Οι καρωτίδες αρτηρίες βρίσκονται κατά μήκος των πλευρών του λαιμού και αποτελούν την κύρια οδό αιμάτωσης του εγκεφάλου.
Η κοινή καρωτιδική αρτηρία διαιρείται σε δύο κλάδους. Την έσω καρωτίδα που αιματώνει τον εγκέφαλο και την έξω καρωτίδα που τροφοδοτεί με αίμα το πρόσωπο.
Τι είναι η στένωση καρωτίδας
Η στένωση καρωτίδας είναι μία επικίνδυνη κλινική κατάσταση, κατά την οποία οι καρωτίδες αρτηρίες στενεύουν ή αποφράζονται πλήρως λόγω συσσώρευσης αθηρωματικής πλάκας στα τοιχώματα των αρτηριών. Αυτή η κατάσταση μπορεί να μειώσει τη ροή του αίματος στον εγκέφαλο και να αυξήσει τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου.
Πολλές φορές δεν δίνει κλινικά συμπτώματα, γι’ αυτό και συχνά γίνεται αισθητή μετά από ένα σοβαρό εγκεφαλικό επεισόδιο, το οποίο καταγράφεται ως τρίτη αιτία απώλειας ζωής στις ανεπτυγμένες χώρες και η κυριότερη αιτία πρόκλησης σωματικής αναπηρίας.
Ποια είναι τα συμπτώματα
Στο μεγαλύτερο ποσοστό των ασθενών, η στένωση των καρωτίδων αρτηριών δεν εμφανίζει συμπτώματα. Ωστόσο, δίνει προειδοποιητικά σημάδια, όπως:
- Αδυναμία ή μούδιασμα στο πρόσωπο ή τα άκρα
- Δυσκολία στην ομιλία ή την κατανόηση της ομιλίας
- Θολή όραση ή ξαφνική απώλεια όρασης στο ένα μάτι
- Ζάλη ή απώλεια ισορροπίας
- Σοβαρός πονοκέφαλος
Τι προκαλεί τη στένωση της καρωτιδικής αρτηρίας
Υπό φυσιολογικές συνθήκες, η καρωτίδα αρτηρία, όπως και οι περισσότερες αρτηρίες στο σώμα μας, έχουν λεία εσωτερική επιφάνεια. Ωστόσο, με την αύξηση της ηλικίας και με την μη υγιεινή διατροφή ή ακόμα και καταχρήσεις, το εσωτερικό τους τοίχωμα γίνεται πιο παχύ και ανώμαλο, λόγω εναποθέσεων ουσιών όπως ασβέστιο, χοληστερόλη, ινώδης ιστός ή ανάπτυξη θρόμβου.
Συνολικά, αυτές οι εναποθέσεις αποκαλούνται αθηρωματική πλάκα και η συσσώρευση της προκαλεί μία κατάσταση γνωστή ως αθηροσκλήρυνση. Σε περίπτωση που προκληθεί, μπορεί να οδηγήσει σε μια σειρά άλλων προβλημάτων, όπως η περαιτέρω συσσώρευση θρόμβων, η ρήξη και αιμορραγία εντός της αθηρωματικής πλάκας, η περαιτέρω στένωση, η δημιουργία εμβόλων και τέλος η ολική απόφραξη της αρτηρίας.
Πώς γίνεται η διάγνωση της στένωσης της καρωτιδικής αρτηρίας
Η στένωση της καρωτίδας μπορεί να διαγνωστεί μέσω διάφορων εξετάσεων, όπως:
- Υπερηχογράφημα Doppler: Σε αυτή την εξέταση χρησιμοποιούνται ηχητικά κύματα για να δημιουργηθούν εικόνες των αρτηριών και να καθοριστεί ο βαθμός στένωσης ή απόφραξης.
- Μαγνητική αγγειογραφία (MRA): Στην εξέταση αυτή χρησιμοποιούνται μαγνητικά πεδία για να δημιουργηθούν λεπτομερείς εικόνες των αρτηριών.
- Αξονική αγγειογραφία (CTA): Σε αυτή την εξέταση χρησιμοποιούνται ακτίνες Χ και τεχνολογία υπολογιστών για να δημιουργηθούν λεπτομερείς εικόνες των καρωτίδων αρτηριών.
- Ενδαρτηριακή ψηφιακή αγγειογραφία (IA DSA): Πρόκειται για επεμβατική μέθοδο η οποία δίνει πιο λεπτομερή εικόνα της κατάστασης των καρωτίδων και θεωρείται η εξέταση αναφοράς.
Πώς αντιμετωπίζεται η στένωση της καρωτιδικής αρτηρίας
Οι τρόποι αντιμετώπισης είναι οι κάτωθι:
- Φαρμακευτική αγωγή: Τα φάρμακα μπορούν να χρησιμοποιηθούν με σκοπό τη μείωση της αρτηριακής πίεσης και των επιπέδων χοληστερόλης, καθώς και τη μείωση του κινδύνου θρόμβων αίματος και τη βελτίωση της ροής του αίματος στον εγκέφαλο.
- Αλλαγές στον τρόπο ζωής: Οι αλλαγές στον τρόπο ζωής, όπως η διακοπή του καπνίσματος, η υγιεινή διατροφή και η τακτική άσκηση, συμβάλουν στη μείωση του κινδύνου εγκεφαλικού επεισοδίου και στη βελτίωση της συνολικής κατάστασης της υγείας.
- Καρωτιδική ενδαρτηρεκτομή: Η καρωτιδική ενδαρτηρεκτομή αφορά σε μια χειρουργική επέμβαση με στόχο την αφαίρεση της πλάκας προκειμένου να βελτιωθεί η ροή του αίματος προς τον εγκέφαλο.
- Αγγειοπλαστική με χρήση stent: Η αγγειοπλαστική με την τοποθέτηση stent είναι μια λιγότερο επεμβατική διαδικασία που περιλαμβάνει την εισαγωγή ενός stent σε στενωμένη αρτηρία με σκοπό τη βελτίωση της ροής του αίματος. Αυτή η επέμβαση πραγματοποιείται σε ασθενείς με σοβαρά καρδιοαναπνευστικά προβλήματα, σε περιπτώσεις επανεμφάνισης στένωσης μετά από προηγούμενη επέμβαση και σε καταστάσεις που έχει προηγηθεί ακτινοβολία στην περιοχή των καρωτίδων. Η επέμβαση διαρκεί περίπου μία ώρα, με χαμηλό κίνδυνο επιπλοκών και συνήθως απαιτούνται μόνο δύο ημέρες νοσηλείας.
Μπορώ να κάνω κάτι για να αποφύγω τη στένωση καρωτίδας;
Είναι πολύ σημαντικό να βελτιώσουμε τον τρόπο ζωής μας και τη διατροφή που κάνουμε, προκειμένου να προλάβουμε μελλοντική ανάπτυξη αθηρωματικής πλάκας στην καρωτίδα και τις άλλες αρτηρίες. Οι σημαντικότεροι παράγοντες κινδύνου που πρέπει να έχουμε υπόψη μας για τη στένωση καρωτίδας είναι η παχυσαρκία, η λιπαρή διατροφή, η υπερλιπιδαιμία, το κάπνισμα, ο σακχαρώδης διαβήτης, η αρτηριακή υπέρταση και το υπερβολικό στρες.