Πρωτοποριακή κλινική δοκιμή για τη σκλήρυνση κατά πλάκας αποκάλυψε ότι η βιταμίνη D σε υψηλές δόσεις μπορεί να μειώσει σημαντικά τη δραστηριότητα της νόσου στα αρχικά στάδια. Η δοκιμή D-Lay MS διαπίστωσε ότι οι ασθενείς που λάμβαναν βιταμίνη D είχαν χαμηλότερο κίνδυνο υποτροπής και εξέλιξης της νόσου σε σύγκριση με εκείνους που λάμβαναν εικονικό φάρμακο. Τα αποτελέσματα ήταν συγκρίσιμα με ορισμένες υπάρχουσες θεραπείες για τη σκλήρυνση κατά πλάκας.
Νέα θεραπεία για το έμφραγμα: Κοινό φάρμακο για τη σκλήρυνση κατά πλάκας αναγεννά τον καρδιακό μυ
Βιταμίνη D και σκλήρυνση κατά πλάκας: Νέα στοιχεία για τον ρόλο της στη διαχείριση της νόσου
Η σκλήρυνση κατά πλάκας είναι μια χρόνια αυτοάνοση νόσος που επηρεάζει το κεντρικό νευρικό σύστημα, οδηγώντας συχνά σε σημαντική αναπηρία με την πάροδο του χρόνου. Η ανεπάρκεια βιταμίνης D έχει αναγνωριστεί ως πιθανός παράγοντας κινδύνου για τη σκλήρυνση κατά πλάκας και ο ρόλος της στην εξέλιξη της νόσου έχει αποτελέσει αντικείμενο ευρείας συζήτησης. Η δοκιμή D-Lay MS, μια μεγάλη τυχαιοποιημένη ελεγχόμενη μελέτη, παρέχει νέες γνώσεις για τις δυνατότητες της συμπλήρωσης με υψηλή δόση βιταμίνης D ως αυτόνομης θεραπείας για την πρώιμη σκλήρυνση κατά πλάκας.
Τα ευρήματα υποδεικνύουν ότι η βιταμίνη D μπορεί να μειώσει σημαντικά τη δραστηριότητα της νόσου σε άτομα με κλινικά απομονωμένο σύνδρομο (CIS) και πρώιμη υποτροπιάζουσα-διαλείπουσα σκλήρυνση κατά πλάκας, με αποτελέσματα συγκρίσιμα με ορισμένες διαθέσιμες θεραπείες.
Σκλήρυνση κατά πλάκας: Ποια είναι τα συμπτώματα
Η σκλήρυνση κατά πλάκας είναι μια χρόνια αυτοάνοση νόσος που επηρεάζει το κεντρικό νευρικό σύστημα, οδηγώντας σε ένα ευρύ φάσμα συμπτωμάτων. Αυτά τα συμπτώματα μπορεί να διαφέρουν σημαντικά μεταξύ των ατόμων και μπορεί να αλλάξουν σε σοβαρότητα με την πάροδο του χρόνου.
Σωματικά συμπτώματα
- Μούδιασμα και αδυναμία: Συχνά εμφανίζεται στα άκρα, συνήθως στη μία πλευρά του σώματος κάθε φορά, ή στα πόδια και τον κορμό.
- Προβλήματα όρασης: Μερική ή πλήρης απώλεια όρασης, συνήθως στο ένα μάτι κάθε φορά, που συχνά συνοδεύεται από πόνο κατά τη διάρκεια των κινήσεων των ματιών.
- Μυρμήγκιασμα ή πόνος: Αισθήσεις ηλεκτροσόκ, ειδικά κατά τη διάρκεια ορισμένων κινήσεων του αυχένα.
- Τρόμος και έλλειψη συντονισμού: Ασταθές βάδισμα, τρόμος ή δυσκολία με την ισορροπία και τον συντονισμό.
- Κόπωση: Η επίμονη και ανεξήγητη κόπωση είναι ένα κοινό σύμπτωμα.
- Ζάλη: Εμπειρίες ιλίγγου ή ελαφριάς ζάλης.
- Δυσλειτουργία ουροδόχου κύστης και εντέρου: Προβλήματα όπως επείγουσα ανάγκη ούρησης, συχνότητα ή ακράτεια, και δυσκοιλιότητα.
