμονες τονίζουν ότι οι γονείς δεν πρέπει να πανικοβάλλονται και να τρέχουν στα φαρμακεία για strep-test, αλλά να παρακολουθούν το παιδί και να βρίσκονται σε επαφή με τον παιδίατρο, όταν αυτό παρουσιάσει συμπτώματα.
Πως και από ποιον πρέπει να γίνεται το strep-test;
Τα strep-test δεν θα πρέπει να διενεργούνται από μη εκπαιδευμένους επαγγελματίες υγείας που δεν έχουν εμπειρία στα παιδιά, τονίζει στο oloygeia.gr, η Αννα Παρδάλη, Παιδίατρος, Αντιπρόεδρος της Ενωσης Ελευθεροεπαγγελματιών Παιδιάτρων Αττικής.
Τα strep-test θα πρέπει να γίνονται μόνο από γιατρούς και εκπαιδευμένους νοσηλευτές. Σημειώνει ότι ένα θετικό τεστ δεν σημαίνει νόσο και ένα αρνητικό τεστ δεν σημαίνει ότι δεν νοσεί κάποιος με ύποπτα συμπτώματα. Μένει μόνο στον παιδίατρο να αξιολογήσει και να συνεκτιμήσει την κλινική και εργαστηριακή εικόνα του παιδιού και να λάβει τις κατάλληλες αποφάσεις.
Τι σημαίνουν οι όροι GAS και IGAS;
Ο στρεπτόκοκκος της ομάδας Α είναι γνωστός και ως πυογόνος στρεπτόκοκκος ή GAS (Group A Streptococcus). Όπως διευκρινίζει το ECDC, ο στρεπτόκοκκος της ομάδας Α (GAS) θεωρείται η πιο κοινή αιτία βακτηριακής φαρυγγίτιδας σε παιδιά σχολικής ηλικίας, η οποία αντιμετωπίζεται εύκολα με αντιβιοτικά.
Οι λοιμώξεις από διειδυστικό στρεπτόκοκκο της ομάδας Α (iGAS) είναι αυτές που προκύπτουν όταν το GAS μολύνει ένα μέρος του σώματος. Πρόκειται όμως, για σπάνιες περιπτώσεις, εξηγεί η κ. Παρδάλη.
Μορφές διεισδυτικής νόσου αποτελούν η νεκρωτική περιτονίτιδα και το στρεπτοκοκκικό σύνδρομο τοξικής καταπληξίας. Ο στρεπτόκοκκος ομάδας Α συνήθως προκαλεί λοιμώξεις όπως φαρυγγοαμυγδαλίτιδα, πυρετό και δερματικό εξάνθημα γνωστό ως οστρακιά, δερματικές λοιμώξεις όπως μολυσματικό κηρίο και κυτταρίτιδα, δηλαδή φλεγμονή της επιδερμίδας και του υποδόριου λίπους.
Σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές επιπλοκές όπως προσβολή των νεφρών (μεταστρεπτοκοκκική σπειραματονεφρίτιδα) ή της καρδιάς (ρευματικός πυρετός). Τα συμπτώματα που θα παρουσιάσει ο ασθενής είναι ανάλογα με το είδος της λοίμωξης που θα του προκαλέσει το βακτήριο.
Συμπτώματα που πρέπει να κινητοποιήσουν τους γονείς
Άμεσα πρέπει να δράσουν οι γονείς όταν διαπιστώσουν ύποπτα συμπτώματα του στρεπτόκοκκου Α. Τα συμπτώματα που χρήζουν ιατρικής βοήθειας και ειδικής αντιμετώπισης:
- πυρετός που επιμμένει,
- έντονη κυνάγχη,
- σοβαρή δυσκαταποσία,
- πυρετός σε συνδυασμό με εξάνθημα,
- εκσεσημασμένη καταβολή.
Η θεραπεία της λοίμωξης από τον στρεπτόκοκκο ομάδας Α πρέπει εγκαίρως να αντιμετωπίζεται με τα κατάλληλα αντιβιοτικά, ανάλογα με τη βαρύτητα της λοίμωξης. Οι ασθενείς με συμπτώματα φαρυγγίτιδας ή φαρυγγοαμυγδαλίτιδας με θετική δοκιμασία ανίχνευσης αντιγόνου (strep test) ή καλλιέργεια για στρεπτόκοκκο ομάδας Α πρέπει να ξεκινούν αντιβιοτική θεραπεία.
