Οι επαγγελματίες υγείας συχνά συνταγογραφούν στατίνες για άτομα με υψηλή χοληστερόλη, καθώς βοηθούν στη μείωση της συνολικής χοληστερόλης και μειώνουν τον κίνδυνο καρδιακής προσβολής ή εγκεφαλικού επεισοδίου.
Η υπερβολική χοληστερόλη στο αίμα αυξάνει τον κίνδυνο καρδιακών προσβολών και εγκεφαλικών επεισοδίων. Οι στατίνες μπλοκάρουν ένα ένζυμο που χρειάζεται το ήπαρ για να παράγει τη χοληστερόλη, οδηγώντας το ήπαρ να απομακρύνει τη χοληστερόλη από το αίμα.
Ενώ το συγκεκριμένο φάρμακο είναι εξαιρετικά αποτελεσματικό και ασφαλές για τους περισσότερους ανθρώπους, έχει συνδεθεί με μυϊκό πόνο, πεπτικά προβλήματα και διανοητική σύγχυση σε μερικούς ανθρώπους. Σπάνια, μπορεί να προκαλέσουν ηπατική βλάβη.
Οι ειδικοί της Mayo Clinic συμβουλεύουν πως, εάν νομίζετε ότι αντιμετωπίζετε παρενέργειες από τη λήψη στατινών, μην σταματήσετε απλώς να παίρνετε τα χάπια. Μιλήστε με τον γιατρό σας για να δείτε εάν μια αλλαγή στην ποσότητα του φαρμάκου ή ακόμα και σε ένας διαφορετικός τύπος φαρμάκου μπορεί να είναι χρήσιμα.
Ποιες είναι οι παρενέργειες των στατινών
Μυϊκός πόνος και βλάβη
Ένα από τα πιο κοινά παράπονα των ατόμων που λαμβάνουν στατίνες είναι ο μυϊκός πόνος. Μπορεί να τον νιώσετε ως ξεκάθαρο πόνο, κόπωση ή αδυναμία στους μύες. Ο πόνος μπορεί να είναι από μια ήπια ενόχληση ή έως αρκετά σοβαρός ώστε να δυσκολεύει τις καθημερινές σας δραστηριότητες.
Ωστόσο, οι ερευνητές βρήκαν μια επίδραση «nocebo» σε άτομα που πιστεύουν ότι έχουν μυϊκό πόνο από στατίνες. Το φαινόμενο «nocebo» σημαίνει ότι τα άτομα που έχουν αρνητικές προσδοκίες σχετικά με ένα φάρμακο, συχνά αναφέρουν ότι βιώνουν την πιθανή παρενέργεια σε υψηλότερα ποσοστά από αυτά που θα έπρεπε να προκαλεί το φάρμακο.
Ο πραγματικός κίνδυνος εμφάνισης μυϊκού πόνου ως αποτέλεσμα λήψης στατινών είναι λιγότερο από 5% σε σύγκριση με τη λήψη ενός εικονικού φαρμάκου. Ωστόσο, μελέτες έχουν δείξει ότι σχεδόν το 30% των ανθρώπων σταμάτησαν να παίρνουν τα χάπια λόγω μυϊκών πόνων ακόμα και όταν έπαιρναν εικονικό φάρμακο.
Ένας ισχυρός προγνωστικός παράγοντας για το εάν θα εμφανίσετε μυϊκούς πόνους όταν παίρνετε στατίνες θα μπορούσε να είναι εάν διαβάσατε ή όχι για την πιθανή παρενέργεια.
Πολύ σπάνια, οι στατίνες μπορούν να προκαλέσουν απειλητική για τη ζωή μυϊκή βλάβη που ονομάζεται ραβδομυόλυση. Η ραβδομυόλυση μπορεί να προκαλέσει ακραίο μυϊκό πόνο, ηπατική βλάβη, νεφρική ανεπάρκεια και θάνατο.
Ο κίνδυνος πολύ σοβαρών παρενεργειών είναι εξαιρετικά χαμηλός. Μόνο λίγες περιπτώσεις ραβδομυόλυσης συμβαίνουν ανά εκατομμύριο άτομα που λαμβάνουν στατίνες. Η ραβδομυόλυση μπορεί να συμβεί όταν λαμβάνετε στατίνες σε συνδυασμό με ορισμένα φάρμακα ή εάν παίρνετε υψηλή δόση στατινών.
Ηπατική βλάβη
Περιστασιακά, η χρήση στατινών μπορεί να προκαλέσει αύξηση του επιπέδου των ενζύμων στο ήπαρ. Αυτά τα ένζυμα σηματοδοτούν τη φλεγμονή. Εάν η αύξηση είναι ήπια, μπορείτε να συνεχίσετε να παίρνετε το φάρμακο. Σπανιότερα, όταν η αύξηση είναι σοβαρή, μπορεί να χρειαστεί να δοκιμάσετε μια διαφορετική στατίνη.