Γνωστικά και συναισθηματικά συμπτώματα
- Γνωστική έκπτωση: Προβλήματα με τη μνήμη, την προσοχή και τις ικανότητες επίλυσης προβλημάτων.
- Διαταραχές διάθεσης: Κατάθλιψη και άλλες διαταραχές της διάθεσης.
Κλινική δοκιμή D-Lay MS: Η βιταμίνη D μειώνει τη δραστηριότητα της νόσου
Η υψηλή δόση βιταμίνης D μείωσε τη δραστηριότητα της νόσου στο κλινικά απομονωμένο σύνδρομο (CIS) και στην πρώιμη υποτροπιάζουσα-διαλείπουσα σκλήρυνση κατά πλάκας (ΣΚΠ), όπως έδειξε η κλινική δοκιμή D-Lay MS.
Κατά τη διάρκεια των 24 μηνών παρακολούθησης, η νόσος σημείωσε πρόοδο στο 60,3% της ομάδας που λάμβανε από το στόμα 100.000 IU χοληκαλσιφερόλης (βιταμίνη D3) κάθε 2 εβδομάδες και στο 74,1% της ομάδας του εικονικού φαρμάκου, ανέφερε ο νευρολόγος Eric Thouvenot, MD, PhD, από το Centre Hospitalier Universitaire de Nimes στη Γαλλία, και οι συν-συγγραφείς του.
Ο διάμεσος χρόνος έως την εμφάνιση δραστηριότητας της νόσου ήταν μεγαλύτερος στα άτομα που λάμβαναν βιταμίνη D σε σύγκριση με το εικονικό φάρμακο (432 και 224 ημέρες αντίστοιχα), ανέφεραν οι ερευνητές στο JAMA. Και οι τρεις δευτερεύουσες μεταβλητές της μαγνητικής τομογραφίας (MRI) ήταν υπέρ της ομάδας της βιταμίνης D:
- Δραστηριότητα MRI
- Νέες βλάβες
- Βλάβες με ενίσχυση αντίθεσης
Και τα 10 δευτερεύοντα κλινικά αποτελέσματα – συμπεριλαμβανομένης της υποτροπής – δεν έδειξαν σημαντική διαφορά μεταξύ της ομάδας της βιταμίνης D και του εικονικού φαρμάκου. Σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες εμφανίστηκαν στο 11% της ομάδας της βιταμίνης D και στο 9% της ομάδας του εικονικού φαρμάκου. Καμία δεν σχετιζόταν με τη χοληκαλσιφερόλη.
Η ανεπάρκεια βιταμίνης D είναι παράγοντας κινδύνου για τη σκλήρυνση κατά πλάκας και σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο δραστηριότητας της νόσου. Μελέτες σχετικά με τα οφέλη των συμπληρωμάτων διατροφής έχουν δώσει ασυνεπή αποτελέσματα, ειδικά ως συμπληρωματική θεραπεία.
Βιταμίνη D: Ποια τα συμπτώματα της ανεπάρκειας και τι επιπτώσεις έχει για την υγεία μας
Συμπτώματα
Η ανεπάρκεια βιταμίνης D μπορεί να εκδηλωθεί μέσω διαφόρων συμπτωμάτων, αν και ορισμένα άτομα μπορεί να παραμείνουν ασυμπτωματικά. Κοινά σημάδια περιλαμβάνουν:
- Κόπωση: Επίμονη κούραση παρά την επαρκή ανάπαυση.
- Πόνος στα οστά: Δυσφορία ή πόνος στα οστά, συχνά στην κάτω πλάτη.
- Μυϊκή αδυναμία και κράμπες: Μειωμένη μυϊκή δύναμη ή συχνές κράμπες.
- Αλλαγές στη διάθεση: Αισθήματα κατάθλιψης ή ευερεθιστότητας.
- Συχνές λοιμώξεις: Αυξημένη ευαισθησία σε ασθένειες.
- Τριχόπτωση: Αισθητή αραίωση ή απώλεια μαλλιών.