Διαχείριση κρούσματος στο οικογενειακό περιβάλλον
Σύμφωνα με τις οδηγίες του ΕΟΔΥ, σε περίπτωση κρούσματος διεισδυτικής στρεπτοκοκκικής λοίμωξης στο οικιακό περιβάλλον πρέπει να ανευρίσκονται οι στενές επαφές του κρούσματος και ειδικά οι στενές επαφές που βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο για νόσηση από διεισδυτική στρεπτοκοκκική λοίμωξη, όπως άτομα ηλικίας 75 ετών και άνω, νεογνά, έγκυες και λεχωίδες.Στις στενές επαφές υψηλού κινδύνου συστήνεται η χορήγηση χημειοπροφύλαξης, η οποία πρέπει να ξεκινάει άμεσα μετά τη διάγνωση του θετικού κρούσματος, ιδανικά εντός 24ώρου και όχι πάνω από 10 μέρες από την διάγνωση του κρούσματος αναφοράς.
Σε ό,τι αφορά τις στενές επαφές κρούσματος iGAS στο οικιακό περιβάλλον που δεν είναι υψηλού κινδύνου για νόσηση, συστήνεται η παρακολούθηση των στενών επαφών για πιθανή εκδήλωση ύποπτων συμπτωμάτων για 30 ημέρες από την επαφή με το κρούσμα. Οι επαφές με περισσότερες από 24 ώρες συνεχούς έκθεσης σε κρούσμα, διατρέχουν τον υψηλότερο κίνδυνο μόλυνσης και αποικισμού.
Εάν εντοπιστούν 2 ή περισσότερα επιβεβαιωμένα κρούσματα iGAS στο οικιακό περιβάλλον, συστήνεται η χορήγηση χημειοπροφύλαξης σε όλα τα μέλη του οικιακού περιβάλλοντος, εντός περιόδου 10 ημερών από τη διάγνωση της λοίμωξης iGAS. Εάν εντοπιστούν οποιεσδήποτε στενές επαφές με σημεία και συμπτώματα λοίμωξης από GAS ή iGAS θα πρέπει άμεσα να αξιολογηθούν κλινικά και να αντιμετωπιστούν με αντιμικροβιακή αγωγή σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες.
Πώς μεταδίδεται ο στρεπτόκοκκος και ποια είναι τα μέτρα προφύλαξης
Ο στρεπτόκοκκος μεταδίδεται κυρίως με άμεση επαφή με τις εκκρίσεις του αναπνευστικού του πάσχοντος, που είναι ιδιαίτερα μολυσματικός κατά τη διάρκεια της οξείας λοίμωξης. Σε άτομα που δεν παίρνουν θεραπεία, η μολυσματικότητα υπάρχει αλλά μειώνεται σταδιακά τις επόμενες εβδομάδες μετά την αρχική λοίμωξη. Ο χρόνος επώασης είναι 2-5 μέρες.
Αν κάποιος ασθενής λάβει θεραπεία με αντιβιοτικό, μετά τη χορήγηση του αντιβιοτικού και εφόσον υποχωρήσουν τα συμπτώματα τα παιδιά μπορούν να επιστρέψουν στο σχολείο, 48 ώρες μετά την έναρξη της θεραπείας οπότε παύει και να μεταδίδεται το μικρόβιο, ενώ η θεραπεία συνεχίζεται κανονικά.
Για την πρόληψη της στρεπτοκοκκικής λοίμωξης από τον πυογόνο στρεπτόκοκκο είναι σημαντική η καθημερινή και ορθή εφαρμογή των κανόνων υγιεινής και της υγιεινής των χεριών, καθώς και η εφαρμογή μέτρων ατομικής προστασίας. Η αποφυγή του συγχρωτισμού, ειδικά με άτομα με συμπτώματα που εμφανίζουν πυρετό, φαρυγγαλγία και άλλα συμπτώματα, και ο σωστός αερισμός των κλειστών χώρων είναι σημαντικά μέτρα, καθώς και η κοινωνική αποστασιοποίηση των ατόμων που νοσούν ώστε να περιχαρακωθεί κατά τον δυνατό η εξάπλωση της λοίμωξης.