Αν και τα ηπατικά προβλήματα είναι σπάνια, ο γιατρός σας μπορεί να παραγγείλει μια εξέταση ηπατικών ενζύμων πριν ή λίγο μετά την έναρξη της λήψης μιας στατίνης. Δεν θα χρειαστείτε περαιτέρω εξετάσεις ηπατικών ενζύμων εκτός εάν αρχίσετε να έχετε συμπτώματα προβλημάτων στο ήπαρ σας.
Σύμφωνα με τη Mayo Clinic, πρέπει να επικοινωνήσετε αμέσως με τον γιατρό σας εάν έχετε ασυνήθιστη κόπωση ή αδυναμία, απώλεια όρεξης, πόνο στο άνω μέρος του στομάχου, σκουρόχρωμα ούρα ή κιτρίνισμα του δέρματος ή των ματιών σας.
Αυξημένο σάκχαρο στο αίμα ή διαβήτης τύπου 2
Είναι πιθανό το επίπεδο σακχάρου στο αίμα σας, γνωστό ως γλυκόζη αίματος, να αυξηθεί όταν παίρνετε μια στατίνη. Αυτό μπορεί να οδηγήσει στην ανάπτυξη διαβήτη τύπου 2. Ο κίνδυνος είναι μικρός αλλά αρκετά σημαντικός ώστε ο αμερικανικός Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) να έχει εκδώσει μια προειδοποίηση στις ετικέτες των στατινών σχετικά με τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα και τον διαβήτη.
Η αύξηση εμφανίζεται γενικά όταν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα είναι ήδη υψηλότερα από το κανονικό. Τα άτομα με προδιαβήτη ή διαβήτη μπορεί να δουν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα τους να αυξάνονται όταν αρχίσουν να παίρνουν μια στατίνη.
Πρέπει όμως να σημειωθεί ότι οι στατίνες αποτρέπουν επίσης τα καρδιακά επεισόδια σε άτομα με διαβήτη. Το όφελος από τη λήψη στατινών πιθανότατα υπερτερεί του μικρού κινδύνου αύξησης των επιπέδων σακχάρου στο αίμα. Εάν έχετε ανησυχίες, καλό είναι να επικοινωνήσετε με τον γιατρό σας.
Νευρολογικές παρενέργειες
Στις ετικέτες των στατινών, ο FDA προειδοποιεί ότι ορισμένοι άνθρωποι παρουσίασαν απώλεια μνήμης ή σύγχυση κατά τη λήψη στατινών. Αυτές οι ανεπιθύμητες ενέργειες αναστρέφονται μόλις σταματήσετε να τις παίρνετε. Υπάρχουν περιορισμένα στοιχεία που να αποδεικνύουν τη σχέση αιτίου-αποτελέσματος και αρκετές μελέτες έχουν βρει ότι οι στατίνες δεν έχουν καμία επίδραση στη μνήμη.
Μιλήστε με τον γιατρό σας εάν αντιμετωπίσετε απώλεια μνήμης ή σύγχυση κατά τη λήψη στατινών. Υπάρχουν επίσης ενδείξεις ότι οι στατίνες μπορεί να βοηθήσουν στη λειτουργία του εγκεφάλου -για παράδειγμα σε άτομα με άνοια. Αυτό είναι ακόμα υπό μελέτη. Μην σταματήσετε να παίρνετε το φάρμακο με στατίνες πριν μιλήσετε με τον γιατρό σας.
Ποιοι κινδυνεύουν να αναπτύξουν παρενέργειες από στατίνες
Γεγονός είναι πως δεν θα έχουν παρενέργειες όλοι όσοι λαμβάνουν στατίνη, αλλά μερικοί άνθρωποι μπορεί να διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο. Οι παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν:
- Λήψη πολλαπλών φαρμάκων για τη μείωση της χοληστερόλης.
- Λήψη φαρμάκων που αλληλεπιδρούν με στατίνες.
- Γυναικείο φύλο.
- Μικρότερο μέγεθος σώματος.
- Ηλικία άνω των 80 ετών.
- Η νεφρικής ή ηπατικής νόσος.
- Η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ.
- Για ορισμένες στατίνες, η κατανάλωση μεγάλης ποσότητας χυμού γκρέιπφρουτ.
- Υποκείμενες παθήσεις όπως υποθυρεοειδισμός ή νευρομυϊκές διαταραχές συμπεριλαμβανομένης της αμυοτροφικής πλευρικής σκλήρυνσης (ALS).