Στα παιδιά, η σοβαρή ανεπάρκεια μπορεί να οδηγήσει σε ραχίτιδα, που χαρακτηρίζεται από παραμορφώσεις των οστών και καθυστέρηση ανάπτυξης.
Επιπτώσεις στην υγεία
- Διαταραχές των οστών: Ραχίτιδα στα παιδιά (διαταραχή ανάπτυξης, παραμορφώσεις των οστών), οστεομαλακία στους ενήλικες (μαλάκυνση των οστών, πόνος, μυϊκή αδυναμία), οστεοπόρωση (μειωμένη οστική πυκνότητα, αυξημένος κίνδυνος καταγμάτων).
- Εξασθένηση του ανοσοποιητικού συστήματος: Αυξημένη ευαισθησία σε λοιμώξεις, συμπεριλαμβανομένων των λοιμώξεων του αναπνευστικού συστήματος.
- Καρδιαγγειακή υγεία: Πιθανή σχέση με την υπέρταση και τις καρδιαγγειακές παθήσεις, απαιτείται περισσότερη έρευνα για επιβεβαίωση.
- Νευρολογικές και γνωστικές επιδράσεις: Διαταραχές διάθεσης όπως η κατάθλιψη, γνωστικές διαταραχές, απαιτείται συνεχιζόμενη έρευνα.
- Επιπλοκές στην εγκυμοσύνη: Αυξημένος κίνδυνος προεκλαμψίας, διαβήτη κύησης, χαμηλό βάρος γέννησης στα νεογνά.
- Χρόνιες παθήσεις: Δυνητικές σχέσεις με τον διαβήτη τύπου 2, ορισμένους καρκίνους, η αιτιότητα δεν έχει εδραιωθεί σταθερά.
Πολλαπλή σκλήρυνση: Τα 7 πιο κοινά συμπτώματα που εμφανίζονται στις γυναίκες
Η υψηλή δοσολογία βιταμίνης D στην πρώιμη θεραπεία της σκλήρυνσης κατά πλάκας
«Ήταν σημαντικό να διεξαχθεί μια μεγάλη τυχαιοποιημένη ελεγχόμενη δοκιμή για να αξιολογηθεί η αποτελεσματικότητα της υψηλής δόσης χοληκαλσιφερόλης ως μονοθεραπεία στη μείωση της δραστηριότητας της νόσου σε ασθενείς με πρώιμη σκλήρυνση κατά πλάκας», σημείωσε ο Thouvenot, σύμφωνα με το MedPage Today.
«Για πρώτη φορά, μια μεγάλη μελέτη που αναλύει τις επιδράσεις των συμπληρωμάτων με υψηλή δόση βιταμίνης D στη δραστηριότητα της νόσου σε μη θεραπευμένη πρώιμη σκλήρυνση κατά πλάκας δείχνει σημαντικά αποτελέσματα».
«Επιπλέον, οι επιδράσεις της βιταμίνης D στη μείωση της δραστηριότητας της νόσου είναι συγκρίσιμες με εκείνες ορισμένων διαθέσιμων φαρμάκων, με εξαιρετική ασφάλεια. Αυτό αποτελεί πραγματική απόδειξη αποτελεσματικότητας στην σκλήρυνση κατά πλάκας».
Η σκλήρυνση κατά πλάκας συχνά ξεκινά με ένα οξύ επεισόδιο που περιλαμβάνει το κεντρικό νευρικό σύστημα, όπως οπτική νευρίτιδα ή εγκάρσια μυελίτιδα. Αυτό το επεισόδιο, γνωστό ως CIS, δεν μετατρέπεται πάντα σε σκλήρυνση κατά πλάκας.
Από το 2013 έως το 2020, η δοκιμή D-Lay MS ενέταξε ασθενείς σε κέντρα σκλήρυνσης κατά πλάκας στη Γαλλία με CIS βάσει των κριτηρίων McDonald του 2010, τυχαιοποιώντας 303 συμμετέχοντες σε χορήγησης 100.000 IU χοληκαλσιφερόλης εκ του στόματος κάθε 2 εβδομάδες για 24 μήνες (ή έως ότου εμφανιστεί δραστηριότητα της νόσου) ή εικονικό φάρμακο. Ασθενείς που λάμβαναν θεραπεία τροποποίησης της νόσου αποκλείστηκαν.
Τα χαρακτηριστικά των συμμετεχόντων και τα βασικά ευρήματα της δοκιμής D-Lay MS
Το ένα τρίτο των συμμετεχόντων είχε οπτική νευρίτιδα. Η διάμεση βασική βαθμολογία της Κλίμακας Διευρυμένης Κατάστασης Αναπηρίας (EDSS) ήταν 1,0, υποδεικνύοντας μη αναπηρία και ελάχιστα σημάδια σε ένα λειτουργικό σύστημα. Η μέση ηλικία των συμμετεχόντων ήταν 34 ετών και το 70% ήταν γυναίκες. Από αυτούς, 303 άτομα έλαβαν τουλάχιστον μία δόση του φαρμάκου της μελέτης, συμπεριλαμβανομένων 157 στην ομάδα της βιταμίνης D και 146 στην ομάδα του εικονικού φαρμάκου.
Το πρωτεύον αποτέλεσμα ήταν η δραστηριότητα της νόσου, που ορίζεται ως εμφάνιση υποτροπής ή/και δραστηριότητας στο MRI κατά τη διάρκεια 24 μηνών παρακολούθησης. Ιατρικές επισκέψεις πραγματοποιήθηκαν στους 3, 12 και 24 μήνες μετά την έναρξη και στην υποτροπή. Σε κάθε επίσκεψη, οι ασθενείς υποβλήθηκαν σε MRI εγκεφάλου και νωτιαίου μυελού και κλινικές αξιολογήσεις.
Το διάμεσο επίπεδο βιταμίνης D στη διάγνωση CIS ήταν 45 nmol/L, με το 22,4% των συμμετεχόντων να έχουν σοβαρή ανεπάρκεια βιταμίνης D (λιγότερο από 30 nmol/L). Ο διάμεσος χρόνος από την έναρξη CIS έως την τυχαιοποίηση ήταν 54 ημέρες. Οι συμμετέχοντες που ωφελήθηκαν περισσότερο από τη βιταμίνη D ήταν εκείνοι χωρίς βλάβες νωτιαίου μυελού στη διάγνωση, εκείνοι με σοβαρή ανεπάρκεια βιταμίνης D και με φυσιολογικό ΔΜΣ στην έναρξη.
Τα κριτήρια McDonald για τη διάγνωση της σκλήρυνσης κατά πλάκας ενημερώθηκαν, επιτρέποντας την ταχύτερη διάγνωση της υποτροπιάζουσας-διαλείπουσας σκλήρυνσης κατά πλάκας σε άτομα με CIS. Οι ερευνητές ανέλυσαν ένα υποσύνολο 247 συμμετεχόντων στη δοκιμή που πληρούσαν τα ενημερωμένα διαγνωστικά κριτήρια του 2017 για την σκλήρυνση κατά πλάκας πριν από την έναρξη της θεραπείας και διαπίστωσαν ότι τα αποτελέσματα ήταν παρόμοια.
«Τι ώρα να παίρνω βιταμίνη D;» – Οι φυσιολογικές τιμές και πόση χρειάζεστε την ημέρα
Η ανίχνευση βλαβών έγινε μόνο στα διαστήματα MRI που καθορίζονται στη δοκιμή, τα οποία δεν αντιστοιχούσαν απαραίτητα στη στιγμή που αναπτύχθηκε μια βλάβη, αναγνώρισαν ο Thouvenot και οι συν-συγγραφείς. Οι βαθμολογίες EDSS δεν μετρήθηκαν αρκετά συχνά για να αξιολογηθεί η επιβεβαιωμένη συσσώρευση αναπηρίας 3 ή 6 μηνών, επεσήμαναν. Το αν ο πληθυσμός της δοκιμής ήταν ποικίλος ή αντιπροσωπευτικός ήταν άγνωστο, επειδή η γαλλική νομοθεσία αποκλείει τη συλλογή δεδομένων φυλής και εθνότητας σε αυτό το πλαίσιο, πρόσθεσαν.
Πηγές: MedPage Today, MedlinePlus, Cleveland Clinic (1), Mayo Clinic, Cleveland Clinic (2)